Ze was bezeten van ritme en beweging. En door een Haïtiaanse voodoo-geest. Ze was ook een van de belangrijkste experimentele filmmakers uit de jaren veertig en vijftig: Maya Deren. De Oostenrijkse Martina Kudlácek probeerde het enigma Deren te verklaren.

Filmmaker in Focus Stan Brakhage, die in zijn jonge jaren een tijdje bij haar heeft ingewoond, weet dat iedere uitspraak over de avant garde-filmmaakster Maya Deren maar ten dele zal kloppen. Ten eerste omdat zij zo vol tegenstrijdigheden zat dat niemand haar geheel kon begrijpen. Ten tweede omdat zij een kunstenaar was.

En toch heeft de Oostenrijkse Martina Kudlácek met Im Spiegel der Maya Deren een poging gewaagd. En misschien is niet helemaal duidelijk geworden wat de Amerikaanse filmmaakster voortdreef of bezielde, in de net iets meer dan 100 minuten durende documentaire is Kudlácek zo dichtbij gekomen als maar mogelijk is.

Interviews met tijdgenoten (Deren stierf in 1961 op 44-jarige leeftijd), colleges van Deren op geluidsband, werkopnamen en vooral heel veel fragmenten uit haar films, leveren het beeld op van een vrouw die bezeten is van beweging en de manieren om die op film weer te geven.

'Ik begon als dichter, maar was heel slecht. Ik dacht in beelden, die ik dan in woorden probeerde om te zetten. Vergeefs. Pas toen ik de camera ontdekte kon ik laten zien wat ik in mijn hoofd had.' En dat was beweging, transformatie. Mannen zijn 'now creatures', vrouwen zien wat iets gaat worden, wat iets kán worden. Haar films zijn visuele poëzie. Frustrerend voor liefhebbers van plot en personages, inspirerend voor de liefhebber van sfeer en stemmingen.

Deren stierf te jong. Als gevolg van ondervoeding (ze eindigde straatarm), een speedverslaving, of misschien toch - zoals Brakhage gelooft - als gevolg van haar vrijage met de voodoo van Haïti. Hij denkt dat de kwade krachten die zij als gewijde voodoo-priesteres kon toelaten haar noodlottig zijn geworden. Feit is dat 'een van de meest gecompliceerde en legendarische persoonlijkheden van het onafhankelijke filmmaken in de jaren veertig en vijftig' (Brakhage) veel te vroeg van het toneel verdween.