Maurice Pialat

Depardieu... le regard des autres

Frankrijk 2000. Documentaire van Catherine Jivora en Pierre-André Boutang. Met o.a. Le Dœuff, Nathalie Baye, Claude Berri, Michel Blanc en Bertrand Blier.

Le garçu

Frankrijk 1995. Drama van Maurice Pialat. Met o.a. Elisabeth Depardieu, Fabienne Babe, Dominique Rocheteau, Antoine Pialat en Géraldine Pailhas.

Le Garcu heeft iets weg van een 'home movie' op bioscoopformaat, een ogenschijnlijke willekeurig gemonteerde compilatie van fascinerende 'tranches de vie' uit het leven van een gescheiden stel (Depardieu en Palhas) en hun 4-jarige spruit ('gespeeld' door het zoontje van de regisseur). Pialat wekt met zijn bijna documentaire stijl van filmen de suggestie dat de alledaagse werkelijkheid -het 'gewone leven' buiten beeld- even belangrijk is als 'het verhaal' in de film. Een van de centrale gebeurtenissen uit Le Garcu -de dood van Depardieu's vader (gespeeld door Claude Davy)- wordt al even 'alledaags' in beeld gebracht: geen emotionele close-ups van een stervende man maar een paar op afstand gefilmde -hier en daar bijna tragikomische- scenes waarin een zenuwachtige Depardieu soms moeite heeft om z'n lachen in te houden.

Van Gogh

Frankrijk 1991. Biografie van Maurice Pialat. Met o.a. Jacques Dutronc, Alexandra London, Gérard Séty, Corinne Bourdon en Elsa Zylbertsein.

'Je hebt me verstikt,' verzucht Vincent tegen zijn broer Theo. 'Zonder jou had ik harder gewerkt en beter werk gemaakt.' Acteur Dutronc, beter bekend als zanger van onder meer Paris s’éveille, kreeg een César voor zijn vertolking. En terecht, want Dutroncs ingetogen Vincent herbergt in de kleinste ogenblikken tegelijkertijd de melancholie, de angst en de razernij waardoor hij volgens de overlevering dagelijks werd overweldigd. Filmmaker Pialat koos voor Vincents laatste twee maanden. De historische hoofdlijnen en personages zijn present, naast voorvallen en gesprekken die al dan niet plaatsvonden.

Sous le soleil de Satan

Frankrijk 1987. Drama van Maurice Pialat. Met o.a. Gérard Depardieu, Sandrine Bonnaire, Maurice Pialat, Alain Artur en Yann Dedet.

Niet vaak was er tijdens een filmfestival van Cannes zoveel te doen over de toekenning van de Gouden Palm als in 1987, toen Maurice Pialat hem kreeg voor deze loodzware film. De regisseur maakte een obsceen gebaar naar de joelende pers en publiek toen hij de prijs in ontvangst nam. In Sous le soleil de Satan probeert een priester (Depardieu) een jonge vrouw (Bonnaire) te redden die ongetrouwd zwanger een van haar minnaars vermoordt. Een woeste verfilming van de beroemde roman van Georges Bernanos uit 1926, interessant, maar zeker niet voor iedereen.

Police

Frankrijk 1985. Misdaad van Maurice Pialat. Met o.a. Gérard Depardieu, Sophie Marceau, Richard Anconina, Pascale Rocard en Sandrine Bonnaire.

Tijdens de opnamen van Police, het gefragmenteerde verhaal van een harde rechercheur die valt voor een meisje met dubieuze connecties, dreef Pialat (1925-2003) zijn modus operandi op de spits. Er steekt iets buitengewoon pervers in het feit dat de getergde, agressieve sfeer in deze sublieme anti-policier is terug te voeren op Pialats manipulaties, psychopesterijen en woedeuitbarstingen op en buiten de set. Police keert het verwrongen karakter van een moeilijke man naar buiten - en reflecteert tezelfdertijd het wijdverbreide onvermogen tot liefde en communicatie van mensen. De cast brilleert, de sombermooie fotografie is van Luciano Tovoli, coscenariste was Catherine Breillat.

À nos amours

Frankrijk 1983. Drama van Maurice Pialat. Met o.a. Sandrine Bonnaire, Maurice Pialat, Evelyne Ker, Anne-Sophie Maillé en Dominique Besnehard.

Pialats in Frankrijk bejubelde en meermalen bekroonde filmsucces gaat over 'de eeuwige triestheid' in een Frans doorsnee gezin, nadat de vader zijn vrouw en twee kinderen in de steek liet. Centraal staat de vijftienjarige Suzanne (Bonnaire) die het verstikkende milieu ontvlucht en relaties aangaat met tal van vriendjes. Met een van hen trouwt ze uiteindelijk, niet omdat ze van hem houdt maar omdat die wat aardiger is dan de rest. Alleen met haar vader, gespeeld door Pialat zelf, heeft Suzanne nog een emotionele band.

Loulou

Frankrijk 1980. Drama van Maurice Pialat. Met o.a. Isabelle Huppert, Gérard Depardieu, Guy Marchand, Humbert Balsan en Christian Boucher.

'Ik zou zo nog meer films met hem maken, met de ogen dicht,' zei Isabelle Huppert na Loulou over cineast Pialat (1925-2003). Met haar hele hebben en houden was de actrice in het confronterende script van Pialat en co-scenariste Arlette Langmann gedoken. Resultaat: een hyperrealistisch psychodrama over verveelde bourgeoise Nelly die aan haar ziekelijk jaloerse wederhelft (Marchand) ontsnapt met semi-analfabete ex-bajesklant en uitvreter Loulou (Depardieu). Ongemakkelijk schurende cinema van een man voor wie het acteurtje tergen tot de modus operandi behoorde - en die daarmee vaak opmerkelijke resultaten boekte.

Passe ton bac d'abord

Frankrijk 1979. Drama van Maurice Pialat. Met o.a. Philippe Marlaud, Sabine Haudepin, Valérie Chassigneux, Annick Alane en Christian Bouillette.

Eindexamenleerlingen in een Noordfranse stad bereiden zich onverschillig of met inspanning voor op het diploma en de onvermijdelijke werkeloosheid daarna, en lopen ondanks verzet of uit vriendschap of verliefdheid geput optimisme in precies dezelfde fuiken als hun ouders. De sobere en schijnbaar spontane registratie zonder een intellectuele afstandname tot personages die zelf niet kunnen objectiveren geeft de film - ondanks een sociaal pessimisme - grote warmte. (Marlaud als de vergeefs zijn beste doende leerling verbrandde levend tijdens een kampeervakantie, Adam als de in goede bedoelingen falende leraar, pleegde zelfmoord.)

Les lolos de Lola

Frankrijk 1975. Komedie van Bernard Dubois. Met o.a. Jean-Pierre Léaud, Claudine Vannier, Yann Dedet, Laurence Versano en Serge Marquand.

De eerste, grotendeels autobiografische speelfilm van Bernard Dubois (Léaud als Bernard Dubois en Vannier als zijn vrouw!), waarin eigenlijk de avonturen beschreven worden van COLLINOT TROUSSE-CHEMISES, die vers van het platteland verzeild raakt in het Parijs van de jaren 1970-1980. Ontspannen maar daarom ook versnipperde vertelling met sketches die niet zo goed bij elkaar aansluiten. De merkwaardige personages worden echter met veel ironie en humor afgeschilderd. Het feit dat deze rollen door vrienden worden gespeeld, heeft zowel zijn charmante als zijn zwakke kanten.

Mes petites amoureuses

Frankrijk 1974. Drama van Jean Eustache. Met o.a. Martin Loeb, Ingrid Caven, Jacqueline Dufranne, Dyonis Mascolo en Henri Martinez.

De zoon van een ongehuwde moeder, die door zijn grootmoeder is grootgebracht, wordt door zijn moeder in huis genomen als ze gaat samenwonen met een Spaanse gastarbeider. Hij neemt een baantje bij een fietsenmaker, om in de kosten bij te dragen, maar zijn toekomstdroom over een voortgezette opleiding valt daarbij in het water, en staat zijn eerste verliefdheid in de weg, evenals de dikdoenerij van zijn leeftijdgenoten bij het versieren van meisjes in het suffe provincieplaatsje. Formeel minder dwars en baanbrekend dan LA MAMAN ET LA PUTAIN, maar nauwelijks een minder persoonlijke film over gesmoorde illusies en bevrijdende dromen die echter de kijker vrijwel onmiddellijk teleurstelt door het gebrek aan rake details.

La gueule ouverte

Frankrijk 1974. Drama van Maurice Pialat. Met o.a. Hubert Deschamps, Monique Mélinand, Philippe Léotard, Nathalie Baye en Jacques Villeret.

Door een langdurig ziekbed van een kankerpatiënte worden de echtgenoot en de zoon geconfronteerd met hun eigen leefsituatie, die hen wanhopig doen zoeken naar hun vitaliteit, waarbij de zorg om de zieke ogenschijnlijk op de achtergrond raakt. Deze autobiografische film van de regisseur ziet af van iedere sentimentaliteit, maar benadert het sterven klinisch en de reacties van de nabestaanden met minutieuze observatie. Deze indringende film liep in de bioscoop stuk op de afweerreacties van het publiek, maar kreeg een tweede leven op de tv.

Nous ne vieillirons pas ensemble

Italië​/​​Frankrijk 1972. Drama van Maurice Pialat. Met o.a. Marlène Jobert, Jean Yanne, Jacques Galland, Christine Fabréga en Maurice Risch.

Jean (Yanne), een documentairefilmer, getrouwd, heeft al zes jaar een relatie met een andere vrouw Catherine (Jobert) zonder verdere consequenties. Als hij haar meeneemt op een reportage en zijn professionele ergernis op haar verhaalt tekenen de eerste scheuren in de verhouding zich af zonder kans op herstel. Een autobiografisch liefdesdrama in kleine details geobserveerd, met een heftige emotionaliteit, tot het pijnlijke toe. Het gegeven van dertien in een dozijn leidde echter tot een uitzonderlijke film. Yanne werd gelauwerd op het festival van Cannes als Beste Acteur. Het scenario is regisseur Pialat naar diens roman. Het camerawerk is van Luciano Tovoli. Eastmancolor, Mono.

La maison des bois

Frankrijk 1971. Oorlogsfilm van Maurice Pialat. Met o.a. Pierre Doris, Jacqueline Dufranne, Agathe Nathanson, Henri Puff en Hervé Levy.

Uitgebreide kroniek waarvoor de regisseur ook het oorspronkelijke scenario geschreven heeft. Laten we grosso modo stellen dat het verhaal over een familie gaat die van 1917 tot 1918 in Villeneuve woont en dat het zich vooral afspeelt rond het huis van de jachtopziener van het kasteel en zijn familie, de bewoners van het kasteel en de Duitse bezetters van de nabijgelegen luchtmachtbasis, met alle tragische (het verongelukken van de markies, de dode Duitse piloot), tragikomische (wanneer een man van de voorraden van de Duitsers steelt, schieten ze hem in zijn achterwerk, waardoor hij plotseling een held wordt) of komische (de klas, het drinken van de wijn van de pastoor) gevolgen van dien. We vinden in deze film al Pialats dierbare onderwerpen terug, wanneer hij op zeer realistische wijze dit kleine wereldje beschrijft. Prima acteerwerk.

Que la bête meure

Frankrijk​/​​Italië 1969. Thriller van Claude Chabrol. Met o.a. Michel Duchaussoy, Jean Yanne, Caroline Cellier, Maurice Pialat en Anouk Ferjac.

Wanneer de negenjarige zoon van weduwnaar Charles (Duchaussoy), een kinderboekenschrijver, wordt doodgereden en de politie de dader niet kan vinden, zweert hij wraak. Met wat detectivewerk komt hij op het spoor van een actrice die vermoedelijk in de auto zat. Op den duur raakt Charles ervan overtuigd dat de dader haar zwager moet zijn, een bruut (geweldig gespeeld door Yanne) die door zijn hele ­familie wordt gehaat. In een van zijn fascinerendste films keert nouvelle vague-grondlegger Chabrol de clichés van de wraakfilm binnenstebuiten, om vragen op te roepen over recht en onrecht en de menselijke natuur.

L'enfance nue

Frankrijk 1968. Drama van Maurice Pialat. Met o.a. Michel Tarrazon, Linda Gutemberg, Pierrette Deplanque, Marie-Louise Thierry en Raoul Billerey.

Het tien-jarig zoontje van een ongehuwde moeder wordt door de voogdijraad van pleeggezin naar pleeggezin gestuurd en achteruit gesteld bij de eigen kinderen. Ook een goedbedoelend ouder echtpaar krijgt geen vat op hem. Debuutfilm van Pialat heeft al de onsentimentele stijl en schijnbaar spontane observatie van zijn latere werk en geeft een pijnlijk indringend beeld van het isolement van de jeugdige hoofdpersoon. Geproduceerd door Claude Berri en François Truffaut. Scenario van de regisseur en camerawerk van Claude Beausoleil.