jordy in transitland

19 december 2016

in deze korte documentaire worden we meegenomen in Jordy's intense verlangen om volledig vrouw te zijn.

over jordy in transitland

Jordy (21) verlangt naar een vrouwelijk lichaam. Maar de wachttijd duurt veel te lang, vindt ze. Een jaar geleden schreef ze zich officieel in bij de genderpoli van het VU Medisch Centrum, het startschot van haar fysieke transitie. De gesprekken met de medisch psychologen zijn echter pas net begonnen en ze kan maar moeilijk bevatten waarom het zo lang duurt. Jordy bevindt zich nu in het spectrum tussen man en vrouw, een gebied waar ze zo snel mogelijk uit wil stappen. Dat is het zogenaamde Transitland.

Haar toekomstige fysieke verschijning weet Jordy tot in perfectie te omschrijven. Maar ook weet ze dat de wachttijden tot aan de hormonenkuur en de operaties haar transitieproces in de weg staan. Gefrustreerd is ze dat ze het afgelopen jaar alweer bijna 10 centimeter is gegroeid, haar schoenmaat weer is vergroot en zij haar stem nog steeds hoort kelderen. Ze denkt dat ze dit had kunnen voorkomen als het proces van de lichamelijke transitie al was begonnen.

Jordy in Transitland is een modern sprookje waarbij de maakbaarheid van het menselijk lichaam zegeviert en de grens tussen werkelijkheid en fantasie langzaam vervaagt.

willem timmers

Willem (1985) is een autodidact. In 2010 trok hij er samen met compagnon Ilja Kok (1977) op uit om zijn eerste documentaire Framing the Other te maken, een film over de invasie toeristen bij een stam in Ethiopië. Zonder filmopleiding, met succes: de film bereikte ruim 60 filmfestivals en ontving meerdere awards. Dat smaakt naar meer. In 2013 maakte hij de korte, poëtische film Ons peer is nie meer voor VPRO Dorst over de teloorgang van hét symbool van Eindhoven, de gloeilamp. In 2014 regisseerde hij binnen Teledoc Campus de documentaire Ni Hao Holland, over de authenticiteitsindustrie in een Overijssels dorp dat wordt overspoeld met Chinese toeristen.

Jordy in Transitland is Willem’s eerste film die deels geanimeerd is. Door het toevoegen van een geïmagineerde wereld is hij de uitdaging aangegaan om 2D-animatie en video met elkaar te laten versmelten tot een hybride filmvorm.

de ontmoeting

Jordy in Transitland is onderdeel van De Ontmoeting. Een traject waarbinnen nieuwe makers de kans krijgen hun ideeën verder uit te werken. Door de makers in contact te brengen met gevestigde partijen uit de industrie, biedt dit traject ze de mogelijkheid hun netwerk te vergroten en hun voordeel te doen met de ervaring van deze partijen. En omdat De Ontmoeting zich ook sterk maakt voor de distributie van de films, krijgt Nederlands filmtalent zo meer publiek. Op zijn beurt krijgt het publiek meer nieuwe verhalen van eigenzinnige vertellers.

director's statement van willem

Ik ken Jody nu zes jaar. Toen heette ze officieel nog Jordy, sinds een paar maanden blinkt haar nieuwe naam ‘Jody’ in haar paspoort. Ze boeide me vanaf het eerste moment dat ik haar zag enorm en ik zag haar in rap tempo ontpoppen. De film Jordy in Transitland is dan ook tot stand gekomen na vele gesprekken met Jody en is voortgevloeid uit onze vriendschap.

De film is ook enorm geëvolueerd in de eerste maanden van het maakproces. Ik vond het belangrijk om een co-creatieproces met haar in te gaan zodat ik geen film over Jody te maken, maar samen met haar. We zijn samen op zoek gegaan naar een vertelvorm die past bij Jody’s belevingswereld en persoonlijkheid en bij de mijne, maar die ook past bij wat we willen communiceren in een breder pespectief: over diversiteit, over zelfontplooiing en over het spanningsveld van de huidige hokjesgeest. De toegang die Jody mij bood om een kijkje te nemen in haar leven is de sleutel geweest tot het slagen van deze film. Ik ben haar daar zo dankbaar voor. Zij heeft me tijdens het maakproces veel geleerd over acceptatie van jezelf en over het aannemen van een ‘je m’en fous’-houding tegenover de onwetende, kleingeestige en immer veroordelende ander.

interview met regisseur Willem door Dorst

Dorst interviewt regelmatig een getalenteerde jonge maker waar we mee werken of hebben gewerkt. Deze keer spreken we de regisseur van de film Jordy in Transitland: Willem Timmers.

"Ik ken Jody nu zes jaar. Toen heette ze officieel nog Jordy, sinds een paar maanden blinkt haar nieuwe naam ‘Jody’ in haar paspoort"

Nu er veel films en TV-programma’s worden gemaakt over transgenders en transseksualiteit is het nog belangrijker iets toe te voegen aan de zichtbaarheid en acceptatie, zowel qua vorm als in inhoud. Wat deze televisieseries -en soms ook films- mijns inziens vaak tekort schieten is het (poëtisch) verbeelden van de belevingswereld van een transgender, die in dat stadium voor een ander man noch vrouw is, of juist beide. De visualisatie van het verlangen van een fysieke transformatie is wat we met deze film willen bijdragen. Wat dan de grenzen zijn van realiteit en fictie doen hierbij nauwelijks ter zake, het is aan de kijker zelf te bepalen waar realiteit eindigt en fictie begint.

Net als dat Jody zich momenteel bevindt op het spectrum tussen man en vrouw, is de film Jordy in Transitland ook niet in één filmgenre te omvatten. De film begeeft zich tussen documentaire, animatie en fantasy-film en bevat aldus elementen van zowel fictie als non-fictie. De audiovertelling is documentairevorm waarbij we Jordy in dagboekachtige vertellingen haar gedachten horen uitspreken. Het visuele gedeelte van de film begint met beelden waarbij we Jordy volgen vanaf haar huis het bos in. Die beelden zijn langzaam aan steeds meer bewerkt: eerst door aanpassingen in kleur naar een bont roze-blauw palet en vervolgens door het toevoegen van een laag 2D-animatie. Die animatie wordt geleidelijk opgebouwd en is als een soort filter gelegd op de videobeelden, ook wel hybridevorm genoemd.

Het maken van Jordy in Transitland was erg nieuw en uitdagend voor me. In mijn voorgaand werk stond het nabootsen van een werkelijke wereld centraal. Dat nam ik als uitgangspunt om mijn blik op die kwestie in beeldtaal te communiceren aan de kijker. In deze film was het doel om de kijker een fantasiewereld in te laten stappen, een wereld die voor Jordy heel bekend is, maar ook heel maakbaar en voortdurend veranderend. En aangezien dit een ingebeelde wereld is, had ik zowel de vrijheid als de beperking om die geïmagineerde wereld te verbeelden. De combinatie van zijn dagboekachtige vertellingen die we horen in audio en Jordy die zich in beeld begeeft in een non-realiteit, is mijns inziens goed tot uitwerking gekomen, juist door het absurde gebruik van grading en animatie.

interview met regisseur Willem door VICE

gemaakt door

Scenario & regie Willem Timmers
Camera Floris Verweij
Montage Efin de Landmeter
Animatie Guusje Dekker & Ines Fernandes
Compositie, sound design en mixage Frank Sens
Color grading Marco van Bergen
Producent Copper Views Ilja Kok
Productie VPRO Maik Mirkovic & Nynke Jurgens
Redactie Randy Vermeulen
Eindredactie Karen van Dijk

Jordy in Transitland is een film van Willem Timmers, Copper Views en VPRO Dorst. Het project is tot stand gekomen i.h.k.v. De Ontmoeting.

jordy in transitland

de ontmoeting

interview met regisseur Willem door Dorst

"Ik ken Jody nu zes jaar. Toen heette ze officieel nog Jordy, sinds een paar maanden blinkt haar nieuwe naam ‘Jody’ in haar paspoort"

interview met regisseur Willem door VICE

gemaakt door

nog meer dorst?

Valentijn de Hingh

Tijdlijn LHBTQIA+-beweging

Amy en Victoria: ‘Wij zoeken altijd de balans tussen zichtbaarheid en veiligheid’