Ruim twintig jaar geleden was Carolina Cruz-Neira al een van de grootste virtual reality-experts ter wereld. En dat is ze nu nog steeds.

'Voor mij draait VR om het creeëren van werelden waarin je problemen kunt oplossen.'

Regisseur Kees Brouwer over Carolina Cruz-Neira

'Carolina Cruz-Neira is een behoorlijk aanwezig en imposant figuur. Ze was ongelooflijk aardig en toegankelijk, maar ze is ook wel echt de baas: thuis en in het lab. Een soort natuurlijke autoriteit, omdat ze overal wel wat van weet en ze haar omgeving inspireert. Het is moeilijk te benoemen waar dat precies in zit, maar dat voel je gewoon.' (lees verder door op 'open' te klikken)

'Ik ben ook bij haar thuis geweest. Haar huis is prachtig gelegen op de rand van een heuvel langs een rivier. Ze had een bibliotheek vol met sciencefictionstripboeken en ze heeft een groot zwembad. De laatste avond nadat we klaar waren met filmen hield zij een barbecue met vrienden en daar gingen wij ook naar toe. Omdat het toen zo snikheet was, zijn we maar met zijn allen in het zwembad gesprongen.'

'Haar werk- en privéleven lopen door elkaar heen. Zo werkt ze samen met haar man in het lab en als het even kan, gaat hun zoontje ook mee. Dus die groeit daar op, het lab is een speeltuin voor hem. Dat jochie is ook zo verwend, hij krijgt altijd alles: al de nieuwste gadgets waarvan je hier mag hopen dat je er ooit een keer één in je leven op je hoofd mag zetten.'

'Tijdens het filmen kon ik haar zoontje moeilijk regisseren, want hij kon totaal niet stilzitten. Maar gelukkig viel zijn oog op mijn kleine sleutelhangerrolmaat aan mijn rugzak, dus ik zei: als je stil blijft zitten, dan mag jij hem hebben. En toen bleef hij stilzitten. Dat zei zoveel over de nieuwsgierigheid van dat jochie. Juist z'n analoog dingetje zonder batterijen of elektronica vond hij fascinerend. Ik ben nu alleen wel mijn rolmaatje kwijt!'

leven en werk

Carolina Cruz-Neira (Spanje, eind jaren zestig) wilde als kind balletdanseres worden. Dansen mocht van haar ouders alleen als ze goede cijfers op school haalde, en de opleiding tot professioneel ballerina keurden ze alleen goed als Carolina er een in hun ogen serieuzere studie naast zou doen. Zo werd ze systeemontwerper én ballerina.

Maar toen sloeg het noodlot toe. Ze raakte geblesseerd en dat betekende het einde van haar prille danscarrière. Maar ook het begin van een bestaan als specialist in een nieuw vakgebied. Ruim twintig jaar geleden, toen nog bijna niemand ervan had gehoord, was Cruz-Neira al een van de grootste virtual reality-experts ter wereld. Dat is ze nog steeds.

mixed reality

Ze is vooral bekend van de door haar ontwikkelde CAVE: de eerste kamer waarin je niet echt bestaande objecten van alle kanten kon bekijken. Versie één werkte al in 1991, en daar is een mooi, gedateerd filmpje van.

Het VR-lab van Cruz-Neira, het Emerging Analytic Center in Little Rock (Arkansas, VS), is wereldberoemd. Met haar collega's ontwikkelt ze er bijvoorbeeld een VR-systeem om inzicht in de menselijke anatomie op te doen, zonder in een dood lichaam te moeten snijden. En een toepassing die het mogelijk maakt de beelden van medische scans in 3D op een patiënt te projecteren, zodat het lijkt alsof je in zijn lichaam kunt kijken. En nog veel meer. 

Zoals deze voorbeelden al laten zien, wil Cruz-Neira virtual reality laten versmelten met de echte realiteit. Wat is realiteit eigenlijk en wat is mixed reality? Hoe verandert dat onze identiteit? Ze leert veel van haar zoontje Alexander, die VR met de paplepel krijgt ingegoten. Geen wonder, want Alexanders vader is ook al VR-expert.

Meer over Virtual Reality

    •

    'Ik denk wel dat we tot het punt zullen komen waarin mensen het verschil niet meer zien tussen de echte en de virtuele wereld.' - Carolina Cruz-Neira

    © vpro / Jurriaan Schalken