Death Speaks

Aad van Nieuwkerk ,

ijzingwekkende compositie van David Lang in Hortus Festival

In zijn toelichting op death speaks wijst de Amerikaanse componist David Lang (1958) op de tegenstelling tussen de twee helften van Schuberts lied Der Tod und das Mädchen. In de ene helft vraagt het meisje de dood haar te sparen; in de tweede helft stelt de dood haar gerust: 'Sollst sanft in meinen Armen schlafen' , dringt de dood aan. Interessant is, aldus Lang, dat de dood niet een toestand is, of een oord, of een metafoor, maar een persoon, een figuur die ons aanspreekt en toespreekt.

Geïntrigeerd las David Lang alle teksten van alle liederen van Schubert, en hij verzamelde alle voorbeelden waar de Dood ons mensen iets vertelt, alles bij elkaar uit 32 verschillende liederen. 'I am your rest, I am your peace / I am what you long for, and / what makes the longing go away'. Versterkte viool, piano, elektrische gitaar en sopraan - versterkt, maar tegelijk extreem zacht gespeeld en gezongen. De instrumenten kabbelen en tinkelen als belletjes aan een baar, terwijl de melodie van de sopraan de troost en schoonheid van de dood lijkt te verbeelden: 'to the place where love is / and no pain'. 

Sopraan Nicole Jordan zong death speaks tijdens het Hortus Festival, in de Hortus Botanicus in Amsterdam, met verstilde, tedere overgave en overtuiging. In de palmenkas, omringd door het gebladerte en met in de verte de geluiden van vogels in het tanend avondlicht zorgde zij, met Yannick Hiwat op de zessnarige viool, Wiek Hijmans op elektrische gitaar, en Maarten van Veen op Érard-vleugel, voor een indrukwekkende uitvoering in een prachtige zomeravond-setting. 

Vóór en na death speaks klonk onder meer Schuberts Der Leiermann (in de bewerking van Franz Liszt), terwijl zich door het glazen dak van de palmenkas het gekromde silhouet van een reiger aftekende, met voorzichtige stappen langzaam verdwijnend in het avondrood. Nog drie keer in dit bijzondere festival: donderdag 2 augustus in de Hortus Botanicus in Leiden; vrijdag 3 aug in de tuin van de Zweedse Zeemanskerk in Rotterdam; en zaterdag 4 aug in het Belmonte Arboretum in Wageningen. Zie het interview met Maarten van Veen op deze website. Alle detailinfo via de website van het Hortus Festival

Aad van Nieuwkerk

Doet elke week weer een verwoede poging om muziek te vinden waar werkelijk helemaal niets aardigs aan te beleven is, maar tot dusverre vergeefs. Overal ter wereld, door de hele geschiedenis heen, hebben we muziek gemaakt die onze diepste zieleroerselen tot uitdrukking brengt. Is er iets mooiers dan dat?