Is werken voor de dommen?

Hoe komt het dat je op een spaarrekening nul procent rente krijgt, of zelfs rente moet betalen als je er veel geld stalt, maar het kapitaal van rijke mensen toch enorm is gegroeid de laatste jaren? Het heeft allemaal te maken met geldcreatie door centrale banken. De Europese Centrale bank schept al jaren geld uit het niets. Duizenden miljarden euro's inmiddels. En geeft dat geld niet aan Europese burgers, maar koopt er langlopende leningen mee op van financiële instellingen en overheden. Gevolgen: bedrijven en overheden kunnen tegen zeer lage rentes lenen, financiële instellingen maken megawinsten en aandelenkoersen stijgen. De financiële sector werkt hard om te zorgen dat het geld stroomt naar de plaatsen waar het snelst winst kan worden gemaakt en het minst belasting hoeft te worden betaald. Het extra geld komt zo allemaal terecht bij mensen die al rijk waren. Maar stijgen de prijzen dan niet, door die overvloed aan nieuw geld? Van consumptiegoederen niet, tot eind vorig jaar, omdat de mensen bij wie het geld terechtkwam niet meer gingen kopen van de dingen die gewone mensen nodig hebben. Ze hadden al alles wat ze nodig hadden, dus dat extra geld belegden ze liever. Bijvoorbeeld in huizen. Die werden dus juist wel schrikbarend veel duurder. Dat nu ook de consumentenprijzen stijgen, komt vooral doordat de vraag naar energie groter is dan het aanbod.

Iemand die in 2010 een paar euro in bitcoins heeft gestoken en daar vervolgens niet naar heeft omgekeken, is nu miljonair. Want een bitcoin was toen vijf cent waard, en nu tienduizenden euro’s. Madelon Vos begon met bitcoinhandel toen ze 17 was, vertelt ze in aflevering vier van Sander en de kloof. Toen was de digitale munt iets van een tientje waard. Ze heeft van crypto's haar beroep gemaakt: ze geeft cursussen, maakt vlogs, schrijft columns, en handelt natuurlijk. Belasting betalen over de waardestijging van haar digitale kapitaal hoeft ze nauwelijks, want zo werkt dat in Nederland. En dat vindt ze terecht, want ze ziet het als haar eigen verdienste. 'Je moet een dusdanige visie hebben op een bepaald systeem, om dat aan te durven houden, ook als het min 90 procent gaat. Dat is niet een kwestie van geluk, maar van visionair denken over de toekomst.’ En van steeds meer mensen enthousiast maken en houden voor bitcoins, want meer vraag betekent een hogere koers.

lees het winnende essay

Het armere deel van Nederland geniet stukken minder lang van een gezond leven. Waardoor komt dit en hoe kan het beter?

Meer verdienen met het rendement op je vermogen dan met werk? Dat verziekt de maatschappij, schrijft Sander Schimmelpenninck in de vierde column bij zijn serie 'Sander en de Kloof'.

In de zesdelige VPRO-serie Sander en de kloof heeft Sander Schimmelpenninck een missie: de vermogens- en kansenongelijkheid in Nederland aan de kaak stellen.