OVT is terug te luisteren op alle podcastplatforms. Klik hier voor de link naar jouw favoriete podcastapp.
OVT
OVT 1 juni 2025
Het grootste museum over één cultuur ter wereld opent over een paar weken officieel zijn deuren: het Grote Egyptische Museum in Gizeh. Egyptoloog Daniel Soliman bezocht alvast het museum met de ‘greatest hits’ van het Oude Egypte en vertelt.
Verder in OVT: Israël en Duitsland, Vader zoeken, de geschiedenis van stierenvechten, recensies van Bart Funnekotter en meer.
Duitsland en Israël
Bondskanselier Merz brak deze week het stilzwijgen; de Israëlische aanvallen op Gaza zijn volgens hem niet te rechtvaardigen door de strijd tegen Hamas, en zouden in kunnen gaan tegen het internationaal recht. Kritiek hebben op de staat Israël was lange tijd taboe. De Duitse regering voelt zich al decennia-lang politiek verbonden en verantwoordelijk voor de veiligheid van Israël. Hoe zijn de landen na de Tweede Wereldoorlog zo met elkaar vervlochten geraakt? En zijn de uitspraken van Merz deze week een voorloper op een breuk in de relatie?
We leggen het voor aan historicus Krijn Thijs, verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en het Duitsland Instituut.
Nieuw megamuseum in Egypte
Het had al ruim tien jaar open moeten zijn. Toch opent het Grote Egyptische Museum in Gizeh officieel pas over een paar weken. Het wordt het grootste museum over één cultuur ter wereld, met daarin de ‘greatest hits’ van het Oude Egypte.
Daniel Soliman, egyptoloog en conservator bij het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden bezocht het museum en vertelt: welk verhaal probeert het museum te vertellen?
Vader zoeken
Hoe leer je je vader opnieuw kennen als je een verleden reconstrueert waar hij zelf nooit over sprak? De ontdekkingsreis naar haar joodse vader begon voor schrijfster Mirjam Rotenstreich in Oekraïne en voerde via het Rode Leger naar Moskou, Leningrad en Berlijn. Haar vader Natan overleefde de Holocaust en kwam uiteindelijk aan in Nederland, waar hij niemand kende.
Zijn geschiedenis verdween in de doofpot, maar zijn dochter heeft de brokstukken van zijn spoor gevolgd en zijn levensverhaal opgetekend. Rotenstreich is te gast.
De geschiedenis van stierenvechten
De Messi onder de matadors, Andrés Roca Rey, doodt stier na stier in de nieuwe documentaire Tardes de soledad. De film geeft een intieme inkijk in de eeuwenoude mediterrane traditie, twee uur lang zien we de stierenvechter heen draaien om een steeds wanhopig wordende stier. Maar wanneer begon deze traditie eigenlijk? En is het gevecht tussen mens en stier nog houdbaar in een tijd waar steeds meer mensen ertegen zijn?
We vragen het aan cultuurfilosoof Eric Corijn, schrijver van het boek Apologie van een foute interesse, stierenvechten.
Recensies van Bart Funnekotter
Elke week bespreken we historische tips met afwisselend Nadia Bouras, Wim Berkelaar, Bart Funnekotter, Sanne Frequin, en Fresco Sam-Sin.
Deze week is de beurt aan Bart Funnekotter. Hij bespreekt drie historische boeken:
-
Spion in smoking - Victor Laurentius
-
De rebelse Romanov - Helen Rappaport (vert. Robert Neugarten)
-
1629 1 - De apotheker van de duivel - Xavier Dorison en Thimothée Montaigne (vert. James Vandermeersch)
Operatie Onthechting #2: No glamour
Marianne reist naar New Orleans, waar de reünie van de laatste Iwo Jima veteranen plaatsvindt. Ze spreekt af met twee stokoude mariniers, in een poging dichter bij de oorlogservaring van haar opa te komen. De mannen vertellen emotioneel over de gruwelen die ze hebben meegemaakt. Marianne toont hen ook de foto’s van de Amerikaanse soldaten in de Japanse bordelen. Hoe reageren ze daarop? En zou Bruce de foto’s hebben verstopt voor het leger, om censuur te voorkomen?
Operatie onthechting
Kunstenaar Marianne Ingleby erft het fotoarchief van haar opa Bruce Elkus, Amerikaans legerfotograaf. In 1944 vertrok hij naar het Japanse eiland Iwo Jima, bekend van een van de bloedigste slagen van de Tweede Wereldoorlog.
Als Marianne na zijn dood door de foto’s gaat stuit ze op gruwelijke beelden: soldaten met weggeblazen ledematen, een Japanse schedel op een stok als oorlogstrofee en naakte vrouwen met dronken Amerikanen in bordelen. De foto's blijken destijds nooit gepubliceerd: te ontluisterend. Liever keek men naar de wereldberoemde heroïsche foto 'Raising the Flag on Iwo Jima', hét symbool van de Amerikaanse overwinning in de Pacific.
Marianne blijkt goud in handen te hebben met het zeldzame foto-archief. Ze is benieuwd naar de ervaringen van haar eigenzinnige opa, die naast honderden foto’s ook aangrijpende brieven vanaf het front naliet. Wat heeft hij meegemaakt aan het front? Waarom maakte hij foto’s buiten zijn opdracht? Welke herinneringen roepen ze op bij de Amerikaanse veteranen? En hoe wordt er in Japan op gereageerd?
Samen met radiomaker Laura Stek reist Marianne vanuit Nederland naar Amerika en Japan, gedreven door de vraag: hoe groot is het gat tussen wat we te zien krijgen en de realiteit van oorlog?
Deel 1 en 2 kwamen in 2020 uit, deel 3 en 4 in 2025.
‘Operatie Onthechting’ is een coproductie van Prospektor en VPRO voor NPORadio1. Narratief en edit: Laura Stek, research: Marianne Ingleby, eindmix: Arno Peeters, creatief producent: Eefje Blankevoort, uitvoerend producent: Laura Verduijn, animatie: Floris Deerenberg, vertaling Japan: Manami Midorikawa en Keimi Yamada. Stemacteurs: Maarten Heijmans, Dafne Holtland, Kai Gotoh en Aki Watano.
Mede mogelijk gemaakt door het Vfonds, het Postcode Loterij Fonds voor journalisten en het NPO-fonds.