van wie is de held?
Witold Pilecki is zonder twijfel één van de grootste helden uit de Poolse geschiedenis. Zijn nabestaanden vinden het onverteerbaar dat hij nu voor allerlei dubieuze karretjes wordt gespannen.
Volgens Miłosz Lodowski heeft Polen bovengemiddeld veel helden voortgebracht. Miłosz was eerder succesvol als reclameman in Londen en zet zich tegenwoordig in om de 'goede geschiedenis van Polen' te promoten. Zijn meest recente project is het 'Ministerie van Helden', waarin hij op zoek gaat naar heldhaftige Polen uit de geschiedenis.
Kinderen worden aangespoord in hun eigen familie op zoek te gaan naar helden. Ook de familie van Miłosz heeft zich tijdens de oorlog verzet en Joden geholpen. Drie broers van zijn opa stierven in Auswitz en Mauthausen, een broer van zijn vader sneuvelde op het slagveld en een tante hielp een Joodse familie de oorlog door. Na de oorlog werden ze door de communisten niet als helden gezien, maar als vijanden.
Miłosz wil dat die verstopte geschiedenis weer wordt gezien, niet alleen in Polen, maar in de hele wereld. Zijn belangrijkste idool is en blijft Witold Pilecki, vanwege zijn unieke rol in het streven naar Poolse onafhankelijkheid. Hij is blij dat dit verhaal aan de wereld kan worden verteld.
Dat hun grootvader een heel bijzondere man was, weten de kinderen en kleinkinderen van Pilecki maar al te goed. Gedurende het tijdperk van de Sovjetunie werd zijn verhaal in de familie levend gehouden aan de keukentafel. Dat er nu breed aandacht is voor zijn geschiedenis is mooi, maar er zit een vervelende keerzijde aan.
Witold Pilecki is als grote Poolse held 'gekaapt' door conservatieve en zelfs rechtsextremistische partijen. In menig nationalistische demonstratie worden zijn portretten meegedragen. De familie vind het verschrikkelijk dat hij op deze manier voor allerlei karretjes wordt gespannen en denkt dat Witold zich zou omdraaien in zijn graf, als dat bestond.
Achterkleinzoon Krzysztof Kosior loopt langs een politiek protest in Warschau, waar ook weer de foto van zijn overgrootvader prijkt. Als hij informeert waarom dat gebeurt, wordt hem verzekerd dat de organisatie 'toestemming heeft van de familie'.
Van wie is Witold Pilecki?
De Poolse geschiedenis kent een onbetwiste held, Witold Pilecki, de enige verzetsstrijder die zich vrijwillig in Auschwitz liet opsluiten. In een snel polariserend Polen wil iedereen hem de zijne noemen.
Accepteer de 'social' cookies om deze 'youtube'-content te bekijken.
Klik hier om je cookie-instellingen aan te passen.Een moment geduld, de content wordt geladen.
meer over Witold Pilecki
Aan de goede kant van de geschiedenis
Toen Europa van de nazi's werd bevrijd, werd Polen ingelijfd bij de Sovjet-Unie. De echte vrijheid kwam pas 30 jaar geleden, toen de muur viel. Sindsdien is Polen bezig zijn nationale identiteit vorm te geven, waarbij de geschiedenis door velen nogal selectief wordt ingezet.
In Europa
Kun je geschiedenis herkennen als je er middenin zit? In de VPRO-reisserie In Europa leidt schrijver Geert Mak je door de geschiedenis van de eenentwintigste eeuw.