De druk op studenten als Nakada Saori komt niet alleen door de angst om geen baan te vinden. Het heeft ook te maken met het idee dat werknemers hun leven lang voor hetzelfde bedrijf zullen blijven werken. Ondanks enkele ontwikkelingen in de tegenovergestelde richting, is dit idee nog vrij sterk verspreid in Japan. En ja: een baan voor de rest van je leven, dat is niets iets waar je zo maar even een beslissing over neemt.
Er zijn echter ook jongeren die hier anders over denken. Op de carrièrebeurs van Kyoto, bijvoorbeeld, spraken Yun en ik met Oya Kazunori. Hij was al negen maanden afgestudeerd, maar had nog geen vaste baan kunnen vinden. Dit vond hij erg vervelend, maar een vaste baan voor de rest van zijn leven, dat zag hij eigenlijk ook niet zo zitten: 'Dat is iets van de oudere generaties. Persoonlijk vind ik het belangrijk om iedere paar jaar een andere ervaring op te doen, en andere vaardigheden te leren.'
Om de vraag of hij deze visie ook openlijk zou durven delen tijdens een sollicitatiegesprek, moest hij echter lachen: 'Nee, dat denk ik niet.' Veel Japanse bedrijven maakt het namelijk niet uit als je nauwelijks werkervaring hebt, maar wat zij wél willen, is dat je loyaal bent naar het bedrijf toe. Het wisselen van werkgever is in dat opzicht een doodzonde. En voor mensen als Oya Kazunori is dat een probleem, want zij kunnen zich hierdoor moeilijker ontwikkelen op de manier die ze het liefst willen.
Een vergelijking die Yun en ik veel tegenkwamen, is om het bedrijf waarvoor je werkt als een soort tweede familie te zien. Ook in Nederland, zeker onder de oudere generaties, is deze vergelijking niet helemaal onbekend. Maar wat bedoelen mensen precies, wanneer ze een bedrijf met een familie vergelijken? Wij vroegen het aan Hayashida Hisato, een werkgever van een sushi-bedrijf, die we op de carrièrebeurs van Kyoto spraken. Maar zoals je in de onderstaande video kunt zien, kwam ook hij er niet helemaal uit.