VPRO Boeken 4 mei 2014

Hafid Bouazza & Koos Neuvel

Hafid Bouazza vertelt over zijn nieuwste boek Meriswin: het verhaal van een verwoestende ziekte, die het lichaam tot slaaf maakt, maar de geest niet in haar greep krijgt.

Ook te gast is Koos Neuvel over Alzheimer, Biografie van een ziekte. In deze fascinerende ‘biografie’ belicht Koos Neuvel de ziekte van Alzheimer vanaf de ‘geboorte’ tot aan de meest recente ontwikkelingen.

Hafid Bouazza - Meriswin


Een man wordt opgenomen in het ziekenhuis met een delirium: 'Nu kwam de eerste aanval van portale bloeding, het resultaat van portale hypertensie: een massale bloeding spatte uit zijn ingewanden naar buiten, een ware stroom, een rozen- en viooltjesvloed van Heliogabalus, op heuvelhoogte'.

Zelden zo'n lyrische beschrijving gelezen van de gevolgen van een delirium. Maar hier is dan ook Hafid Bouazza aan het woord, onbetwist een van de beste stilisten van de Nederlandse literatuur.

Meriswin heet zijn langverwachte nieuwe roman, over een ziekte die lichaam en geest tot slaaf maakt. Maar bovenal een stilistisch meesterwerk. Het is weinigen gegeven om hallucinaties zo effectief beeldend te beschrijven als Bouazza dat doet.

Maar hoe doet hij dat? En hij hoe ervaarde hij - bij voorbeeld - zijn laatste delirium, wat herinnert hij zich precies en nogmaals: hoe krijg je die herinneringen vervolgens zo helder mogelijk op papier - vragen die ik hem zal stellen tijdens het interview in Boeken.

Koos Neuvel - 'Alzheimer. Biografie van een ziekte'


Herinneren en de werking van het geheugen lopen overigens als een rode draad door deze aflevering van Boeken want de tweede gast op deze zondagochtend is wetenschapsjournalist Koos Neuvel die een geschiedenis van de ziekte van deze tijd schreef: Alzheimer.

Er zijn intussen al de nodige persoonlijke verhalen verschenen, meestal geschreven door kinderen van Alzheimer-patienten. Het nadeel van bijna al deze verhalen is dat ze voornamelijk persoonlijk zijn: ze schetsen het ziekteverloop van een ouder en daar blijft het bij.

Wat dat betreft is het boek van Neuvel een aangename uitzondering. De aanleiding voor zijn boek was weliswaar zijn moeder die Alzheimer kreeg maar daar laat hij het niet bij.
De lezer wordt ook ingewijd in de geschiedenis van de ziekte. Waarom heeft het bij voorbeeld zo lang geduurd totdat Alzheimer als hersenziekte op de kaart kwam? En waarom is het de ziekte van deze tijd geworden?

En: zal de ziekte ooit genezen kunnen worden? Of?

- Wim Brands