Womex 2018

Charlie Crooijmans ,

rondreizende World Music Expo: van Haïtiaanse voodoo-rock tot intelligente folkjazz

Afgelopen oktober vond de rondreizende muziekbeurs de Womex (World Music Expo) plaats in het zuidelijke Las Palmas de Gran Canaria. Daar is het altijd mooi weer zou je denken, maar dat viel een beetje tegen. Desalniettemin was deze 24ste editie zeer de moeite waard. Op de Womex komen artiesten, journalisten, bookers, festivalorganisatoren en programmeurs uit meer dan 90 landen om zaken te doen en om elkaar te inspireren. Overdag zijn er conferenties, concerten, films en netwerkmeetings. Er waren 45 acts verdeeld over drie dagen op vijf podia ( + zes concerten overdag). Op een van de podia, het off-womex podium, stonden op de donderdagavond drie geweldige Nederlandse acts: Son Swagga, de psychedelische fusieband uit Amsterdam, het Lingua Franca Ensemble (dat we eerder in de uitzending hebben gehad), en de Kaapverdisch-Rotterdamse Tabanka. Met de jongens uit Rotterdam heb ik een radio-sessie opgenomen in de European Broadcast Studio, dus die hou je nog van me tegoed. De reacties van de Womex-gangers waren buitengewoon positief op het optreden van Lingua Franca. Over het algemeen vond ik de keuze van de Womex-jury, de zeven samurais zoals ze ook genoemd worden, smaakmakend en divers. Hieronder zijn mijn favorieten, in willekeurige volgorde.

Sofiane Saidi & Mazalda

Wat een heerlijk opzwepende, wilde, psychedelische electro-Maghreb undergroundband! Sofiane Saidi wordt ook wel gezien als de 'The Prince of Raï 2.0'. Hij heeft een mooie stem en beweegt lekker op het podium. Hij geeft ook veel ruimte aan zijn bandleden om te schitteren. Vorige week, 3 november, na de Womex dus, stonden de zanger Sofiane Saidi en zijn band Mazaldaze in De Doelen in Rotterdam. Hopelijk krijgen ze vaker de gelegenheid om op te treden in Nederland.

'Ndiaz

Het was echt een genot om naar de vier musici van 'Ndiaz uit Bretagne te kijken en te luisteren. Het kwartet bestaat uit Jérôme Kerihuel op percussie (heeft in India gestudeerd), Timothée Le Bour op sax, Yann Le Corre op accordeon (is gek op Braziliaanse forró) en Youn Kamm op trompet (speelde samen met Ibrahim Maalouf). Samen destilleren ze allerlei invloeden uit de Balkan, het Midden-Oosten, Brazilië en India door een Bretons filter. Het effect is een intelligent en voorstuwend nieuw soort folkjazz.

Kim So Ru

Kim So Ru uit Zuid-Korea speelt de janggu, een traditionele trommel in de vorm van een zandloper. Overdag vertelde ze me nog dat de klassiek traditionele muziekuitvoeringen in Korea zo lang kunnen duren dat ze vroeger soms gewoon in slaap viel en op de automatische piloot doorspeelde. Haar showcase op de Womex was alles behalve saai. Niet alleen door haar uitmuntende spel, maar ook door haar muzikale gasten die op traditionele (melodie) instrumenten speelden en één voor één aan haar zijde kwamen zitten. Het hele concert was prachtig uitgebalanceerd.

Nelida Karr

De zangeres en gitarist Nelida Karr uit Equatoriaal-Guinea laat af en toe haar  grommende bluesstem horen. Tijdens mijn voorbereiding op de artiesten van de Womex zag ik een leuke video van haar samen met Joss Stone op het strand. Zo vind ik haar op haar best. Solo met gitaar en die stem! Toen de band op het podium verscheen, ben ik helaas niet lang gebleven. Het geluid stond niet goed afgesteld. De muziek is een soort Afro-fusion met traditionele ritmes uit Equatoriaal-Guinea en jazz, blues en latin.

San Salvador

San Salvador is een groep van zes enthousiaste jonge mensen die zingen en percussie (lijsttrommels en handgeklap) spelen in de tradititie van de Occitaanse polyphonie. Ze doen sterk denken aan Lo Cor de la Plana, maar ze gaan een stapje verder en verwerken invloeden uit diverse culturen en muzikale genres. De arrangementen zijn complex maar zeer aanstekelijk.

Moonlight Benjamin

In de verte doet Moonlight Benjamin denken aan Vaudou Game. Ook zo'n markante frontzanger die een zekere (voodoo) spanning probeert op te wekken. De muziek is echter van een andere orde, het is Voodoo blues, Haitian rock oftewel Creole roll. Moonlight Benjamin (haar echte naam) komt uit Haïti en woont in Frankrijk. De band wordt geleid door Matthis Pascaud van de Franse experimentele trash-rock groep Square One. De liederen van Moonlight Benjamin zijn gebaseerd op Haitiaanse literatuur van dissidente auteurs als Frankétienne, Georges Castera en Anthony Lespès.

The Garifuna Collective

Jaren geleden kreeg activist en muzikant Andy Palacio een prijs van de Womex vanwege zijn inspanningen om de originele muziek van Belize te behouden en verder te ontwikkelen. Hij bracht met het Garifuna Collectief in 2007 de succesvolle plaat Wátina uit. Een jaar later is hij overleden en het collectief raakte een beetje in de vergetelheid. Gelukkig zijn ze er nu weer op volle kracht! De groep bestaat uit de oude en een jonge garde en ze laten een karakteristiek garifuna-geluid horen (en zien) met traditionele drums en percussie en de kenmerkende zang- en danspartijen.

Hernán Reinaudo Quartet

Soms is het moeilijk kiezen als de concerten tegelijkertijd afspelen. Nadat ik een half uur bij het Garifuna Collectief was, ben ik voor de laatste showcase naar het podium met Atlantic Connections gegaan. Daar speelde de Argentijnse gitarist Hernán Reinaudo met zijn kwartet een akoestische, instrumentale set. Dat was de perfecte cooldown. Ze speelden gecomponeerde stukken van Reinaudo die gebaseerd zijn op de tango zonder gebruik te maken van clichés. Kosmopolitisch en verfijnd vakmanschap.

Toko Telo

Het trio Toko Telo heb ik voor het eerst gezien op het Houtfestival in Haarlem. Niet lang daarna is de accordeonist Régis Gizavo overleden. Gelukkig zijn de zangeres Monika Njava en de gitarist D’Gary doorgegaan. Ze hebben verrassend genoeg geen nieuwe accordeonist gezocht, maar de briljante gitarist Joël Rabesolo erbij gehaald. Zo heeft het supertrio niet alleen een nieuw en toch vertrouwd geluid, ook het niveau is ongekend hoog gebleven. Niet alle nummers vind ik even geslaagd maar als de drie samen zingen... kippenvel.

Gaye Su Akyol

Persoonlijk ben ik dol op psychedelische muziek uit Turkije zoals die van Baba Azul, dus ook die van Gaya Su Akyol. Haar grote voorbeelden zijn Nirvana, Sonic Youth en Einstürzende Neubauten, maar gelukkig heeft ze zich ook laten leiden door haar Anatolische roots en de Orientaalse psychedelia. Haar podium presence is lekker weird met die rare wit doorzichtige cape. De mannen uit de band dragen allemaal een Zorro-masker.

Dit lijstje is natuurlijk niet compleet. Er is een aantal artiesten die beslist niet ongenoemd mogen blijven. Zoals de Ethiopische Etenesh Wassie met twee Franse muzikanten op contrabas en gitaar. Deed me sterk denken aan de projecten van The Ex. Het was spannend en goed, maar soms leken ze niet goed op elkaar aan te sluiten. De Kaapverdiaanse Lucibela houdt zich vast aan de traditionele morna en coladera, maar heeft een heel prettige, lage stem en een rustige retro-uitstraling. Het trio met de onmogelijke naam Invisible World speelt een mix van invloeden uit centraal Europa, soms melancholisch, soms met een heftige energie. De Amerikaanse Ranky Tanky is als een geoliede machine met een geweldige zangeres, net iets te perfect. De feministische percussieve groep Ladama met vrouwen (en één man op de bas) uit verschillende Amerikaanse landen, is heel apart en virtuoos, maar miste consistentie. De Chileense Newen Afrobeat is een nogal grote groep, heel goed, maar niet erg origineel en misschien iets te exotisch gekleed. De Israelische zanger, percussionist en acteur Gulaza met de verboden Jemenitische vrouwenliederen was zeer apart. Hij heeft een mooie stem maar het was net iets te theatraal. De Armeense Norayr Kartashyan & Menua en de Timples y Otras Pequeñas Guitarras del Mundo uit Gran Canaria waren ook steengoed, check de linkjes. Hier kun je het hele programma zien. Trouwens, tijdens het openingsconcert hebben we ook kunnen genieten van mooie muziek. Kijk naar de compilatie hieronder.