Jian-Wei Pan zal de geschiedenis ingaan als bouwer van de eerste satelliet voor quantumcommunicatie. Ter meerdere eer en glorie van China, zijn vaderland.

'Onze volgende stap wordt een quantumexperiment op de maan.'

Regisseur Gijs Meyer Swantee over Jian-Wei Pan

'Jian-Wei Pan is echt een held in China, en iemand met veruit het meeste onderzoeksgeld van iedereen die in ons programma aan bod komt. Echt iets van honderd miljard ofzo, wat voor hem en zijn instituten beschikbaar is gesteld, onder meer door het Chinese leger. Want wat hij doet is voor de defensie van China interessant: quantumcommunicatie, wat per definitie niet af te luisteren is. De eerste satelliet om dat mee te doen, werd precies gelanceerd toen wij met hem aan het filmen waren.' (lees verder door op 'open' te klikken)

'We gingen met hem naar het observatorium in Beijing, de plek waar de communicatie met de satelliet plaatsvindt, en toen we daar aankwamen hoorde hij het nieuws dat het systeem werkte. Hij was dolenthousiast, dat zit in de uitzending.' 

'Het is een heel sympathieke, open man. We hebben ook bij hem thuis gefilmd, echt een modelfamilie met twee kinderen. Die trouwens goed Duits, Engels én Chinees spreken, want hij heeft dit uitgewerkt met een Oostenrijks instituut. Ze hebben jarenlang in Wenen gewoond. Die quantumcommunicatie, dat is een onvoorstelbaar groots iets. Hij zegt: we liepen eerst achter, toen liepen we mee, en nu lopen we voorop. En dat is zo. Doordat ze er ontzettend veel geld in hebben gestoken. En het gaat nog veel verder, zegt hij. Teleportatie van ruimtevaartuigen naar verre plekken in het heelal. In theorie kan het, en hij denkt dat zijn kinderen het gaan meemaken.'

leven en werk

Jian-Wei Pan (China, 1970) is zal de geschiedenis ingaan als de bouwer van de eerste satelliet voor quantumcommunicatie. Het technologische hoogstandje is in augustus 2016 gelanceerd en is bedoeld om een niet te kraken vorm van informatieuitwisseling mogelijk te maken. Pan studeerde natuurkunde in Hefei in zijn geboorteland China en vertrok toen naar Wenen om zich in de groep van de befaamde Anton Zeillinger te storten op de quantummechanica. Gewone natuurkunde noemt hij eenvoudig te begrijpen, maar op quantumniveau schiet de menselijke intuïtie per definitie tekort. Het was altijd Pan's ambitie om te leren van de beste en die kennis vervolgens toe te passen om China te dienen. Dankzij hem loopt het land nu voorop in de race naar een wereld vol quantumtechnologie. 

Over de toekomst zegt Pan: “Mensen zijn bang dat kunstmatige intelligentie beter zal worden dan menselijke intelligentie. Ik ben daar niet bang voor. Ik denk dat kwantumcommunicatie een grote rol zal spelen in onze toekomst. Met kwantumcommunicatie zal ons leven verbeterd worden. Je kunt wel degelijk een verschil zien tussen een mens en een machine. Mensen en machines lossen problemen op een verschillende manier op. Machines kunnen bepaalde problemen zelfs beter aan, maar alleen mensen hebben een vrije wil. Dus door het bestuderen van kwantuminformatie zouden we in staat kunnen zijn een antwoord te vinden op de vraag waar ons bewustzijn en onze vrije wil vandaan komen. Sommige mensen zijn bang dat de kwantumcomputer onze menselijkheid zal vernietigen, maar ik ben dus juist optimistisch.'

    •

    'Hoewel de quantummechanica al een eeuw bestaat, begrijpen we nog steeds niet waarom er verstrengeling optreedt.' - Jian-Wei Pan

    © vpro / Jurriaan