'Deze thee heeft een echo!'

Les Blank maakte documentaire over Chinese thee

Pam van der Veen ,

Alsof je door een bos loopt waar het net is gestopt met regenen. Je blijft stilstaan en snuift de geuren op: de bladeren op de grond, het vochtige mos, de mist... Nee, Chinese thee smaakt beslist heel anders dan de Pickwick die wij kennen. Regisseur Les Blank maakte er een film over.

Theedrinken zoals wij dat tegenwoordig doen - een beetje met zo'n lomp zakje heen en weer zwengelen in een mok met heet water - is natuurlijk helemaal fout. Thee dient, net als fijne wijn of whisky, met de grootste zorg geselecteerd, beroken en geschonken te worden. Helemaal als we het hebben over groene thee uit China, de moeder van alle theeën. Als symbool van gastvrijheid, saamhorigheid en vriendschap speelt de drank een belangrijke rol in het emotionele leven van de Chinezen. Er wordt over thee gepraat, gefilosofeerd, geschreven en gedicht en er bestaan talloze regels ten aanzien van productie, bereiding en consumptie. Schenk het glas van je gast slechts voor zeventiende vol; het andere deel bestaat uit beleefdheid en affectie!

De Chinezen hebben het theedrinken tot een ware kunst verheven. Niks geen slappe bak bij het ontbijt of met een wolkje melk zoals (barbaren!) de Engelsen. Een goede thee bestaat uit subtiele smaak- en geursensaties, die in al hun complexe verfijndheid tot de laatste slok doorleefd moeten worden. Wij westerlingen hebben niet eens de woorden om een mooie Chinese thee te beschrijven. In de documentaire The Tea Film doet iemand toch een poging: 'Alsof je door een bos loopt waar het net is gestopt met regenen. Je blijft stilstaan en snuift de geuren op: de bladeren op de grond, het vochtige mos, de mist. Verrukkelijk!' De man tegen wie hij praat toont een zelfvoldaan lachje. Hij heeft de thee ten slotte eigenhandig uit China gehaald, bij een boer in een godverlaten uithoek, op zo'n zeven uur loopafstand van de bewoonde wereld. Kost wat, maar dan heb je ook wat.

David Lee Hoffman - zo heet de thee-importeur over wie The Tea Film gaat - heeft wel iets over voor een geurige, handgemaakte bak. Lange, oncomfortabele reizen, bureaucratische overheden, tegenwerkende fabrikanten, ellenlange, van alcohol doordrenkte zakenbesprekingen: om zijn geliefde drank in Amerika te krijgen doorstaat Hoffman het allemaal. Zijn bedrijf Silk Road Teas handelt uitsluitend in de beste kwaliteit Chinese thee, rechtstreeks afgenomen van de boeren, gegarandeerd ecologisch geteeld en zonder toevoeging van geur,- kleur- en smaakstoffen of conserveringsmiddelen. Want als je de wind en de regen al in het theeblad proeft , hoe zal een shot chemicaliën dan wel niet smaken?

Hoffman (op zich een wat drammerige Californische ex-hippie, maar zijn aandacht voor het milieu is sympathiek) heeft ook een stokpaardje: organische kunstmest, geproduceerd door aardwormen. Hilarisch is de scène waarin hij een stel Chinese handelaars probeert uit te leggen hoe een aardworm poept en en passant nog even Darwin erbij haalt. 'U kent Darwin niet? Hij is heel beroemd.'

The Tea Film is een ode aan het theedrinken. Zelfs verstokte koffieliefhebbers ('Thee? Ik ben toch niet ziek?!') zullen zich laten raken door de bijna meditatieve toewijding waarmee de Chinese theemakers hun ambacht uitoefenen. De delicate thee wordt zo liefdevol in beeld gebracht, dat je 'm bijna kunt ruiken. Goed, de euforie is soms wat overdreven ('Ik proef zeewier, de oceaan, de herfst, de bergen. Deze thee heeft een echo!!'), maar na deze film ruil je je zakjes zwengelthee graag in voor het betere werk.