Eva Dahlbeck

Die Frauen in Ingmar Bergmans Filmen

Duitsland 1998. Documentaire van Katja Raganelli. Met o.a. Bibi Andersson, Harriet Andersson, Eva Dahlbeck, Gunnel Lindblom en Ingrid Thulin.

Les créatures

Zweden​/​​Frankrijk 1966. Drama van Agnès Varda. Met o.a. Michel Piccoli, Catherine Deneuve, Eva Dahlbeck, Jacques Charrier en Nino Castelnuovo.

Een schrijver wiens vrouw, die niet kan spreken, zwanger is, probeert mensen uit zijn omgeving tot personages van een nieuwe roman te maken, maar hun leven onttrekt zich telkens aan het door zijn fantasie uitgestippelde traject. De vrouw krijgt tijdens de bevalling haar spraak terug. Deze zowel pretentieuze als onnozele meditatie over zwangerschap blijft ondanks de fraaie beelden een wezenloos pionnenspel. Aardig om te zien is hoe anders de Zweedse Dahlbeck acteert in Franse regie. Scenario van Varda, montage van Jeanine Verneau en camerawerk van Willy Kurant.

Den Røode kappe

Denemarken​/​​Zweden 1966. Drama van Gabriel Axel. Met o.a. Oleg Vidow, Gitte Haenning, Eva Dahlbeck, Gunnar Björnstrand en Gisli Alfredson.

Een fataal eindigend duel tussen IJslandse patriarchen anno 1000 heeft een wraakzuchtige vete tussen hun zonen ten gevolg, die even overwonnen lijkt door de liefde van een van de jongens voor het zusje van zijn tegenstanders, maar die niettemin uitloopt op een tragisch bloedbad. Deze vaak bewerkte, klassieke Scandinavische legende kreeg een opzettelijk en vaak vertederend na[KA3]ieve verfilming met fotogenieke spelers en fjorden, die soms een fraai prentenboek oplevert maar ook ontspoort in kitsch en doorzichtige en grove effecten. (Haenning is het tienerzangeresje dat vooral in Duitsland carrière maakte.)

Morianerna

Zweden 1965. Thriller van Arne Mattsson. Met o.a. Anders Henrikson, Eva Dahlbeck, Heinz Hopf, Elsa Prawitz en Erik Hell.

Een bejaarde miljonair wordt geterroriseerd door zijn gezinsleden en wordt tenslotte vermoord met een schaar. Deze goed geacteerde en door Per Wahlöö behendig geschreven thriller heeft in de vormgeving sensationele en onnodig aangedikte effecten, die de spanning ondermijnen en doen omslaan in ergernis.

Ȧlskande par

Zweden 1964. Drama van Mai Zetterling. Met o.a. Harriet Andersson, Gunnel Lindblom, Gio Petré, Anita Björk en Gunnar Björnstrand.

Drie vrouwen die ondanks verschillende maatschappelijk status op zelfde landgoed zijn opgegroeid liggen gelijktijdig in de kraamkliniek en herinneren zich hun leven. Zetterling wist lijvige romantrilogie te bewerken tot compact scenario - met simplificering omwille van feministische strekking (de enige sympathieke man in de film is homoseksueel) en niet altijd noodzakelijke uitbouw van sensationele of choquerende elementen - maar heeft in haar regie een opmerkelijk stevige greep op de stof en weet de actrices tot zeer goed spel te inspireren.

Kattorna

Zweden 1964. Drama van Henning Carlsen. Met o.a. Eva Dahlbeck, Gio Petré, Monica Nielsen, Lena Granhagen en Per Myrberg.

Een wasserij is een broeinest van rivaliteit, frustratie en conflicten van vrouwelijke arbeiders waar de mannelijke bezorger van de was egoïstisch misbruik van weet te maken. Als de cheffin haar lesbische geaardheid laat blijken wordt alle woede op haar gericht. Deze Zweedse verfilming door een Deen van een Fins toneelstuk - van Walentin Chooell - komt in de opbouw van confrontaties en onthullingen niet los van haar theateroorsprong, al weet de regisseur de enige locatie overtuigend benauwend te maken en voyeurisme te vermijden. Alle actrices zijn imponerend.

For att inta tala om alla dessa kvinnor

Zweden 1964. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Jarl Kulle, Georg Funkquist, Eva Dahlbeck, Bibi Andersson en Harriet Andersson.

Muziekcriticus schrijft een biografie van een cellovirtuoos zonder een interview met hem te krijgen, maar hij krijgt zoveel informatie van alle vrouwen in diens entourage dat hij de musicus wil chanteren om een eigen compositie uit te voeren. Bergmans tegenaanval op de controverses in de pers rond zijn eigen persoon en werk is weinig doeltreffend door de logge humor, flauwe verkleedpartijen en voor de hand liggende pikanterieën. Alleen visueel is zijn eerste kleurenfilm opmerkelijk. Scenario van regisseur Bergman en Erland Josephson. Camerawerk van Sven Nykvist.

The Counterfeit Traitor

Verenigde Staten 1962. Oorlogsfilm van George Seaton. Met o.a. William Holden, Lilli Palmer, Hugh Griffith, Erica Beer en Werner Peters.

Holden reist door Europa als contraspion tijdens WO II en wordt tussen de gevaarlijke missies door verliefd op Palmer. Authentieke achtergronden en goede acteurs. Op de werkelijkheid gebaseerd.

Nära Livet

Zweden 1958. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Ingrid Thulin, Bibi Andersson, Eva Dahlbeck, Barbro Hiort af Ornäs en Max von Sydow.

Drie vrouwen liggen op dezelfde kraamkamer. Een ongelukkig getrouwde vrouw heeft een miskraam, maar gaat na een gesprek met haar eenzame schoonzuster anders tegen haar huwelijkssituatie aankijken. Een oudere moederlijke vrouw krijgt een doodgeboren kind. Een meisje dat door haar vriend in de steek is gelaten en wier abortus is mislukt, leert het moederschap aanvaarden. Het niet door Bergman geschreven scenario mist de filosofische pretentie van andere films uit die periode, maar toont hem opnieuw als een opmerkelijke regisseur van - overigens even opmerkelijke - actrices. De jury in Cannes dacht er net zo over: Bergman kreeg de prijs voor de Beste Regie, de prijs als Beste Actrice werd gedeeld door Anderson, Dahlbeck, Hiort af Ornäs en Thulin. Het scenario is van regisseur Bergman, Ulla Isaksson naar haar romans Det vänliga, värdiga en Det orubbliga. Overigens Bergman staat niet gecrediteerd als scenarioschrijver. Het camerawerk is van Max Wilén.

Sommarnattens leende

Zweden 1955. Komedie van Ingmar Bergman. Met o.a. Ulla Jacobsson, Eva Dahlbeck, Harriet Andersson, Margit Carlqvist en Gunnar Björnstrand.

Bergmans zestiende film was de eerste die internationale aandacht trok. De film is een stijlvolle, bitterzoete komedie over de zich in één nacht afspelende gebeurtenissen in het landhuis van een courtisane. Haar dochter, een actrice, geeft een feest en nodigt daarvoor haar minnaar uit, de legerkapitein Malcolm van wie ze eigenlijk af wil. Maar ook haar ex-echtgenoot, de advocaat Egerman, diens vrouw en hun opgroeiende zoon behoren tot de gasten. Eenmaal verzameld op het landgoed ontwikkelen zich tussen de hoofdpersonen verschillende amoureuze verhoudingen. Het verloop van de gebeurtenissen wordt meesterlijk gestuurd door Bergman, die de psychologie van de diverse personages accentueert door het gebruik van objecten als parasols en sluiers. De elegante vormgeving, de spitse dialogen en Bergmans rake psychologische inzicht in liefdesvalkuilen, maken dit een uitschieter in het komediegenre. Onder al het vertoon van oppervlakkige elegantie en humor schuilt echter de innerlijke leegte en zelfzuchtigheid van de naar liefde en seks hunkerende personages. De luchtige film neemt in Bergmans overwegend ernstige oeuvre een uitzonderingspositie in en was meteen een groot succes. In 1973 werd het verhaal bewerkt tot de Broadway-musical Smiles en in 1982 baseerde Woody Allen zijn A Midsummer Night's Sex Comedy op Bergmans origineel.

Kvinnodröm

Zweden 1955. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Eva Dahlbeck, Harriet Andersson, Gunnar Björnstrand, Ulf Palme en Inga Landgré.

Een fotografe en een mannequin maken van een modereportage in Göteborg gebruik voor ontmoetingen met hun getrouwde minnaars. Vernederende confrontaties met respectievelijk de vrouw en de dochter van de mannen doet hen gedesillusioneerd terugkeren naar Stockholm, waar de mannequin zich met haar ex-verloofde verzoent. Deze ironische komedie heeft onverwacht zwarte ondertonen in de portrettering van de mannen en hun huwelijksleven, maar het spel van Dahlbeck en Andersson houdt de film in een luchtig evenwicht. Scenario van de regisseur. Camerawerk van Hilding Bladh.

En Lektion i kärlek

Zweden 1954. Komedie van Ingmar Bergman. Met o.a. Eva Dahlbeck, Gunnar Björnstrand, Yvonne Lombard, Harriet Andersson en Ȧke Grönberg.

Een gebrouilleerd echtpaar heeft zonder het van elkaar te weten dezelfde trein naar Kopenhagen genomen. De man wedt met een medereiziger dat hij de eerste vrouw die hij tegenkomt zal versieren: het blijkt zijn eigen echtgenote. Het toeval leidt tot de herwaardering van hun verleden en een verzoening. Deze meer ironische dan echt optimistische Bergman-komedie hoort tot zijn cyclus rond Eva Dahlbeck, wier rijpe en evenwichtige charme hem inspireerde tot een aantal niet zo pessimistische films. Scenario van regisseur Bergman. Camerawerk van Martin Bodin.

Trots

Zweden 1952. Drama van Gustaf Molander. Met o.a. Per Oscarsson, Harriet Andersson, Anders Henrikson, Eva Dahlbeck en Jarl Kulle.

De angst voor zijn autoritaire vader is er de oorzaak van dat een jongeman het meisje dat hij stiekem mee naar huis heeft genomen, verloochent. Ondanks haar zwangerschap weigert ze gekrenkt verder alle contact, tot de bekentenis dat de jongeman zèlf een buitenechtelijk kind is de relatie met zijn vader opklaart. Wat de problematiek betreft een gedateerd psychologisch drama - het scenario is van Vilgot Sjöman - met een gedegen spelregie van veteraan Molander, die de personages overtuigend wist te maken.

Kvinnors väntan

Zweden 1952. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Anita Björk, Maj-Britt Nilsson, Eva Dahlbeck, Gunnar Björnstrand en Birger Malmsten.

Vrouwen die met vier broers getrouwd zijn, vertellen in afwachting van hun terugkeer van een zakenreis de dramatische en komische ervaringen uit hun liefdesleven. Een jong meisje in hun gezelschap maakt van de gelegenheid gebruik om er met haar vriend vandoor te gaan. De raamvertelling met flashbacks leidt tot drastische wisselingen in toon en hoewel in de tweede helft humor en optimisme schijnbaar de bovenhand nemen, is de totaalstrekking gelaten en meer of minder verbitterde berusting. De actrices zijn - nauwelijks verrassend bij Bergman - opmerkelijk. Scenario van regisseur Bergman. Camerawerk van Gunnar Fischer.

Das Pestalozzi-Dorf

Zwitserland 1951. Familiefilm van Leopold Lindtberg. Met o.a. Eva Dahlbeck, John Justin en Maurice Régamey.

Een Zwitsers kinderdorp voor internationale oorlogswezen laat aanvankelijk geen Duitse kinderen toe en blijkt machteloos tegen politieke verordeningen op grond waarvan Poolse kinderen naar hun geboorteland terug moeten. Deze laatste film van de Zwitserse pionier Lindtberg is opnieuw een pleidooi voor tolerantie, dat zonder valse zoetsappigheid is uitgewerkt in een sobere, maar effectieve vormgeving.

Tvȧ kvinnor

Zweden 1950. Drama van Arnold Sjöstrand. Met o.a. Eva Dahlbeck, Cecilia Osbahr, Gunnar Björnstrand, Georg Rydeberg en Marianne Löfgren.

Een ex-gedetineerde wordt na haar huwelijk gechanteerd door de verloofde van haar vroegere celgenote. Deze laatste vermoedt echter een verhouding en schiet de heldin uit jaloezie neer. De Zweedse verfilming van het Franse melodrama PRISON DE FEMMES wordt door sterke spelprestaties boven de amechtige regie uitgetild.

Eva

Zweden 1950. Drama van Gustaf Molander. Met o.a. Birger Malmsten, Eva Dahlbeck, Eva Stiberg, Inga Landgré en Stig Olin.

Een muzikant die als jongen de dood van een schoolvriendinnetje heeft veroorzaakt en van huis is weggelopen, keert terug in zijn geboortedorp waar hij zich verlooft met een jeugdvriendin wier grootvader sterft. De kennelijke samenhang tussen liefde en dood blijft ook tijdens zijn huwelijk een obsessie, tot de geboorte van hun kind. Goed spel in een drama dat de geobserdeerde psychologie en de bevrijding daarvan bij de hoofdpersoon niet overtuigend weet te maken. Een treffende tekening van de benauwdheid en de hypocrisie van het dorpsleven in de traditie van het Zweedse naturalisme.

Bara en mor

Zweden 1949. Drama van Alf Sjöberg. Met o.a. Eva Dahlbeck, Ragnar Falck, Ulf Palme, Hugo Björne en Åke Fridell.

Jonge vrouw maakt deel uit van groep arme rondtrekkende seizoenarbeiders en wordt om haar levenslust door verloofde verlaten. Uit reactie trouwt ze met een boer en krijgt een hele reeks kinderen, voor wier onderhoud zij moet gaan werken omdat echtgenoot het steeds meer laat afweten. Uitputting wordt haar tenslotte fataal. Film van veteraan werd later door jonge generatie opnieuw gewaardeerd ten opzichte van werk van Ingmar Bergman, omdat hij zich met maatschappelijke realiteit bezighoudt in plaats van abstracte, morele of bovenzinnelijke problemen.