Elysium is een wonder van beknopte storytelling. In slechts 109 minuten creëert Blomkamp een tot in detail uitgewerkte futuristische wereld waarin de kloof tussen rijk en arm astronomische proporties heeft aangenomen. De rijken wonen op het paradijselijke Elysium dat in een baan om de aarde draait en waar ziektes dankzij de technologische vooruitgang niet meer bestaan. De armen leven een derderangs bestaan op aarde, wat in 2154 een vervuilde en woestijnachtige planeet is, bezaaid met gigantische sloppenwijken.
Het verhaal is tamelijk rechtdoorzee. Door een fabrieksongeluk wordt Matt Damons personage Max blootgesteld aan een dodelijke hoeveelheid straling, waarvan hij alleen op Elysium te genezen kan worden. Blomkamp tovert dan het ene na het andere technologische hoogstandje tevoorschijn om van Max de moderne Messias te maken die de onderdrukte massa’s moet bevrijden. Van het chirurgisch ingebrachte exoskelet dat hem bovenmenselijke kracht geeft tot het downloaden van gecodeerde informatie tussen het ene en het andere brein.
Net als de zeer overtuigende special effects is die technospeak vloeiend met het verhaal verweven. Nergens wordt snelheid verloren, ook al voelt de opzet nogal conventioneel, met de obligate gevechten en explosies in de slotakte. Maar dat is de prijs die Blomkamp betaalde voor het werken met een budget van 120 miljoen.
Het enige echte probleem is de miscasting van Jody Foster als de Machiavellistische potentaat die op Elysium de macht grijpt. Die politieke manoeuvres compliceren het verhaal onnodig en bovendien overtuigt Fosters personage niet. Maar zelfs dat kan Elysium niet afremmen. Daarvoor serveert Blomkamp teveel moois in zo’n korte tijd.
Ook al roept Matt Damon in interviews dat het geen film met een boodschap is, het politieke commentaar is duidelijk, net als dat bij District 9 het geval was: Elysium is het rijke Westen waar de derderangs bewoners van deze wereld van kunnen dromen, maar waar ze nooit zullen worden toegelaten. Hun levensverwachting is dramatisch korter dan die van ons.
Voor de dystopische realiteit van Elysium, zegt Blomkamp, hoef je niet te wachten tot 2154. Die is er al.
De grote vraag was of Neill Blomkamp ondanks het veel grotere budget van Elysium de rauwe creativiteit van zijn scifi-hit District 9 (2009) kon evenaren. Het antwoord is ja. Ook al kent de film een paar mankementen.