Latin Impact: Nina Jurna zoekt de mooiste Latin songs

Redactie Vrije Geluiden ,

Hoe klinkt het leven op dat continent door in de bossanova of latin jazz, cumbia, reggaeton of salsa en in muziek uit Suriname, Curaçao, of Mexico?

In de podcastserie Latin Impact gaat Nina Jurna op zoek naar de meest indringende songs van Zuid-Amerika. Hoe klinkt het leven op dat continent door in de bossanova of latin jazz, cumbia, reggaeton of salsa en in muziek uit Suriname, Curaçao, of Mexico? Elke aflevering ontleedt Nina, samen met een gast, een nummer uit een van de muziekstijlen en landen en plaatst het in de maatschappelijke en sociaalhistorische context. De achtergrond van het lied kan bijvoorbeeld gaan over de belangrijke rol van vrouwen, de connectie tussen muziek en de strijd om rechtvaardigheid. Muziek als uitlaatklep en toevlucht in het dagelijks leven, of als symbool van een maatschappelijke, culturele en politieke strijd.

De songs in deze podcastreeks

Aflevering 1: veranderingen in Brazilië

Song: Cota Não é Esmola van Bia Ferreira.
Lilian praat met de van oorsprong Braziliaanse (maar al lang in Nederland wonende) zangeres Lilian Vieira (Zuco 103) over het het punt waar Brazilië nu is: grote schoonmaak en vergeving. Musicus en activist Bia Ferreira bestempelt haar muziek als MMP - Musicá de Mulher Preta en raakt onderwerpen aan als racisme en homofobie. Haar teksten zijn uitgesproken realistisch en activistisch. Ze is een exponent van een beweging hedendaagse trotse zwarte artiesten.

Aflevering 2: kaseko op de achtererven van Paramaribo

Song: Mi seni a booi - Lieve Hugo
De muziek van Suriname is geworteld in het koloniale verleden. Een van de muziekstromingen is kaseko, daar praat Nina over met Rosita Leeflang. Rosita is een muziekliefhebber, kaseko-kenner, journalist en presentator in Suriname. De kaseko uit de jaren 1960 en 1970 heeft zijn roots in de kawina, rechtstreeks afkomstig uit de slavernij. Mi seni a booi van King of Kaseko Lieve Hugo gaat over kind zijn, opvoeden en loslaten...

Aflevering 3: zo klinken de geesten uit het verleden van Curaçao

Percussionist, componist en theatermaker Vernon Chatlein groeide op in Curaçao en hij wil de stemmen uit het verleden laten klinken, waarmee hij ons ook confronteert met het slavernijverleden van zijn voorouders. Kunstenaar Kevin Osepa won vorig jaar een Gouden Kalf met zijn korte film La Ultima Ascensión, die zich afspeelt op Curaçao. Ook Kevin baseert zich voor de door hem in film of foto's vertelde verhalen op de geesten uit het verleden van het eiland waar hij vandaan komt. De ‘muzik di zumbi’, maar ook de klanken van het oorsprokelijk Afrikaanse instrument de ‘benta’ (een eensnarige boogvormige harp) horen we in zowel het werk van Kevin als in de muziek van Vernon met zijn groep Chatlein i su Zumbi.

Aflevering 4: Venezuela

Venezuela wordt geteisterd door een humanitaire en politieke crisis. Inmiddels zijn meer dan zes miljoen Venezolanen gevlucht. Nina Jurna spreekt met dichteres en woordkunstenaar Rachel Rumai Diaz over muziek, migratie en heimwee. Een van de vele songs die de gevolgen van de crisis, en het heimwee van de vele vluchtelingen bezingt, is 'Volveré A Mi Tierra' van zangeres Nella.

Aflevering 5: Mexico

In het katholieke Mexico is het drugsgeweld excessief maar toch worden de geweldplegers lof toegezongen in de folkloristische narco-corridas. Waarom is dat en hoe ernstig is de narco-cultuur van Mexico? Nina Jurna gaat in gesprek met oorlogsfotograaf Teun Voeten, antropoloog en auteur van een dissertatie over de narco-cultuur van Mexico. De video's hieronder zijn veelzeggend, schokkend en heftig!

Aflevering 6: Peru

De institutionele ongelijkheid in Peru is geworteld in het koloniale verleden. Nina Jurna praat erover met de in Peru geboren letterkundige Adriana Churampi Ramirez. Bij de protesten die sinds de afzetting van president Pedro Castillo met name in en vanuit het Peruaanse platteland worden gehouden, worden ook muziek en andere kunstvormen ingezet om te laten zien en horen: alle bevolkingsgroepen horen er bij! In 'Artistas por la memoria' worden de namen van slachtoffers van onderdrukkingsgeweld opgenoemd, gevolgd door de beginregels van de Peruaanse grondwet, door Susana Baca.

Aflevering 7: Cuba

Muzikant en programmamaker Orville Breeveld vertelt over de bolero op Cuba, en over de beroemde zangeres Lupe Victoria Yolí Raymond (1936-1992), beter bekend als La Lupe, die met haar controversiële optredens liet horen hoe je als vrouw ook onafhankelijk van de man kon zijn. La Lupe was de Queen of Latin Soul in de jaren ’50 en ’60. Ze was een ‘powerhouse’ van een vrouw, tegelijkertijd een feministe en een gamechanger in de muziek.

 

Aflevering 8: Haïti

Nina Jurna praat met acteur Patrick Mathurin over Toussaint Louverture, die in 1791 met een klein legertje de Spanjaarden en Fransen wist te verslaan. Dat leidde op Haïti tot de afschaffing van de slavernij. ‘Toussaint heeft mij geïnspireerd om de strijd tegen zwarte piet te beginnen.’ 'Louverture' van Sorg & Napoleon Maddox & de Haïtiaans-Canadese Jowee Omicil, van het gelijknamige album.

Aflevering 9: Chili

Bij de protesten in 2019, zo vertelt Latijns-Amerika-correspondent Boris van der Spek, werd een beroemd protestlied van Victor Jara (vermoord tijdens de militaire staatsgreep in 1973) opnieuw gezongen: El derecho de vivir en paz. De linkerclip komt uit een televisie-registratie van een optreden in Peru in juli 1973, luttele maanden voor zijn gewelddadige dood; de rechter is de versie die je ook in de podcast kunt horen.

Aflevering 10: Argentinië

In gesprek met Maite Karstanje over de Ni Una Menos-beweging in Argentinië: de protesten tegen het schrikbarende en structurele geweld tegen vrouwen, in een land waar bijna elke dag een vrouw vermoord wordt. Ni Una Menos betekent: Niet Eén Minder! Chocolate Remix is een activistisch artiest die juist de (vaak nogal macho) reggaeton gebruikt om dit protest kracht bij te zetten.

Aflevering 11: Jamaica

Nina Jurna praat met multimedia-journalist Aldith Hunkar over de Redemption Song van Bob Marley. ‘Emancipate yourself from mental slavery. None but ourselves can free our minds.’ Dit citaat van Marcus Garvey in dat nummer noemt Aldith 'mijn mantra. Dat ik een vrije geest ben en mag zijn. Want zwarte mensen komen uit een geschiedenis van onderdrukking, en hebben daar 400 jaar later nog steeds mee te maken.’