Noorderlicht radio
Vingerafdrukken Om identificatie te vergemakkelijken, wordt steeds meer wordt gebruik gemaakt van biometrische technieken, zoals iris-scans en herkenning van gezichten. De goedkoopste methode blijft vooralsnog de vingerafdruk. De herkenning van deze afdrukken is echter verre van perfect. Personen die zich aan identificatie willen onttrekken, zullen bovendien proberen hun vingerafdrukken te vervormen. Ingenieur Asker Bazen heeft daar iets op gevonden. Hij ontwikkelde een nieuwe techniek waarmee zeer snel vingerafdrukken herkend kunnen worden, zelfs als ze vervormd zijn. Bazen's techniek is gebaseerd op een paradoxaal fenomeen: door meer variatie toe te staan, wordt de patroon-herkenning specifieker. Bazen promoveert woensdag 18 september op zijn onderzoek aan de Universiteit Twente. ---- Dansend DNA Voor de opheldering van de wenteltrap-structuur van DNA kregen James Watson en Francis Crick in 1962 de Nobelprijs voor de Geneeskunde uitgereikt. Nu blijkt dat aan de structuur een nieuwe dimensie toegevoegd kan worden: flexibiliteit. De grote beweeglijkheid van DNA blijkt de geleiding van het molecuul in de weg te zitten. Deze geleiding is van groot belang voor de cel. Ladingstransport speelt bijvoorbeeld een rol bij het ontstaan van UV-schade aan het erfelijk materiaal. Ook de zogenaamde DNA-reparatiesystemen, die deze mutaties kunnen herstellen, maken gebruik van ladingstransport. Deze nieuwe bevindingen hebben vervelende consequenties voor mogelijke toepassingen van DNA. Op dit moment wordt serieus onderzocht of DNA gebruikt kan worden in de micro-electronica. De regelmatige stapeling van geleidende eenheden zou het erfelijke materiaal bijzonder geschikt maken als mini-stroomdraadjes. Olaf Larsen laat in zijn proefschrift zien dat deze vooruitzichten te rooskleurig zijn, omdat het ladingstransport bemoeilijkt wordt door de grote beweeglijkheid van het DNA. Het beeld van het dansende DNA past bij het nieuwe inzicht dat biologisch actieve eiwitten flexibel moeten zijn om hun functie goed uit te oefenen. Vroeger werd gedacht dat enzymen en neurotransmitters starre moleculen zijn, die als een sleutel op een slot werken. Met deze analogie is niets mis, maar net als bij sleutels en sloten blijken de moleculen enigszins te moeten wrikken voor ze goed in elkaar passen. In Noorderlicht Radio een gesprek met drs. Olaf Larsen, die op 3 oktober aanstaande op het onderzoek naar bewegend DNA promoveert. ---- Vliegenboerderij Om medicijnen te produceren, worden onder meer konijnen, ratten, muizen en hamsters ingezet. Binnenkort kunnen vliegen aan dit rijtje worden toegevoegd. Op een proefboerderij bij de Erasmus Universiteit Rotterdam gaat een project van start waar transgene vliegen gekweekt gaan worden. De bedoeling is dat de maden van de vliegen geneeskrachtige eiwitten produceren, waar medicijnen van gemaakt kunnen worden. Als eerste wordt hierbij gedacht aan groeihormonen en bloedstollingsfactoren. Het brein achter de medicinale maden is Prof. dr. Frank Grosveld, moleculair bioloog. Hij geeft uitleg over de nieuwe vliegenfarm. ---- Regenmaken in Moskou Een week geleden verscheen een eigenaardig onderschrift bij een foto in de Volkskrant. Het Russische ministerie van Noodsituaties zou erin geslaagd zijn regen te maken met behulp van een ‘ionisator’. Deze ionisatoren worden in Nederland wel verkocht om de lucht te zuiveren van schadelijke stoffen zoals tabaksrook en uitlaatgassen, al is het geheel niet duidelijk of het om een meetbaar effect gaat. Het Russische model is extra groot, en ziet eruit als een forse vogelkooi. Deze ionisator is geplaatst op het dak van het ministerie en zou 10 dagen geleden hebben gezorgd voor de eerste motregen-bui, na een wekenlange periode van droogte en smog. Het ministerie heeft de ionisator zelf ontwikkeld en is zeer trots op de geboekte resultaten. Is het echt mogelijk om op deze wijze regen te maken? Wim van der Zande, hoogleraar experimentele moleculaire fysica aan de Katholieke Universiteit Nijmegen, waagt het te betwijfelen. --- Alle in de uitzending genoemde nieuwsberichten zijn met links en achtergronden terug te vinden bij 'Nieuws'