IM Phil Miller

Aad van Nieuwkerk ,

inventieve gitarist uit de progrock-scene is niet meer

Woensdagavond 18 oktober 2017 kwam er een mailtje binnen: 'It is with great sadness that we have to announce that our friend Phil Miller, a giant in more ways than one, guitarist, composer and inspiration to many of us, died peacefully this afternoon. RIP our Phil!'

De formulering en toon van het overlijdensbericht zijn typerend voor wie gitarist en componist Phil Miller was. Een imposante verschijning die, voorovergebogen over de hals van zijn gitaar, zonder opsmuk, zonder dikdoenerij, in alle bescheidenheid, en altijd dienstbaar aan de muziek, schitterende noten wist te spelen.

Een 'complete lack of showiness in whatever band he was in', zoals Sid Smith eerder deze week schreef op de Teamrock-site. Precies en subtiel als het kon, ruig en scheurend als daar ruimte voor was. En met, als het waar is wat ze zeggen, dat onhaalbare maar altijd volgehouden ideaal om noten te spelen 'die nog nooit iemand gespeeld had'.

Phil Miller werd geboren in 1949 en speelde vanaf de jaren '60 in tal van bands. Voor een belangrijk deel waren dat bands die geassocieerd worden met de zogeheten Canterbury Scene: Matching Mole bijvoorbeeld, de band die in 1971 werd opgericht door Soft Machine-drummer Robert Wyatt; een jaar later Hatfield and the North, nog later gevolgd door National Health. In 1982 richtte Miller zijn eerste 'eigen' band op, In Cahoots. Tegelijkertijd speelde Miller ook in duo met bassist Fred Baker, bijvoorbeeld tijdens de Zomerjazzfietstour 2007.

De eerste band waarin Miller ooit speelde heette Delivery; met de bassist daarvan, Jack Monk, en de Nederlandse toetsenist WillemJan Droog ontstond de internationaal samengestelde band The Relatives, die met Miller twee CD's opnam.

Een inventieve, sympathieke en - vanaf een zelfgekozen bescheiden plaats - invloedrijke gitarist, wiens spel, om nogmaals Sid Smith aan te halen, 'would make you smile as much as drop your jaw in shock and surprise at what you’d just heard.'

Op 29 augustus 2007 speelden Phil Miller en bassist Hugh Hopper - net als Miller een centraal figuur in de zogeheten Canterbury Scene - samen een volledig geïmproviseerde sessie in Studio Desmet in Amsterdam, voor uitzending in het toenmalig Radio 6-programma De Wissel. In dezelfde periode besteedde dat radioprogramma ook aandacht aan de band Hatfield and the North, de band waarin Miller zo lang speelde.

© WillemJan Droog / http://www.vpro.nl

Aad van Nieuwkerk

Heeft de naam van progrock te houden, wat ook zo is. Maar geen zorg. Het is niet besmettelijk, en het weerhoudt je er niet van net zo veel liefde te voelen voor vroege polyfonie, freejazz, motetten van Bach, uiteenlopende niet-westerse muziek, aleatoriek, experimentele theatermuziek, minimal, bebop, neoclassicisme, sommige opera's, ambient, poëzie, vrolijke flauwekul en psychedelica in alle verschijningsvormen. En van nog meer. Dus dat valt mee.