Toen het leven tijdens de coronacrisis stil kwam te staan, vielen plotseling talloze mensen buiten de boot. Deze drie initiatieven proberen hen zo goed en zo kwaad als het ging, toch op te vangen.

wie hielp nieuwkomers met thuisonderwijs?

Tamer Alalloush, community manager bij OpenEmbassy

© VPRO

‘Voordat de pandemie uitbrak werkte ik bij OpenEmbassy, een organisatie die nieuwkomers helpt hun weg te vinden. Ik was daar bezig met de nieuwe wet inburgering, waarbij gemeenten ervoor moeten zorgen dat nieuwkomers zo snel mogelijk de Nederlandse taal leren en aan het werk gaan.

Daarvoor ging ik bij taalscholen langs, en wat mij opviel was de enorme taalachterstand van kinderen die net in Nederland zijn. Het idee was toen al om een maatjesproject op te zetten om deze kinderen te ondersteunen. Met de uitbraak van corona werd dit project alleen maar dringender. 

De taalachterstand bij deze kinderen werd door corona namelijk nog groter, omdat het onderwijs thuis moest plaatsvinden. Thuis, waar de ouders de Nederlandse taal nog niet machtig waren en de aandacht verdeeld moest worden over meerdere kinderen en andere zaken.

tweehonderdvijftig kinderen geholpen

In principe zouden we al blij geweest zijn als we dertig kinderen konden helpen aan een onderwijsmaatje voor een paar virtuele uren bijles in de week. Vrijwilligers zijn hiervoor broodnodig, en dus gingen we op zoek. Binnen een week melden zich al meer dan honderd gegadigden. Veel mensen zaten thuis met zeeën van tijd en de behoefte om iets te willen betekenen. 

Inmiddels hebben we tweehonderdvijftig kinderen gematcht en de vrijwilligers blijven zich melden, zelfs nu het basisonderwijs weer is opgestart. Het project zal ondanks die opstart gewoon blijven lopen, want juist nu is het de tijd om de achterstand in te halen. Met de één op één aandacht die de kinderen nu krijgen, in plaats van een leraar die de aandacht over alle kinderen moet verdelen, hopen we dat dat een heel eind gaat lukken.’

 

'zelfs nu het onderwijs weer is opgestart, blijven de vrijwilligers zich melden'

– Tamer Alalloush, Thuisonderwijs-maatjes

wie hield de dagbesteding in de lucht?

Stans Damen, hoofdredacteur Hallo Thuis van Philadelphia zorginstellingen

© VPRO

‘Toen half maart bekend werd dat de dagbestedingen voor mensen met een verstandelijke beperking allemaal dicht moesten, viel de structuur voor veel van onze cliënten en bewoners weg. Een appgroep met collega’s, bewoners en cliënten, waarin werd gezocht naar een manier om samen deze moeilijke tijd door te komen, werd in het leven geroepen. Zo werd onze eigen tv-zender Hallo Thuis geboren.

Nog geen drie dagen later waren vergaderruimtes omgebouwd tot redactie, monteerruimtes en een studio, en gingen we met ons journaal de lucht in. Een dag later hadden we een volledige programmering op poten. Als je me van te voren had gezegd dat dit binnen een paar dagen zou lukken, had ik dat echt niet voor mogelijk gehouden. 

Met die programmering kunnen cliënten en bewoners op afstand onder andere ‘samen’ knutselen, bewegen en koken, maar voorzien we hen ook elke dag van de nodige informatie via ons journaal. Veertien cliënten verzorgen wekelijks op afstand een rubriek en iedereen mag iets insturen. Iedereen blijft daardoor ook betrokken.

50.000 kijkers

Het journaal is, ook nu nog na bijna drie maanden, by far het best bekeken programma van de programmering. In het nieuws wordt corona-gerelateerd nieuws op een begrijpelijke manier uitgelegd.

In de media ligt de focus vooral op de gemiddelde Nederlander en dit nieuws is vaak moeilijker te begrijpen voor iemand met een verstandelijke beperking. Om te voorkomen dat het nieuws onze cliënten en bewoners angst inboezemt, legt een collega in een dagelijkse Klokhuis-achtige rubriek de belangrijkste zaken in het nieuws uit. Op een heel beeldende manier en met veel humor legt ze bijvoorbeeld uit waarom niezen in je elleboog belangrijk is of wat het verschil is tussen quarantaine en thuisisolatie.

Vanaf het begin hebben we de video’s van Hallo Thuis breed toegankelijk gemaakt, zodat iedereen met een verstandelijke beperking de video’s kan bekijken. En die behoefte was blijkbaar groot, want inmiddels hebben we via ons YouTube-kanaal ruim 50.000 unieke kijkers, en dat met maar 8.000 cliënten.

Ons voornaamste doel met de programmering was het vasthouden van de dagstructuur, maar nu de maatregelen langzaam versoepelen is die behoefte minder groot. Omdat we hebben gezien hoe mooi het is dat op deze manier op afstand met al onze cliënten en bewoners in heel Nederland toch ‘samen’ gekookt, gesport of geknutseld werd, willen we Hallo Thuis omturnen tot iets blijvends wat door en voor cliënten wordt gemaakt.’

'het nieuws is vaak moeilijker te begrijpen voor iemand met een verstandelijke beperking'

– Stans Damen, Hallo Thuis

wie informeerde de statushouders?

Milka Yemane, oprichter van Stichting Lemat en de Corona Helpdesk Statushouders

‘Toen de coronamaatregelen van kracht gingen, merkten we vanuit Stichting Lemat, die Eritrese statushouders helpt bij het inburgeringsproces, dat er paniek onder nieuwkomers heerste. Ouders brachten hun kinderen naar school, zich afvragend waarom het zo rustig was, een zwangere vrouw was bang om boodschappen te doen, en werknemers vroegen zich af waar ze recht op hadden na het uitvallen van werk. De nodige informatie bereikte hen niet.

Samen met zes andere organisaties*, die zich in hetzelfde werkveld begeven, bundelden we onze krachten en zo ontstond het idee voor de Corona Helpdesk Statushouders. Nog geen twee weken later konden vrijwilligers de eerste statushouders telefonisch van dienst zijn.

© VPRO

'de informatievoorziening voor nieuwkomers was gebrekkig'

Via de Corona Helpdesk Statushouders kunnen statushouders in het Arabisch en Tigrinya (voertaal uit Eritrea, red.) telefonisch of via social media hun vragen stellen. Ook als men gewoon een praatje in de moedertaal wil maken kan dat.

Dat zo’n helpdesk nodig is, komt door het gebrek in de informatievoorziening. Het nieuws en zeker de persconferenties zijn lastig te volgen als je net in Nederland bent. Er wordt daarbij geen rekening gehouden met de multiculturele samenleving. Het wordt dan moeilijk om het gezamenlijke doel, corona onder controle krijgen, na te streven.

We zijn aan het onderzoeken hoe we de helpdesk kunnen blijven voortzetten, ook buiten corona-tijd. Gebruikers hebben ook vragen die niet corona-gerelateerd zijn en er is eenzaamheid onder deze groep, dus de behoefte voor contact is groot. We willen hulp in meer talen bieden. Nu is er voor het Arabisch en Tigrinya gekozen omdat de instroom nieuwkomers uit Syrië en Eritrea op dit moment in Nederland het grootst is, maar er is zeker behoefte naar meer.’  

*De andere organisaties zijn Stichting Nieuwlander, Cultuur in Harmonie en Stichting Syrische Vrijwilligers in Nederland

deze coronapioniers stuurden jullie in

Deze drie initiatieven en vele anderen kwamen begin april bij ons binnen naar aanleiding van de oproep om de mooiste corona-initiatieven met ons te delen via de interactieve kaart ‘Coronapioniers’. Bekijk de kaart hier.