OVT

OVT 31 maart 2024

Bij polyamorie denken we al snel aan de bekende periode van de vrije liefde; de jaren ’60 en ’70. Maar hoe zit het met de populariteit van het vrije liefdesideaal in het verdere verleden? En is polyamorie weer terug van weggeweest? Wij vragen het aan historicus Lotte Houwink ten Cate.

Verder in OVT: Verzet tegen slavernij, elke provincie een eigen gouden eeuw, de column van Abdelkader Benali, boeken met Wim Berkelaar en meer.

OVT is terug te luisteren op alle podcastplatforms. Klik hier voor de link naar jouw favoriete podcastapp.

De Israëlische dienstplichtkwestie

Op het eerste gezicht is het nou niet bepaald de meest prangende kwestie die op dit moment in Israël speelt: de vraag of de ultraorthodoxe bevolking vrijgesteld moet blijven van de dienstplicht. En toch is het volgens velen precies deze vraag, die maandag – als Netanyahu hierover een plan moet presenteren – tot een kabinetscrisis kan leiden.

Correspondent Midden-Oosten David de Jong is te gast over dit onderwerp.

Elke provincie een eigen gouden eeuw

Als het in de geschiedenis over de bloeiperiode van Nederland gaat, dan gaat het eigenlijk altijd over de geschiedenis van maar een heel klein deel, zo betoogt historicus Louis Sicking. Namelijk over Holland in de 17e eeuw. Terwijl alle provincies op hun eigen manier ook zo’n “Gouden Eeuw” kennen. Zo was bijvoorbeeld Limburg in de 12e en 13e eeuw het kloppend hart van de Nederlandse taal en literatuur, en kende Overijssel grote bloei op het gebied van onderwijs, economie en cultuur in de 14e en 15e eeuw.

Wat als we onze blik op de Nederlandse geschiedenis nou eens zouden kantelen, door die vanuit de verschillende bloeiperiodes van al onze 12 provinciën te beschrijven? Dat is het idee achter de bundel Elke provincie een eigen gouden eeuw, die Louis Sicking samenstelde.

Verzet tegen slavernij

De tentoonstelling Verzet tegen slavernij gaat van start in het Verzetsmuseum te Amsterdam. Het is de eerste pop-up tentoonstelling van Het Nationaal Slavernijmuseum, dat naar verwachting in 2030 wordt voltooid. In de nieuwe expositie staan stemmen uit de groeiende anti-slavernij beweging centraal, samen met verhalen over Nederland en de koloniën tijdens de 19e eeuw. Welke nog onbekende stemmen van abolitionisten en verzetsstrijders komen aan bod? En wat zegt dit voorproefje over Het Nationaal Slavernijmuseum in wording?

Onze redacteur Dominique van Varsseveld schrijft over kolonialisme en slavernij, o.a. voor NRC. Ze was bij de opening en komt vertellen over de tentoonstelling.

Het 'mensentijdperk'

Het Antropoceen wordt geen nieuw geologisch tijdperk, zo werd onlangs officieel besloten door de commissie die zich de afgelopen vijftien jaar over dit vraagstuk heeft gebogen. In 2009 werd een werkgroep opgericht die wilde aantonen dat het Holoceen is geëindigd en het ‘Antropoceen’, waarin de invloed van de mens op de aarde onmiskenbaar aanwezig is, is begonnen. Wat is het belang van het vaststellen van zo’n nieuw geologisch tijdperk?

Geoloog Kim Cohen van de Universiteit Utrecht zat in de commissie, en is te gast om te vertellen waarom het voorstel het niet gehaald heeft, en waarom hij dat betreurt.

De terugkeer van de polyamorie

Polyamorie en open relaties riepen tot voor kort vooral associaties op met de jaren ’60 en ’70; de tijd van Free Love, communes en meer of minder geslaagde liefdesexperimenten. Maar polyamorie is weer helemaal terug. Wij vroegen ons af wat de heropleving van het vrije liefdesideaal anno 2024 verklaart – en hoe het in de geschiedenis van polyamorie past.

En te gast daarover is Lotte Houwink ten Cate, die als historicus gespecialiseerd is in het feminisme van de Tweede Golf, en de seksuele ethiek. 

Column van Abdelkader Benali

Boeken met Wim Berkelaar

Elke week bespreken we historische boeken met afwisselend Nadia Bouras, Wim Berkelaar, Bart Funnekotter, Sanne Frequin, Annelien de Dijn en Fresco Sam-Sin. 

Deze week is de beurt aan historicus Wim Berkelaar. Hij bespreekt:

  • Georges Duby (vert. Ger Groot) - De kathedralenbouwers
  • Cor Hermans - De uitgewiste horizon
  • Anita Terpstra - Hiltje

Het Spoor Terug: Mina & Mevrouw #9: Epiloog

Na Grootmama’s dood leefde Mina nog 18 jaar door. De families Marinusse en Van Lynden bezochten Mina trouw in die jaren, maar tijdens haar uitvaart zaten ze elk aan een andere kant van het gangpad in de kerk. 

Vijf jaar na het begin van haar onderzoek lanceert Maartje haar podcast tijdens een première op Ter Hooge. Het verhaal heeft veel teweeggebracht bij de twee families. Hoe werken de ideeën uit de tijd van Mina & Mevrouw nu nog bij hen door? En hoe keek Mina zelf terug op haar leven? Net als Maartje denkt dat ze dit omvangrijke project kan afronden dient zich een gouden vondst aan.