Luigi Pirandello

La Balia

Italië 1999. Drama van Marco Bellocchio. Met o.a. Elda Alvigini, Jacqueline Lustig, Valeria Bruni Tedeschi, Maya Sansa en Fabrizo Bentivoglia.

Kaos

Italië​/​​Frankrijk 1984. Drama van Paolo Taviani en Vittorio Taviani. Met o.a. Omero Antonutti, Claudio Bigagli, Margarita Lozano, Franco Franchi en Biagio Barone.

Vier verhalen en een epiloog, losjes gebaseerd op Pirandello, spelen zich af op het negentiende-eeuwse Sicilië. De verhalen - over een moeder die haar zoon zo haat dat ze niet met hem spreekt, of over een vrouw die trouwt met een man die zich met volle maan opsluit en huilt als een wolf - zijn afwisselend hartverscheurend en grappig. Misschien wel het beste werk van de gebroeders Taviani, die eerder prachtfilms als La notte di san Lorenzo en Padre Padrone maakten. Oogverblindend in beeld gebracht, met dank aan het fraaie Siciliaanse (en Toscaanse) landschap.

Enrico IV

Italië 1984. Drama van Marco Bellocchio. Met o.a. Marcello Mastroianni, Claudia Cardinale, Latou Chardons en Luciano Bartoli.

De titel mag dan hetzelfde zijn als die van Shakespeare's klassieker, deze film is een betrekkelijk eigentijds drama over een gek, die ervan overtuigd is dat hij een Duitse keizer uit de 11de eeuw is. Luigi Pirandello schreef het toneelstuk in 1922 en deze vrij bewerkte filmversie is een Pirandelli-achtig raadsel dat de aard van de waarheid, de waanzin, de logica en de werkelijkheid ter discussie stelt. De charismatische Mastroianni speelt de hoofdrol met als tegenspeelster de altijd even voortreffelijke Cardinale, een aristocratische schoonheid die hij liefheeft en verliest. De opmerkelijke muziek van Astor Piazzolla vormt de achtergrond voor de langere passages van deze mooie film, die bedoeld is voor bioscoopbezoekers met geduld. Prachtige decors, oogverblindende kostuums en een nauwgezette regie door Bellocchio maken deze film bijna klassiek. Alleen het tempo ligt wat laag, maar in deze omstandigheden is dat noodzakelijk. Engelse titel Henry IV.

Il viaggio

Italië 1973. Drama van Vittorio De Sica. Met o.a. Sophia Loren, Richard Burton, Ian Bannen, Annabella Incontrera en Barbara Pilavin.

Een Siciliaanse graaf volgt de testamentaire wens van zijn vader om voor zijn jongere broer de hand te vragen van de vrouw op wie hij zelf verliefd is. Ook als zij weduwe wordt, eist de traditie dat ze alleen blijft. De satirische roman van Pirandello werd een melodramatische film - met onwaarschijnlijke rollen van Burton en Bannen als Italianen - in de laatste film van regisseur De Sica. Scenario van Diego Fabbri, Massimo Franciosa en Luisa Montagnana. Camerawerk van Ennio Guarnieri.

L'uomo, la bestia e la virtù

Italië 1952. Komedie van Steno. Met o.a. Totò, Welles, Orson Romance, Viviane Matania en Franca Faldini.

De verhouding tussen Assunta Perrella (Romance) en haar echtgenoot (Welles), een kapitein die slechts twee keer per jaar thuiskomt, stelt niet veel voor. Zij troost zichzelf tijdens zijn langdurige afwezigheid met professor Totò. Deze maakt haar echter zwanger. Om de situatie te redden, probeert zij haar echtgenoot te verleiden zodat hij geen argwaan zal koesteren en denken dat het verwekte kind van hem is. Naar een verhaal van Pirandello, die het terugbracht tot wat spitse kolder. Niet helemaal een geheel maar de twee legendarische acteurs, Totò en Orson Welles, die een betere film verdienden, maakten van een matige prent net iets meer. Vanzina regisseerde als Steno.

Feu Mathias Pascal

Frankrijk 1926. Zwijgende film van Marcel L'Herbier. Met o.a. Ivan Mozzhukhin, Marcelle Pradot, Lois Moran, Marthe Mellot en Michel Simon.

De schoonmoeder van de ongelukkige Mathias Pascal (Mozzhukhin) is een loeder. En dan overlijdt ook nog zijn geliefde dochter. Aangeslagen reist hij naar Monte Carlo, en wint daar een fortuin. Op de terugreis leest hij in een krant zijn eigen overlijdensbericht, hij besluit elders een ander leven te beginnen, maar ook dat valt na verloop van tijd tegen. Interessante zwijgende film naar een roman van Pirandello. L'Herbier was vooral ten tijde van de stomme film een van de belangrijkste Franse regisseurs.