Publieke Pioniers #8: Agents of Reality

Ik zie, ik zie, wat jij niet ziet
Nu de publieke ruimte gefragmenteerd raakt in persoonlijke feeds, aanbevelingssystemen en algoritmische bubbels wil Medialab bijdragen aan een eerlijkere digitale samenleving. Hoe versterken we democratische waarden in een samenleving waarin onze informatievoorziening, communicatie en zelfs verbeelding steeds vaker door algoritmes wordt gestuurd?

Tijdens Publieke Pioniers #8 brachten we studenten, ontwerpers, onderzoekers en professionals uit verschillende publieke sectoren samen om te bouwen aan nieuwe vormen van publieke infrastructuur.

We ontwerpen niet alleen voor schermen, maar voor publieke ruimte. Voor burgers die grip willen houden op hun werkelijkheid. Voor instituties die technologie rechtvaardiger willen inzetten. Voor een samenleving waarin we verschil niet wegfilteren, maar zichtbaar maken. 

Denk aan ontwerpen die helpen persoonlijke bubbels te doorbreken, burgers met elkaar in contact brengen of democratisch denken en handelen ondersteunen in een gefilterde omgeving. 

De winnaars

Team UseTheNews

Team UseTheNews wist de jury te overtuigen dat zij het beste concept hadden ontwikkeld. Ze richtten zich op een doelgroep die vaak moeilijk tebereiken is: de jeugd. Onder leiding van team captain Tom kwamen ze op het idee om een podcast te ontwikkelen waarin jongeren zelf actief kunnen deelnemen. Door de jeugd een stem te geven in het maken van de content, willen ze betrokkenheid creëren bij nieuws en actuele thema’s die normaal vaak buiten hun aandacht blijven. De jury was onder de indruk van het concept. Ze noemden het uitvoerbaar, innovatief en veelbelovend, met een duidelijke focus op een specifieke doelgroep. Volgens de jury is dat een van de sterke punten van het idee: door een duidelijke doelgroep te kiezen, wordt het concept concreet en haalbaar. Bovendien bleek het team de democratische waarde van hun initiatief goed te begrijpen; het was het enige concept dat zoveel ruimte bood voor participatie en actieve betrokkenheid van de doelgroep zelf.

Door jongeren niet alleen te informeren, maar hen ook te laten meebeslissen en meewerken, ontstaat een nieuwe manier om nieuws relevant en toegankelijk te maken. Het concept laat zien dat nieuws niet passief hoeft te zijn: het kan interactief en uitnodigend zijn.

De Teams

Team BNNVARA

Winnaars beste prototype

Zemberg

Onder leiding van teamleider Dennis van BNNVARA viel ook dit team in de prijzen. De prijs voor beste prototype ging naar het concept Zemberg. Zij ontwikkelden een innovatieve onderzoekstool die journalisten en gebruikers helpt om deep research eenvoudiger en gestructureerder weer te geven. Het team presenteerde een werkend prototype en liet zien hoe intuïtief de tool in gebruik is. Met behulp van drie persona’s: de pinguïn, zeehond en walvis, toonden ze verschillende niveaus van diepgang in onderzoek. Deze dieren symboliseren hoever je de diepte in gaat om bewijs te vinden: van oppervlakkige verkenning tot diepgravendeanalyse. Het concept maakt onderzoek niet alleen overzichtelijker, maar ook speelser en toegankelijker, zelfs voor wie normaal moeite heeft met complexe data en informatiebronnen vinden.

Team Beeld en Geluid

Een catchy idee: tinderen door een archief. Beeld en Geluid werkt aan een plug-in die archiefmateriaal op een verrassende manier tot leven brengt. Met deze plug-in kun je net als bij Tinder door beelden en fragmenten uit het archief swipen. Vind je iets interessant, dan swipe je naar rechts; minder leuk, dan naar links. De tool kan bijvoorbeeld geïntegreerd worden in platforms als Instagram, zodat gebruikers spelenderwijs in contact komen met historische beelden en geluiden. Zo ontstaat een laagdrempelige en visueel aantrekkelijke manier om bewustwording te creëren over ons verleden. Door te swipen ontdek je niet alleen je eigen voorkeuren, maar ook parallellen tussen toen en nu.

Team Gemeente den Haag

Haagste Nieuws

Ze werken aan een app die het gesprek over lokaal nieuws vernieuwt. Gebruikers kunnen reageren op artikelen, met andere lezers in gesprek gaan en samen actuele thema’s bespreken. Niet alleen online maar het idee is ook om een prikkel te geven om elkaar te ontmoeten in de publieke ruimte: van buurtgesprekken tot lezerscafés. Zo ontstaat een brug tussen de digitale en fysieke wereld, waar mensen niet alleen lezen en reageren, maar elkaar echt leren kennen. De app wil zo lokale betrokkenheid versterken en het nieuws weer iets van de gemeenschap maken.

Team NOS

Winnaars beste pitch

Team NOS wist de prijs voor de beste pitch in de wacht te slepen. Met hun speelse en energieke pitch wisten ze de jury direct te overtuigen. Maar niet alleen de pitch maakte indruk, ook hun idee was goed uitgewerkt. Ze bedachten een mediaboom die laat zien hoe gevarieerd jouw nieuwsconsumptie is. Hoe meer verschillende soorten media je bekijkt, hoe groter en rijker jouw boom groeit. Zo stimuleert de app gebruikers om verder te kijken dan hun eigen bubbel en nieuwe perspectieven te ontdekken. Een creatieve en visuele manier om bewustwording te creëren over hoe eenzijdig of juist divers je nieuwsfeedeigenlijk is.

De jury

© Jimena Gabriella Gauna

• Gerin Trautenberger
  Designstrateeg en docent. Als Managing Director van het EIT Culture & Creativity Co-Location Center en voormalig voorzitter van Kreativwirtschaft Austria zet hij zich in voor open design, innovatie en de ontwikkeling van de creatieve industrie.
• Pieter van Boheemen
  Creatieve denker, ingenieur en onderzoeker met een passie voor technologie en samenleving. Eerder werkte hij bij Waag, waar hij projecten leidde zoals het Open Wetlab en FabLab Amsterdam. Tegenwoordig werkt hij bij Post-X Society, een organisatie die onderzoekt hoe technologie kan bijdragen aan democratie, creativiteit
  en een betere toekomst voor iedereen.
• Sabine Niederer
  Lector Visual Methodologies aan de Hogeschool van Amsterdam. Haar werk richt zich op het ontwikkelen van visuele methoden om urgente maatschappelijke vraagstukken te onderzoeken, met bijzondere aandacht voor digitale cultuur, klimaat en participatief onderzoek.

Partners

Publieke Pioniers #8 Agents of Reality is een samenwerking tussen VPRO Medialab en Coeci.