Antonin Artaud

Bonaparte et la révolution

Frankrijk 1971. Drama van Abel Gance. Met o.a. Gina Manes, Pierre Batcheff, Abel Gance, Alexandre Koubitzky en Antonin Artaud.

Le désordre à vingt ans

Frankrijk 1967. Historische film van Jacques Baratier. Met o.a. Antonin Artaud, Jacques Audiberti, Arthur Adamov, Simone de Beauvoir en Roger Blin.

Zou volgens de cineast als ondertitel mee moeten hebben gekregen 'chronique germano-pratine'. Op basis van beelden, die gedurende de opwindende jaren 1947 en 1948 in Saint-Germain-des-Prés werden gemaakt, interviewt de maker de acteurs twintig jaar later, met de bedoeling de nogal opgejaagde jeugd van toen te portretteren. Een merkwaardig mozaïek en tegelijkertijd een tamelijk origineel experiment. Bovendien de getuigenis van een plaats en een tijdperk van hen die erbij waren.

Koenigsmark

Frankrijk​/​​Verenigd Koninkrijk 1935. Romantiek van Maurice Tourneur. Met o.a. Elissa Landi, Pierre Fresnay, John Lodge, Jean Debucourt en Allain Jeayes.

Een jonge prinses verveelt zich in haar huwelijk met een groothertog die op expeditie naar Afrika vertrekt en daar aan een tropische ziekte gestorven heet te zijn. Een jonge historicus arriveert aan het hof als opvoeder van de neef van de prinses en ontdekt oude documenten en zorgvuldig bewaard gebleven geheimen. De hoogst romantische avonturen in een denkbeeldig koninkrijk naar de roman van Pierre Ben[KA4]oit leverden al een succesvolle zwijgende film op van L[KA1]eonce Perret, die ook de tweetalige remake zou regisseren, maar vlak voor de opnamen stierf. Tourneur nam zijn taak meer dan bekwaam over. (Acteur Lodge werd de latere politicus Cabot-Lodge.) Opnieuw gefilmd in 1952. Scenario van Léonce Perret, André-Paul Antoine en René Champigny.

Les croix de bois

Frankrijk 1932. Oorlogsfilm van Raymond Bernard. Met o.a. Pierre Blanchar, Charles Vanel, Gabriel Gabrio, Jean Galland en Paul Azaïs.

Deze film over WO I (1914-1918) die zich grotendeels in de loopgraven afspeelde, wordt gezien van de Franse zijde. De rolprent is de tegenhanger van ALL QUIET ON THE WESTERN FRONT van Lewis Milestone uit 1930 en doet kwalitatief beslist niet onder Milestone's film die internationaal beroemder werd. Indringende soberheid zonder pathetische uitschieters van regisseur Bernard, die daar in andere films zeer toe geneigd was. Zelfs Blanchar acteert zonder franje. Het scenario is van regisseur Bernard, Roland Dorgelès en André Lang. Het camerawerk is van Jules Kruger.

La Passion de Jeanne d'Arc

Denemarken​/​​Frankrijk 1928. Drama van Carl Theodor Dreyer. Met o.a. Marie Falconetti, Eugene Silvain, Maurice Schutz, Antonin Artaud en Renée Falconetti.

Tijdens een vijf maanden durend proces proberen rechters met chantage en intimidatie Jeanne d`Arc haar overtuiging af te doen zweren, maar ze kiest toch voor de brandstapel. Deze klassieke zwijgende film is geheel opgebouwd uit dramatische close-ups waarbij Falconetti zich in zijn enige filmrol een uitzonderlijk gevoelig instrument toont. Zelfs de tussentitels zijn functioneel gemaakt in het ritme van de afwisseling van beelden (wat in de latere versies met muziekgeluidsband is verstoord). Het negatief van de film verbrandde in 1928 in de UFA-studio. Dreyer herstelde hem samen met zijn monteuse Frau Oswald, maar ook die versie kwam in de vlammen om. In 1952 werd een gerestaureerde versie gemaakt, voorzien van religieuze muziek; dit laatste kreeg geen goedkeuring van Dreyer (ook al slachtoffer van de Parijze cleris die indertijd scènes coupeerde), maar men trok zich daar niets van aan. Tenslotte maakte de Duitse omroep NDR een versie waarvoor pianist Gottfried Böttger (geboren 1949) passende muziek schreef.

Napoléon

Frankrijk 1927. Historische film van Abel Gance. Met o.a. Albert Dieudonné, Gina Manès, Philippe Hériat, Abel Gance en Antonin Artaud.

Een film over de jeugd en de militaire loopbaan van Napoleon Bonaparte tot en met zijn triomfantelijke invasie van Itali[KA3]e. Door de gelijktijdige opkomst van de geluidsfilm is deze film internationaal te weinig opgemerkt. Dit grotendeels verloren gewaande historische epos waarvoor Gance het `triple [KA1]ecran` ontwikkelde, werd door de Britse historicus Kevin Brownlow in de loop der jaren zo volledig mogelijk gereconstrueerd en in de presentatie van Francis Coppola tot h[KA2]et spraakmakende evenement van 1980 gelanceerd. (De oorspronkelijke muziek van Arthur Honneger ging verloren en er zijn twee nieuwe partituren gecomponeerd, door Carl Davis en Carmine Coppola.) De werking van de finale met gelijktijdig drie beelden zal op het tv-scherm verloren gaan, maar er blijft meer dan genoeg imponerends over.