We kunnen meer doen voor LHBTQIA+'ers in Nederland

31 mei 2022

Mogen zijn hoe we ons voelen. In dat teken staat Pride dit jaar. Maar is daar ruimte voor in Nederland? Ooit liepen we voorop, maar nu niet meer. Sterker nog: het kan beter. Hoe? Dat lees je in dit artikel.

Er wordt vaak gedacht: 'Ach, in Nederland zit het wel goed met de acceptatie. Hier kun je jezelf zijn.’ In de praktijk valt dit nog tegen.

Uit onderzoek van het Sociaal en Cultuur Planbureau (SCP) blijkt weliswaar dat Nederlanders de afgelopen vijftien jaar positiever zijn gaan denken over LHBTQIA+'ers, maar de acceptatie van genderdiversiteit stagneert sinds een paar jaar.

En ook internationaal hebben we terrein ingeleverd. Nederland staat op de dertiende plaats in Europa als het gaat om LHBTQIA+-rechten blijkt uit de jaarlijkse Rainbow Europe Index van Ilga. Let op: dit is ook nog eens een plek lager dan vorig jaar. Nederland scoort slechts 56 van de maximaal 100 punten als het gaat om mensenrechten voor LHBTQIA+-personen.

Nu is het belangrijk om niet meteen een conclusie te trekken over de rangschikking, want lijstopsteller Ilga heeft twee recente wetsvoorstellen niet meegewogen. In februari werd er bijvoorbeeld een initiatiefwet ingediend die conversietherapie strafbaar stelt.

Ook wordt er momenteel naar het zelfbeschikkingsrecht gekeken: als iemand zijn geslacht bij de gemeente wil laten veranderen, kan dat nu alleen met een deskundigenverklaring van een therapeut. Er is een wet in de maak waarmee die vereiste komt te vervallen.

Nog een opsteker: de regels voor homoseksuele bloeddonoren worden vanaf 2023 versoepeld. De bloedbank gaat het besluit of iemand bloed mag geven vanaf dan volledig baseren op een vragenlijst over gedrag. Geaardheid speelt dan niet langer een rol.

Deze berichten bieden hoop. Daartegenover blijft wel staan dat Nederland momenteel op de dertiende plek staat. Er is dus wel degelijk nog werk aan de winkel.

Tijdlijn LHBTQIA+-beweging

Deze tijdlijn biedt je de belangrijkste momenten in de geschiedenis van de LHBTQIA+-beweging, vanaf de tijdperk na de tweede wereldoorlog tot heden.

voorbeeldland Malta: het meest LHBTQIA+-vriendelijke land van Europa

Met maar liefst 92 van de 100 punten staat Malta bovenaan de Rainbow Index en dat voor het zevende jaar op rij. Hoe doen ze dat?

Om te beginnen is Malta een van slechts drie landen waar er een verbod is op conversietherapie met betrekking tot iemands seksuele geaardheid of genderidentiteit. Ook is er een verbod op medisch ingrijpen zonder geïnformeerde toestemming bij intersekse personen en is het in Malta voor iedereen mogelijk om bloed te doneren ongeacht je seksualiteit. Nederland gaat daar vanaf volgend jaar dus in mee.

Malta is in recordtempo veranderd

Malta stond er niet altijd zo voor. Het eiland heeft in de afgelopen jaren een grote metamorfose ondergaan en er zijn in recordtempo wetten aangenomen om de acceptatie en tolerantie van LHBTQIA+'ers te vergroten.

Helena Dalli is hier tijdens haar ambtsperiode als Minister van Sociale Dialoog, Consumentenzaken en Burgerlijke Vrijheden een belangrijke factor in geweest. Zij heeft er mede voor gezorgd dat er werk werd gemaakt van de LHBTQIA+-wetgeving in Malta.

Zo werd tijdens haar parlementsperiode (2013-2017) een wet aangenomen die homogenezing strafbaar stelt en ook presenteerde ze een wet die het mogelijk maakt om het huwelijk in Malta open te stellen voor mensen van hetzelfde geslacht. De wet werd vervolgens in het parlement aangenomen.

Ook mooi: in Malta is er een speciaal lespakket samengesteld om de jeugd te leren over LHBTQIA+’ers. Het geven van dit soort lessen is verplicht op middelbare scholen.

Nieuwsbrief: Zo mis je niks

Bij de VPRO hebben we altijd veel te vertellen en dat delen we graag met je. Schrijf je in voor onze wekelijkse nieuwsbrief en we houden je op de hoogte van alles. Specifiek belangstelling voor muziek? Films? Boeken? Hier vind je ál onze nieuwsbrieven.

Bekijk een voorbeeldeditie

hoe zorgen we ervoor dat Nederland volgend jaar hoger eindigt?

We willen in Nederland niets liever dan wedstrijden winnen, of het nu gaat om Max Verstappen, het WK voetbal of onlangs het Songfestival. En ook hier ligt een kans op de eerste plek. Maar dan moet er wel wat gebeuren.

Als we de situatie van LHBTQIA+'ers in Nederland willen verbeteren en volgend jaar hoger op de Ilga Rainbow Europe Index willen eindigen moeten we onder andere de volgende dingen regelen:

Het verbieden van conversietherapie op grond van seksuele geaardheid en genderidentiteit
Het verbieden van medische interventies bij intersekse minderjarigen wanneer de interventie geen medische noodzaak heeft en uitgesteld kan worden totdat de persoon geïnformeerde toestemming kan geven
Het aannemen van een eerlijk, transparant wettelijk kader voor wettelijke gendererkenning, gebaseerd op een proces van zelfbeschikking en vrij van misbruikvereisten (zoals GID/medische diagnose en leeftijdsbeperking)
Het makkelijker maken om je geslacht te wijzigen bij de gemeente

is dit allemaal wel mogelijk in een jaar?

Jazeker! Denemarken is het afgelopen jaar zeven plaatsen gestegen en heeft zo de tweede plaats op de ranglijst van 2022 behaald. Dit komt voornamelijk door de wijzigingen die ze hebben gemaakt in de wetgeving als het gaat om gelijke behandeling van LHBTQIA+-personen. Zo is iemands seksuele geaardheid, genderidentiteit, genderexpressie en of geslachtskenmerken een verzwarende factor bij haatmisdrijven.

Kortom, werk aan de winkel.

Pride 2022: My Gender, My Pride

Het meest kleurrijke feestje van het jaar staat om de hoek te wachten en staat dit jaar in het teken van mogen zijn hoe we ons voelen.

De afgelopen 25 jaar heeft Pride zich grotendeels gericht op de verschillende seksuele geaardheden en de strijd om af te mogen wijken van de heteronorm. De strijd om ook qua genderidentiteit af te mogen wijken van de norm en van de sekse die we bij de geboorte hebben gekregen, is daarbij onderbelicht gebleven.

Daarom is het dit jaar niet alleen ‘we mogen houden van wie we willen’, maar ook ‘we mogen zijn hoe we ons voelen’. Met het thema ‘My Gender, My Pride’ staat de emancipatie van transgender, non-binair, genderqueer, genderfluïde, gender non-conform, agender en intersekse personen centraal, ongeacht wat hun seksuele geaardheid is.

De 26e editie van Pride Amsterdam start zaterdag 30 juli en loopt tot zondag 7 augustus. De Canal Parade vindt dit jaar plaats op zaterdag 6 augustus.

meer artikelen voor jou

Achtergrond

Vier kijktips van lhbtqia+ ervaringsdeskundigen

In de media is er te weinig lhbtqia+ representatie. Vier kenners geven je in dit artikel wel geslaagde voorbeelden. ‘Scènes waarin liefde tussen lhbtqia+’ers eindelijk goed wordt neergezet zijn er zo weinig, dat mensen het vies vinden als ze het wel zien.’