Allesverzengende liefde in miniserie Normal People

Normal People vertelt een verhaal dat zo oud is als de liefde zelf. Over miscommunicatie en obstakels, verlangens en verdriet en bovenal over die eerste grote, allesverzengende liefde. Alleen gebeurt dit in deze serie op zo’n intieme manier dat de liefde van het jonge koppel Connell en Marianne voelbaar is. Net als hun pijn.

En dat maakt van Normal People een van de beste series van dit moment. Het is net zo’n sensatie als het gelijknamige boek van de Ierse Sally Rooney waarop het is gebaseerd. De roman, die in 2018 uitkwam, verkocht wereldwijd meer dan een miljoen exemplaren. Enorme cijfers voor een literaire roman, boekhandelaren spraken zelfs van Rooney fever. De auteur, die in 1991 geboren is, wordt de eerste grote millennialschrijver genoemd. Rooneys uitgever ging nog een stapje verder en doopte haar ‘de Salinger voor de Snapchat-generatie’.

De televisierechten van het boek werden al voor publicatie verkocht en de BBC schoof vroeg aan bij Hulu en Screen Ireland om een serie te produceren. De zender zag in Normal People een tegenhanger van alle spectaculaire, bovennatuurlijke series die de afgelopen jaren voor jongere kijkers werden uitgebracht. Rooney schreef ook mee aan de scripts voor de serie, samen met de gelauwerde toneelschrijver Alice Birch, die daarvoor aan het tweede seizoen van Succession werkte. Normal People, dat in Amerika en Engeland vorig jaar al uitkwam, werd genomineerd voor vier Emmy Awards en Paul Mescal ontving onlangs een Bafta voor zijn rol als Connell.

En dat allemaal voor een verhaal zo oud als de liefde.

We ontmoeten de Ierse Connell (Mescal) en Marianne (Daisy Edgar-Jones) in hun laatste jaar van de middelbare school. De slimme, populaire Connell is het kind van een liefdevolle alleenstaande moeder en hij is een van de steratleten van school. Marianne is een einzelgänger uit een welgesteld maar ernstig disfunctioneel nest die zich verschuilt achter haar intelligentie.

Connells moeder werkt als huishoudelijke hulp in de villa waar Marianne met haar moeder en haar broer woont. Als Connell haar een keer ophaalt na haar werk loopt hij Marianne daar tegen het lijf. Ze ontdekken dat ze een liefde voor boeken delen en niet lang daarna delen ze ook het bed met elkaar. Maar hoewel ze vrijwel dagelijks met elkaar vrijen en een intense band opbouwen, doet Connell op school nog steeds alsof Marianne niet bestaat. Te onzeker over wat zijn vrienden zullen denken van hun ‘vriendschap’. Te bang om eerlijk te zeggen wat hij voor haar voelt. Als hij vervolgens een ander meisje meevraagt naar het schoolfeest, trekt Marianne zich helemaal terug.

Een jaar later is de situatie omgekeerd. Marianne heeft haar draai gevonden op de universiteit van Dublin. Ze is omringd door vrienden en er zijn verschillende mannen die haar aanbidden. Dit keer is het Connell die niet op z’n plek is en zijn toevlucht zoekt in boeken – totdat Marianne hem weer toelaat en hun relatie een nieuwe kans krijgt. Er gaapt nog altijd een enorm gat tussen hun posities op de sociale ladder, maar nu is hij de vreemde eend in háár wereld. En ook ditmaal gaat het mis. Niet omdat ze te weinig voor elkaar voelen, maar juist omdat het ze maar niet lukt om elkaar duidelijk te maken hoevéél ze voor elkaar voelen.

Dit scenario herhaalt zich nog een paar keer in de vier jaar die Normal People beslaat. En elke keer doet het iets meer pijn. Ook bij de kijker.

In de roman wordt het liefdesverhaal beurtelings vanuit het perspectief van Connell en Marianne verteld. En aangezien het boek heilig was voor de makers, was de vertelstructuur een van de belangrijkste maar ook een van de lastigste dingen om te vertalen naar de serie, vertelde Lenny Abrahamson – die zes van de twaalf afleveringen regisseerde – aan The New York Times. Dit werd opgelost door veel gebruik te maken van close-ups. Zo wordt er voortdurend ingezoomd: op Connells zilveren ketting en Mariannes gelakte nagels, op hun ogen en hun profiel of op de achterkant van hun hoofd. ‘Het klinkt paradoxaal, maar als gezichten moeilijk te lezen zijn, gaan kijkers in gedachten mee met de personages en krijgen ze het gevoel dat ze zelf echt aanwezig zijn in de kamer.’

Er werd gekozen voor afleveringen van een halfuur. Een lengte die normaal gesproken voorbehouden is aan sitcoms, maar wonderwel werkt voor Normal People. ‘Het zorgt ervoor dat je je op één ding kunt richten,’ zei Abrahamson in The Guardian. Zoals de eerste keer dat Connell en Marianne seks hebben, een moment in de tweede aflevering dat na een gedegen opbouw voelt als een climax. ‘Die focus had je geen uur kunnen vasthouden.’

Over de seks was overigens nog het een en ander te doen. Want net als het boek schuwt Normal People de lichamelijke connectie tussen de twee niet. The Sun rekende uit dat de serie 41 minuten aan seksscènes bevat, waarmee het volgens de tabloid het meest gewaagde BBC-drama ooit is. Ook komen beide acteurs volledig naakt in beeld – opvallend: hun lichamen krijgen ongeveer evenveel schermtijd –, maar deze scènes worden vooral gebruikt om de vertrouwensband tussen de twee te benadrukken.

Daarbij bevinden ze zich tijdens een van de intiemste scènes niet in dezelfde ruimte, zelfs niet eens in hetzelfde land. Wanneer Marianne in Zweden studeert en Connell in een zware depressie beland is na de zelfmoord van een oude vriend kijkt ze op haar laptop hoe hij in slaap valt. Als hij de volgende ochtend wakker wordt is ze er nog. Dit gebeurt op een moment dat ze geen relatie hebben. ‘Ik heb niet zo snel een klik met mensen,’ zegt Connell tegen zijn psycholoog als ze het over Marianne hebben. Zijn blik is zo gepijnigd – Mescal speelt opmerkelijk goed – dat je alleen maar diep kunt zuchten. Naar Normal People kijken voelt een beetje als je eerste, allesoverheersende hartzeer opnieuw beleven.