Soms kunnen we elkaar wel achter het behang plakken

Een lege keukentafel bij Anne van Mourik thuis. Toch wordt er op deze zaterdagochtend druk gepraat en gelachen. Terwijl Anne een glas limonade inschenkt, kletst ze met Daphné Dupont-Nivet, die in het hoekje van haar beeldscherm verschenen is. Omdat ze in Londen woont, verloopt hun communicatie grotendeels via Skype en sociale media. Daphné eet haar muesli nog even op, het is in Londen een uur eerder. Soof (Sophia Twigt) kon er niet bij zijn, want, zegt Anne: “die is zóóó druk!”

Druk, dat zijn ze alle drie geweest de afgelopen maanden toen ze aan de animatieserie Van het een kwam het ander werkten. Nu is de serie online te bekijken en werd het door 3LAB uitgezonden op TV.  De eerste keer dat ze keken waren ze een beetje moe maar vooral heel, heel erg trots.

“Haha, je hoofd zit naast dat van Franz Ferdinand”, lacht Anne. Daphné kijkt naar rechts om te zien wat Anne bedoelt. Op het scherm staat ze naast de Oostenrijkse troonopvolger wiens dood indirect leidde tot de Eerste Wereldoorlog. Juist dit verhaal bracht Anne op het idee om iets met geschiedkundige toevalligheden te gaan doen. “Al moet ik zeggen, zo mooi als Franz Ferdinand zijn ze nooit hoor”, geeft Anne toe. Het bleek een hele uitdaging om verhalen te vinden waarin toevallige gebeurtenissen leiden naar grote historische momenten.

Achter het behang
Anne sprak erover met Sophia en later sloot ook Daphné aan. Ze kennen elkaar van hun bijbaan in een koffiezaak en hadden al eens eerder samengewerkt aan een politiek boekje. “We zitten sowieso wel altijd in een soort van projectgeest", vertelt Daphné en ze legt uit dat hun gesprekken vaak leiden naar verhaalideeën. “Zoals meer makers dat wel zullen herkennen”, vult Anne aan. En het zal zeker niet de laatste keer zijn dat ze in deze drie-eenheid werken. Daphné: “Ik denk dat het zo goed werkt samen omdat we elkaar goed aanvoelen en helemaal vertrouwen op elkaar en eerlijk kunnen zijn. Dat je ook kunt zeggen: Ik vind dit eigenlijk niet goed, misschien moet je dat anders doen.” Anne geeft toe: “Soms kunnen we elkaar wel achter het behang plakken maar aan het einde van de rit weet je toch dat je van elkaar houdt.” Daphné: “En we hebben naast gedeelde kwaliteiten ook alle drie heel andere kwaliteiten en dat past gewoon heel goed bij elkaar. Een soort puzzeltje.”

In eerste instantie bedenken ze om de verhalen in de vorm van een boek te gieten. Sophia zou de illustraties maken bij de verhalen die Anne en Daphné dan verder zouden uitwerken. Het loopt anders: ze stuiten op een oproep voor plannen van VPRO Dorst. Al gauw wordt het idee van animaties geopperd. Zo worden de geschiedkundige toevalligheden niet meer uitgewerkt voor print, maar voor video’s. Ze kiezen voor aanvullende longreads op de site waarin alle extra informatie wordt gegeven. Het animeren zelf heeft Sophia trouwens uiteindelijk nog steeds niet geleerd; ze had haar handen al vol aan het maken van de beelden. Studio Plumeau animeert de serie en laat Sophia's illustraties bewegen.

Psst... benieuwd waar dit allemaal over gaat?
Kijk hieronder alvast de eerste aflevering: De dictator sliep op d-day.

Staat van high-heid
Sophia deed merendeel van haar werk in de trein, Daphné schreef de longreads tijdens het schrijven van haar scriptie en ook Anne deed het project naast haar nieuwe baan. Toch stond Van Het Een Kwam Het Ander bij alle drie op nummer een. "Ik verkeer bijna in een continue staat van high-heid als ik hieraan werk, juist omdat je met zo’n heel team werkt en iedereen er echt iets tofs van wil maken. Het neemt bijna ongezonde vormen aan", grapt Anne. "Maarja, dat Sophia en Daphné ook behoorlijk Van het een kwam het ander-high zijn accepteert mijn verslaving."

Sophia heeft als illustrator heel duidelijk haar eigen taak, maar Anne en Daphné zitten al gauw in elkaars vaarwater omdat ze beiden aan de tekst schrijven. Daarom maakten ze van te voren een duidelijke taakverdeling: Anne bedenkt de verhalen voor de films, terwijl Daphné zich voor de longreads bezighoudt met historische vraagstukken. Met met die vragen schrijft zij het langere verhaal. Het hele idee van de longreads komt pas later. “We wilden in eerste instantie een lange animatie maken met het hele verhaal erin, echt van tien minuten ofzo”, vertelt Anne. Na de vlotte animaties, zoals ze nu zijn gemaakt, zou er dan nog een heel verhaal komen met uitleg en feitelijkheden. Al het gewicht kwam dan op de achterkant van de video en dat zou voor de kijker lang en saai worden en bovendien het hele verhaal ontkrachten. Anne: “We wisten echt niet dat dat niet sexy was.” En daar kwam volgens haar de ervaring en kennis van Dorst goed van pas. Zo hadden ze zelf ook nog geen idee dat het maken van de animaties zoveel tijd kost en hoe je beeldtaal schrijft.

Sexy 
“Ik dacht voor de voice-overs van de bestaande tekst een paar alinea’s te kunnen maken uit de bestaande test en klaar”, maar daar kwam Anne gauw op terug.
De teksten omzetten naar beeldtaal is een grote uitdaging en helemaal nieuw voor de drie makers. Sophia en Anne spreken samen in het koffietentje waar ze voorheen werkten en stemmen de storyboards met de teksten af. Anne moet ineens heel anders schrijven dan ze gewend is: moeilijke woorden vermijden, het onderwerp van de zin vooraan zetten en schrijven in korte zinnen. Hele korte zinnen. Het is best moeilijk voor een geschiedenisfanaat om het woord 'alliantie' te vervangen door 'bondje'. De uitdaging was ook: hoe simpel en kort te zinnen ook waren, feitelijk moeten ze kloppen.

Klamme handjes
De eerste keer dat ze een beeld terug krijgt van Sophia, ziet Anne als hoogtepunt van het maakproces. Ineens wordt het echt. “De eerste keer dat we de animaties binnenkregen,  hadden we afgesproken om er samen naar te gaan kijken. We zaten toen nog middenin het proces, Daphné was nog bezig met de longreads. Als je het dan ineens zo ziet ja, dat is echt wel een momentje”, vertelt Anne glimlachend. En ze wordt blij van het werken in een team. “Dat er allemaal mensen om je heen staan, die in één ding heel goed zijn en dat die kwaliteiten dan samenkomen.” Voor Daphné wordt het ‘echt’ wanneer ze de geluidopnames van Roy van Rosendaal, de muziek van Vincent Twigt en Bashel de Vries's sound design erbij hoort. “Weetjewel,” legt Daphné uit, “die paf poink geluidjes”. Alles valt daarmee op zijn plek. 

Het spannendste moment is aangebroken wanneer Van het een kwam het ander voor het eerst op tv wordt uitgezonden. “Ik was echt superzenuwachtig”, vertelt Anne. Over en weer gaat het op de app: “Bijna op teeveehee!”, “Super zenuwachtig!”, “Zweethanden to the max!”. Anne met klamme handjes op de bank en Sophia blijft toch maar wakker, ondanks dat ze bijna in slaap valt.  Naast alle lovende reacties krijgen de dames ook kritiek: een reaguurder noemt de serie kletskoek en haalt er geschiedkundige feiten bij. Anne wordt er niet onzeker van: “Moeten ze de longread maar lezen”.