Ben van Gelder, Michael Wollny & Vincent Peirani, Arvo Pärt, Egbert Derix

opmerkelijke nieuwe releases

CD Among Verticals - Ben van Gelder Septet
De nieuwe, derde CD van altsaxofonist Ben van Gelder is het resultaat van een opdracht van de Jazz Gallery in New York. ‘Among Verticals’ is een ode aan (of terugblik op, getuige de titel van het eerste stuk ‘In retrospect’) de stad New York, waar Ben inmiddels al tien jaar woont. De titel is ontleend aan het schilderij ‘Mme Kupka among verticals’ van Frantisek Kupka, dat Ben in het Museum of Modern Art in New York zag, en dat een grote indruk op hem maakte: hij herkende het gevoel erin van dat je lijkt te verdrinken in de veelheid van zo’n stad. Een suite zonder fratsen, retegoed gespeeld, echt heel erg fijn om naar te luisteren. Gijsbert Kamer noemde de CD in de Volkskrant al ‘een van de mooiste jazzplaten van dit jaar’. Maar ik zou zeggen: luister vooral zelf! Zondagochtend is Ben van Gelder te zien in Vrije Geluiden op NPO 1, en zaterdagavond laten we de opname horen van het CD-presentatieconcert (in een kwintet-versie!) in het Bimhuis op 29 oktober j.l. AvN

CD Tandem (Act) - Michael Wollny & Vincent Peirani
Heerlijk, die CD’s die in geen enkel vakje lijken te passen. Eigenwijze muziek die niet ‘klassiek’ is, maar ook geen ‘jazz’ of ‘world’ genoemd wil worden. De Duitse pianist Wollny heeft wel degelijk een naambordje op zijn revers met het woord ‘jazz’ erin, en de Franse accordeonist Vincent Peirani is in zijn geboorteland gelauwerd als jazzmusicus van het jaar. De twee jonge virtuozen beschouwen zichzelf als zó verschillend, dat ze niet anders konden dan - letterlijk - speelruimte zoeken om samen iets te maken. En dat is goed gelukt. Een CD met zowel bestaand materiaal (klassiek, maar ook pop: het Adagio for strings van Barber bijvoorbeeld, in een bijna onherkenbare bewerking, of Björk’s Hunter, zie onder) als eigen composities. Alles binnen een subtiel, ingetogen idioom. Met het bedrieglijk eenvoudige ‘Fourth of July’ (van Sufjan Stevens, over het sterven van zijn moeder) als emotioneel ‘diepste’ stuk van de plaat. Geen partyhit hoor, dit. Eerder om in alle rust in je eentje te ondergaan. AvN

CD Falco - Egbert Derix
De Limburgse pianist Egbert Derix kennen we onder meer van zijn Searing Quartet en van zijn samenwerking met singer-songwriter Iain Matthews. Onlangs bracht hij een dubbel-CD uit met louter piano solowerk, waarvan de titel op het eerste gezicht wat raadselachtig lijkt. ‘Falco’ verwijst naar de Oostenrijkse dichter en zanger Hans Hölzel die onder de naam ‘Falco’ in de jaren ‘80 ook in Nederland een bescheiden hit had (‘Der Kommissar’). Het gecompliceerde leven en de meertalige songteksten van Hölzel, die in 1998 om het leven kwam bij een verkeersongeval, inspireerden Derix tot het schrijven van een pianostuk ‘Falco’, en dat was het begin van een heel reeks nieuwe composities en improvisaties voor piano solo. Fijne, sprankelende pianostukjes met vaak - zoals Derix al eerder bewees echt heel goed te kunnen schrijven - heel mooie, zangerige melodieën. Overigens: de teksten van Falco wakkerden in Egbert Derix een nieuwe belangstelling aan voor de poëzie van zijn in 2009 overleden vader Jan Derix, poëzie die binnenkort in een nieuw project van Egbert een plaats krijgt. AvN

CD Kanon Pokajanen, Arvo Pärt (Harmonia Mundi) - Cappella Amsterdam
Hij was al CD van de week op Radio 4, deze indrukwekkend mooie nieuwe CD van Cappella Amsterdam onder leiding van Daniel Reuss. De cyclus Kanon Pokajanen van Arvo Pärt is geschreven op de tekst van de boetecanon uit de Russisch-orthodoxe kerk. Deze omvangrijke boetecanon voor vierstemmig koor a cappella is een diepgelovige vraag naar vergiffenis, opgesteld in het Kerkslavisch. Pärts hedendaagse sacrale muziek is voor veel luisteraars balsem voor de ziel. Met simpele middelen - zijn ‘tintinnabuli’-techniek - creëert Pärt een grote rijkdom aan koorklanken, van eenstemmige recitatieven tot voluptueuze akkoorden. Live meemaken kan ook nog (net), want tot en met november maakt Cappella Amsterdam een tournee door het land, met de Kanon Pokajanen. NPO Radio 4 zendt een van die concerten live uit vanuit de Laurenskerk in Rotterdam op donderdag 10 november. AvN