Als je last hebt van spraak-, stem- of slikproblemen en een logopedist nodig hebt, moet je steeds langer wachten. Dit komt doordat veel minder mensen kiezen voor het vak en steeds meer praktijken sluiten. De kosten voor zelfstandig logopedisten zijn namelijk hoger dan de gemiddelde tarieven die zorgverzekeraars willen betalen. Het werk is hierdoor niet kostendekkend en een toekomstperspectief ontbreekt. Maxime (27) stopte na drie jaar als logopedist, ondanks haar liefde voor het vak.

Laten we bij het begin beginnen, waarom heb je in eerste instantie voor logopedie gekozen?

Op jonge leeftijd was ik al overtuigd dat ik logopedist wilde worden, omdat ik daarmee mensen kon helpen. En omdat het werk een-op-een was, had ik het idee dat ik met heel veel aandacht mensen iets kon leren. Daarnaast sprak mij de opleiding en de inhoud van het vak heel erg aan. Toen ben ik uiteindelijk gaan werken bij een logopediepraktijk in Krimpen aan de IJssel. Daar heb ik drie jaar gewerkt.

Wanneer begon je voor het eerst te twijfelen of je door zou gaan?

Ik denk dat dit na een jaar begon, nadat ik wat meer gesetteld was en een idee had van wat het werk van een logopedist inhield. Toen dacht ik: kan ik dit wel de rest van mijn leven doen? Ik vond namelijk de hoeveelheid liefdadigheidswerk die erbij kwam kijken - dus het werk dat wel bij je werk hoort om het zo goed mogelijk uit te voeren, maar waar je niks voor betaald krijgt - veel te veel. Ik kreeg alleen betaald voor de contacturen met een cliënt. Dus op het moment dat ik administratiewerk deed, een brief moest sturen naar een huisarts of contact op moest nemen met een leerkracht of ouder, deed ik dat in mijn eigen tijd.

Heb je destijds je stem laten horen voor betere arbeidsvoorwaarden?

Ja zeker, want ik wilde het logopedievak niet opgeven zonder er eerst daadwerkelijk moeite in te steken. Daarom heb ik in 2019, samen met onder andere Ineke Hendriks, een actie opgezet voor betere arbeidsvoorwaarden voor logopedisten. 

In de uitzending van 28 januari vertelde zelfstandig logopedist Ineke Hendriks over de slechte arbeidsvoorwaarden voor zelfstandig logopedisten: eerstelijns zelfstandige logopedisten zijn in feite ondernemer, meestal met een kleine praktijk en soms met ondersteunend personeel. Zelfstandig logopedisten zijn voor hun inkomen afhankelijk van zorgverzekeraars, maar de vergoedingen zijn al jaren erg laag. Gemiddeld ontvangen logopedisten per consult van een half uur ongeveer 35 euro. Daarvan moeten ze naast zichzelf ook de huur, energie-en materiaalkosten, bijscholing, abonnementen en personeelskosten betalen.

Samen met Ineke Hendriks en 500 andere logopedisten zijn we naar Den Haag gegaan en hebben we daar een petitie aangeboden. Daar kwam een gesprek uit met zorgverzekeraars, autoriteiten, zoals de Nederlandse Zorgautoriteit en de Autoriteit Consument en Markt, en onze eigen beroepsvereniging. Ik heb daar verteld hoe ik als 23-jarige met drie jaar ervaring het werk ervoer, maar dat gesprek bracht eigenlijk niets op. Dat heeft mij het extra zetje gegeven om echt uit de logopedie te stappen, want ik zag in dat het binnen korte tijd niet ging veranderen.

Daar had Maxime gelijk in. De arbeidsvoorwaarden voor logopedisten zijn er sinds 2019 niet op vooruitgegaan. Daarom spande Ineke Hendriks, samen met zes andere zelfstandig logopedisten, een rechtszaak aan, in de hoop op hogere vergoedingen. Daarvoor daagden zij de zorgverzekeraars en hun koepelorganisatie Zorgverzekeraars Nederland voor de rechter, omdat de tarieven die zij van de zorgverzekeraars ontvangen nog steeds niet dekkend zijn voor de kosten die zij maken met hun praktijk.

De zorgverzekeraars zouden namelijk al in 2019 de vastgestelde kostprijs van logopedie ter harte nemen. Dat hebben de zorgverzekeraars vervolgens niet tot onvoldoende gedaan, volgens de rechter. De zorgverzekeraars zeggen juist dat dit kostenonderzoek niets zegt over wat ze moeten betalen, want daarover moet juist worden onderhandeld tussen logopedist en zorgverzekeraar. De rechter doet begin maart 2023 uitspraak over de zaak.

Ik kan me op deze manier heel goed voorstellen dat startende logopedisten nu de handdoek in de ring gooien. Al mijn vriendinnen die ooit gestart zijn als logopedist, zijn inmiddels ook niet meer werkzaam binnen de eerstelijns logopedie.

Wat ben je gaan doen nadat je bent gestopt als logopedist?

Nu werk ik op de IT-afdeling van PostNL. Dat bevalt heel goed. Het is heel fijn dat je inderdaad voor alle inzet die je levert gewoon beloond wordt.

Wat was er voor jou nodig geweest om in de logopedie te blijven werken?

Ik hoef geen grof geld te verdienen, maar het gaat er wel om dat je een waardering krijgt die goed tegenover de inspanningen staat. Ik werkte op een gegeven moment vier dagen in de week, ik was op mijn vrije dag ook gewoon voltijd aan het werk, ik werkte vaak ’s avonds tot tien uur door en soms werkte ik ook nog op zaterdag. Dan draai je een hoeveelheid uren waar gewoon de beloning absoluut niet tegenover staat. Wat daar tegenover moet staan? Een relatief goede beloning voor de inspanning die je levert, maar ook genoeg tijd om daadwerkelijk een behandeling voor te bereiden. Daar plukt uiteindelijk zo’n zorgverzekeraar ook weer de vruchten van, want een behandeling kan dan sneller worden afgerond.