De hersenen bestaan uit honderdduizenden neuronen die in verbinding met elkaar staan en die onderling communiceren door geladen deeltjes te transporteren. Eigenlijk werkt ons brein dus op elektriciteit. De meest voor de hand liggende wijze om  de werking van je brein te beïnvloeden is dus ook om met behulp van een electrode stroompulsen naar bepaalde hersendelen te sturen: deze techniek staat bekend als Diepe Brein Stimulatie, waarmee bijvoorbeeld de symptomen van Parkinson bestreden kunnen worden. Een groot nadeel hiervan  is dat er vaak bijwerkingen zijn, doordat je niet één specifieke cel maar ook de omliggende cellen aanstuurt.

Deze wetenschap komt niet uit het niets. In 1937 had de Britse neurowetenschapper Charles Sherrington al het idee om neuronen aan te sturen met licht. Professor Lawrence B. Cohen kreeg het in 1980 uiteindelijk voor elkaar om actieve hersenencellen met fluorescerende verf te laten oplichten, zodat zichtbaar werd welke hersencellen welke taken uitvoerden. Dit was het begin van optogenetica: het uitlezen van hersenactiviteit op celniveau met fluorescerend licht, door het DNA aan te passen. Miesenböck draait het in zijn methode dus eigenlijk om: hij leest niet uit welke cel wat doet, maar stuurt specifieke cellen aan om te kijken wat er gebeurt. Dit biedt naast wetenschappelijk onderzoek natuurlijk ook veel praktische mogelijkheden om ons brein aan te passen. De vraag is echter of dat ook op deze manier gaat gebeuren, omdat de techniek vereist dat hersencellen genetisch gemanipuleerd worden – en dat ligt ethisch gevoelig. Miesenböck denkt zelf dat optogenetica vooral belangrijk is voor het in kaart brengen van de werking van het menselijk brein. Met die kennis kunnen we uiteindelijk pillen ontwikkelen die de beoogde veranderingen tot stand brengen. Dat is toch net iets praktischer – en misschien ook iets minder futuristisch – dan een soort glasvezelkabel in je hoofd. 

Als wordt ontdekt welke typen hersencellen in welke processen geactiveerd worden, zouden verschillende afwijkingen, zoals Parkinson of zelfs drugsverslaving, makkelijker behandeld kunnen worden. Het experiment met het in slaap brengen of wakker maken van de fruitvlieg met optogenetica geeft bijvoorbeeld al meer inzicht in hoe het slaapproces – ook bij mensen – wordt opgestart, en waarom we überhaupt slapen. Na de ontdekking van het volledig menselijk genoom zijn we dus hard op weg naar het in kaart brengen van het menselijk brein. Maar wat doen we met die kennis? Het is natuurlijk ook goed mogelijk om niet alleen beter te maken, maar ook te verbeteren. Maar welke kant willen we dan op?