opmerkelijke nieuwe releases

CD Layers (Zennez) - Michiel Stekelenburg 5
Onlangs presenteerde de jonge gitarist Michiel Stekelenburg zijn nieuwe CD in het Tilburgse Paradox, en dat concert werd door gedegen criticus Rinus van der Heijden op jazznu omschreven als verrassend: ‘[...] probeer in een wereld waarin de gitaar vanaf pakweg de jaren vijftig van de vorige eeuw in vrijwel alle muziekstijlen een manifest stempel heeft nagelaten, maar eens een onderscheidend geluid te ontwikkelen. Dan mag je al blij zijn als jouw gitaarklank onderdeel is van jouw persoonlijkheid en al is hij piepklein, wel van jezelf is. Michiel Stekelenburg is bovendien een talentvolle componist, die dit op zijn nieuwe cd Layers in elf eigen stukken laat horen. Allemaal redenen derhalve om zijn presentatieconcert in Paradox als verrassend te omschrijven.’ Die elf stukken op deze nieuwe plaat zijn alleszins gevarieerd binnen het - gewoon echt lekker klinkende - idioom, en worden bovendien uitgevoerd door een kwintet retegoeie muzikanten: Efraim Trujillo (sax), Jeroen van Vliet (piano), Guus Bakker (bas) en Pascal Vermeer (drums). En natuurlijk Michiel zelf, waarover nogmaals Rinus van der Heijden: Go With Sco vormde de toegift. Hier hoorde je pas goed hoe het spel van Michiel Stekelenburg is geëvolueerd en hoe hij de gitaarclichés achter zich heeft gelaten. Dankzij die eigen gitaarklank.’ Toffe CD! AvN

CD Pierre de la Rue, Missa Cum jocunditate (Challenge) - Cappella Pratensis olv Stratton Bull
Het 500e sterfjaar van de internationaal bekende Hieronymus Bosch is inmiddels half voorbij, inclusief de meest succesvolle tentoonstelling uit de geschiedenis van het Noordbrabants Museum in Den Bosch, maar de schilder en zijn tijd blijven een schier onuitputtelijke bron van inspiratie voor onderzoek en nieuwe ontdekkingen - ook muzikaal zoals blijkt uit deze uitgave van het nauw aan Den Bosch verbonden Cappella Pratensis. Jeroen Bosch was een broeder van de Onze Lieve Vrouwe Broederschap, die elke woensdag een mis ter ere van de Heilige Maagd vierde. Bij die gelegenheden klonken niet alleen de traditionele Gregoriaanse liederen, maar was ook de nieuwste muziek van die tijd te horen: complexe meerstemmige missen en motetten die vaak in opdracht van de Broederschap werden gecomponeerd. Een van de beroemdste componisten uit die tijd, Pierre de la Rue, was vanaf ca. 1490 tot zijn dood in 1518 een extern lid van de Broederschap. Zijn Missa Cum jocunditate is een Maria-mis, die door Cappella Pratensis historisch zo getrouw mogelijk wordt gezongen: het Latijn zoals dat toendertijd in Brabant werd uitgesproken, en met alle zangers gegroepeerd rond één manuscript, precies zoals ook te zien is in een tekening van Jeroen Bosch, Zangers in een ei. AvN

CD Andalusia of Love (Nagam Records) - Marcel Khalife
Marcel Khalifé is een Libanese componist, zanger en udspeler waar iedere Palestijn gek op is. Als hij optreedt staan er geheid fans van hem te zwaaien met de Palestijnse vlag. Het is ook echt een man met principes. Op zijn website staat een open brief van hem gericht aan Bahrein, waar hij weigert in te gaan op de uitnodiging van het Spring of Culture Festival. In 2005 is hij door het UNESCO aangewezen als de Artist for Peace. De nieuwe plaat Andalusia of Love van Khalife is een eerbetoon aan de dichter Mahmoud Darwish, die beschouwd werd als de nationale dichter van Palestina. Het album is ook een familieaangelegenheid want zijn zonen Rami Khalife (piano) en Bachar Khalife (percussie) – deze onconventionele artiest is dit weekend in Festival Mundial in Tilburg te zien -, zitten in het ensemble, samen met Jilbert Yamine op kanun. In de eerste track is de piano aan het woord, maar als de ud, zang en de percussie beginnen, geeft dat een heerlijk thuisgevoel. De tracks klinken als een lange klassiek suite die wat mij betreft uren mag duren. CC

CD Sources (Long Distance) - Lévon Minassian
Als er één instrument is dat voor bijna iedereen de klank van weemoed en verlangen belichaamt, dan is het de duduk (of doedoek, zo je wilt). De uit Armenië afkomstige doedoek, uitgesproken met de klemtoon op de tweede lettergreep, is een blaasinstrument met een zogeheten dubbelriet. Het timbre van het instrument wordt graag vergeleken met de menselijke stem, door de resonantie die je hoort als er vibrato gespeeld wordt in de hogere noten. In het lage register klinkt de doedoek een beetje als een klarinet. Meestal wordt de doedoek begeleid door een tweede, en soms ook derde doedoek (dat is dan vaak een basdoedoek). De Armeense doedoek bestaat in allerlei vormen al duizenden jaren; in verschillende varianten vind je vergelijkbare instrumenten in bijvoorbeeld het Midden-Oosten (de ney), China (de guanzi) en Korea (de piri). In Armenië klinkt de doedoek traditioneel bij bruiloften en feesten, maar ook componisten hebben voor het instrument geschreven. Een reeks mooie voorbeelden is te vinden op deze nieuwe CD van de vermoedelijk beroemdste doedoek-speler van dit moment, Lévon Minassian. Mooi. AvN