OVT

OVT 26 november 2023

*** NPO Radio 1 heeft een nieuwe mediaplayer ingevoerd die een storing veroorzaakt. Excuses voor het ongemak; ze verzekeren ons dat eraan wordt gewerkt. Houdt onze site in de gaten of luister via NPO Radio 1 en de verschillende podcastapps. ***

Nagaan of roofkunst moet worden teruggegeven is niet altijd even makkelijk. Het ligt gevoelig; wat juridisch juist is, kan gevoelsmatig onrechtvaardig zijn. In de podcastserie 'Hier hing een schilderij' pluizen journalist Pieter van Os en podcastmaker Emmie Kollau een van die zaken uit. Ze zijn te gast.

Verder in OVT: Congolina, historische duiding bij de spektakelfilm 'Napoleon', historische boeken met Annelien de Dijn, de column van Abdelkader Benali en deel 4 van Kweekje: Wortel schieten.

OVT is terug te luisteren op alle podcastplatforms. Klik hier voor de link naar jouw favoriete podcastapp.

Historische duiding bij de blockbuster 'Napoleon'

Deze donderdag ging de film Napoleon in Nederland in première. Het is een spektakelstuk van regisseur Ridley Scott over het leven van de beroemde Franse keizer. Onze vaste boekenrecensent én groot Napoleon-kenner Bart Funnekotter heeft de film voor ons bekeken en is hier om te vertellen of het allemaal historisch een beetje klopt.

Congolina: de erfenis van dichteres Nele Marian

In België is er steeds meer aandacht voor de Belgisch-Congolese dichteres Nele Marian en dat is niet zo gek. Haar werk was kritisch; ze sprak zich in 1935 al uit tegen de onderdrukking in Congo. Een van haar gedichten kreeg in 2018 zelfs een plek in het heropende Afrika Museum in Tervuren en er gaan geluiden op om een Brusselse straat naar haar te vernoemen. In de jaren ’30 had ze als vrouw van Afrikaanse afkomst een naam opgebouwd binnen het Brusselse artistieke milieu. Daarna raakte ze in de vergetelheid.

Hoe komt dat? En hoe kijken wij vandaag de dag naar de erfenis van Nele Marian? Te gast is politicoloog Nadia Nsayi. Zij dook in de geschiedenis van Marian en schreef haar biografie getiteld Congolina

De dilemma’s rondom de teruggave van naziroofkunst

De afgelopen weken was er weer volop nieuws vanuit de restitutiecommissie: de commissie die adviseert welke kunstwerken moeten worden teruggegeven omdat ze in de Tweede Wereldoorlog zijn ontvreemd van hun rechtmatige eigenaren. Dat is niet altijd even makkelijk vast te stellen en soms is het dilemma wel of niet teruggeven daarom lastig. Nagaan of roofkunst moet worden teruggegeven is niet altijd even makkelijk.

In de podcastserie Hier hing een schilderij pluizen journalist Pieter van Os en podcastmaker Emmie Kollau één van die zaken uit en zij zijn te gast.

De verkiezingsuitslag en een geïdealiseerd verleden

De PVV van Geert Wilders overviel vriend en vijand door met een monsterzege de parlementsverkiezingen te winnen. Hoe kunnen we dat verklaren? We praten met historici Nadia Bouras, Ivo van de Wijdeven en Annelien de Dijn over hoe we de populariteit van de partij kunnen duiden vanuit de geschiedenis; over de behoefte aan een terugkeer naar een geïdealiseerd verleden en meer.

Boeken met Annelien de Dijn

Elke week bespreken we historische boeken met afwisselend Nadia Bouras, Wim Berkelaar, Bart Funnekotter, Sanne Frequin, Annelien de Dijn en Lotfi El Hamidi. 

Deze week is de beurt aan historicus Annelien de Dijn. Zij bespreekt:

  • Cat Bohannon - Eva
  • Peter Hoppenbrouwers - Stormruiters
  • Marleen de Vries - Verlicht en vilein

Column van Abdelkader Benali

Het Spoor Terug: Kweekje #4: Wortel schieten

Samen met haar broer en zus keert Nicole terug naar haar wortels in het Brabantse Cuijk. Weten zij waarom zij weg moest? Eindelijk vindt ze de cassettebandjes die haar familie naar elkaar stuurde. Luisterend naar de bandjes die zij vanuit Nederland opstuurden doet Nicole een belangrijke ontdekking over haar moeder. Op de bandjes uit Suriname klinken ook verhalen over de onafhankelijkheid, de slechte economische situatie en censuur. De coup slaat nieuwe wonden, veroorzaakt verscheurde families en nieuwe kweekjes.

Er ontstaat spanning in families. Mensen die achterblijven in Suriname en mensen die naar Nederland trekken, maken een andere ontwikkeling door. Men neemt elkaar de maat: wie is de ‘echte’ Surinamer? Daar moeten we mee stoppen, zegt haar goede vriendin Seada, we zijn hier allemaal door de loop van de geschiedenis. Om echt te begrijpen wat dat betekent, zal Nicole haar weerstand moeten overwinnen en diep het verleden in moeten duiken.