8 oktober

golf van geweld in Israël

Sinds zaterdag 7 oktober 2023 bestookt Hamas vanuit de Gazastrook met raketten verschillende doelen in Israël met doden en gewonden als gevolg. Waar Israël verrast lijkt te zijn door de plotse golf van geweld spreekt de leider van de militaire tak van Hamas van een nieuwe militaire operatie met de naam Operatie al-Aqsa storm. Volgens de Israëlische premier Benjamin Netanyahu is Hamas een oorlog begonnen. ‘We zijn in oorlog en we zullen winnen’, zei hij zaterdag in een videoboodschap op het platform X. Een gesprek met correspondent Ankie Rechess vanuit Tel Aviv. 

‘Er zijn allerlei conflicten geweest, maar wat we deze dagen zien, dat hebben we nog nooit meegemaakt in Israël’ vertelt Rechess vanuit Tel Aviv. Ze noemt ‘het binnendringen van honderden Palestijnse militanten via de meest veilige grens van Israël’ en ‘het ongekende aantal burgers en militairen dat gegijzeld wordt gehouden in Gaza’ volstrekt nieuwe elementen. Een derde intifada is het volgens haar niet: ‘ik geloof dat het conflict en de oorlog veel groter is deze keer’.  

• Chaos overspoelt Israëlische grensplaatsjes, Israëliërs gegijzeld en gemarteld (NOS)
• Why the Palestinian group Hamas launched an attack on Israel? All to know (Al Jazeera) 

waardering voor wetenschap

Na een succesvolle internationale wetenschappelijke carrière stapte hij over naar de Nederlandse politiek om een verschil te maken: meer aandacht voor de wetenschap en de Nederlandse wetenschappers. Maar nu, anderhalf jaar later, is het kabinet gevallen en dat terwijl er genoeg te doen is. Aan tafel: demissionair Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Robbert Dijkgraaf over het niveau van de Nederlandse wetenschap. Hij is trots, maar ook bezorgd voor de toekomst. 

Dijkgraaf vindt dat wetenschap en activisme samen kunnen gaan: ‘als we kijken naar de discussie rondom klimaatverandering vind ik zelfs dat de wetenschap soms iets te voorzichtig is geweest’. Volgens Dijkgraaf ‘heb je als wetenschapper ook de taak om vooruit te kijken en de politiek te wijzen op de risico’s die eraan komen’. Demonstrerende wetenschappers moeten volgens hem kiezen: ‘sta er op grond van je wetenschappelijke kennis of trek je toga uit’.  

Lees meer:

• Apocalyptisch denken is onwetenschappelijk (Column Louise Fresco NRC)
• Onderzoek Grensoverschrijdend Gedrag op Universiteiten (Argos)
• Hoe hoogleraar H. 20 jaar lang zijn gang ging (AD)
• Zonder Persvrijheid geen academische vrijheid (Cursor)

over gezondheidsrisico's en de toekomst van Tata Steel

Tata Steel in IJmuiden is de laatste tijd veel in het nieuws en niet op een positieve manier. Mensen die in de buurt van de staalfabriek wonen leven gemiddeld 2,5 maand korter en hebben door blootstelling aan fijnstof een hogere kans op longkanker. Dat zijn recente bevindingen van het RIVM. Ook is Tata één van de grootste CO2 uitstoters van Nederland. Een gesprek met de hoogste Indiase baas van Tata Steel is T.V. Narendran, waarvoor Buitenhof afreisde naar IJmuiden.

Hij reageert op de aangifte tegen de feitelijk leidinggevenden van Tata Steel Nederland: ‘je zou kunnen zeggen dat je altijd de volksgezondheid in gevaar brengt als je bij een staalbedrijf werkt, er zal áltijd een vorm van emissie zijn’. Strafrechtelijke vervolging vindt hij oneerlijk: ‘alsof je iemand zou straffen vanwege het besturen van een auto met uitstoot via stalen buizen’. Narendran denkt dat voor het garanderen van een ‘gelijk speelveld’ bij de transitie van staalbedrijven overheidssteun vereist is voor ‘zowel kapitaaluitgaven (CAPEX) als operationele uitgaven (OPEX)’. ‘Het laatste wat je wil is dat de overheid geld geeft aan een onderneming die niet kan overleven’ aldus de CEO. 

Lees meer:

• Nieuw opgedoken rapport toont aan: hoge concentratie kankerverwekkende stoffen bij Hoogovens (Tata Steel) al sinds jaren 70 bekend (EenVandaag)
• Tata verwacht dat kosten van CO2-reductie worden gedragen door de maatschappij  (Tata Steel Jaarverslag 2022-2023
• Debat in De Balie met Hans van der Berg CEO Tata Steel IJmuiden (de Balie)
• Topman noemt schone staalproductie Tata ‘moeilijk’ zonder miljard aan subsidie (AD)
• Wat betekent de uitspraak tegen Chemours?  (NOS)
• Directe relatie tussen uitstoot Tata Steel en hinder en kans op ziekte (RIVM)
• Staten Noord-Holland willen snel actie voor schoner Tata Steel (Noord Hollands Dagblad)

lees ook

Van polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK’s) is al sinds lange tijd bekend dat ze kankerverwekkend kunnen zijn. Uit een rapport van het Gemeentelijk Centraal Milieulaboratorium van Amsterdam uit 1975 bleek dat de jaargemiddelde concentratie van PAK’s (coroneen uitgezonderd) bij Wijk aan Zee vijf keer groter was dan de concentratie op meetpunten buiten het IJmondgebied. Ook in Heemskerkerduin, Beverwijk en IJmuiden werden relatief hogere niveaus gemeten dan bij de overige meetpunten. In het rapport wordt geconcludeerd dat de Hoogovens een ‘duidelijke invloed’ hadden op het concentratieniveau ter plaatse.  
 
‘Deze stoffen zijn kankerverwekkend. Dat betekent dat ze een verandering aanbrengen in het genetisch materiaal, legt hoogleraar Preventieve Geneeskunde Onno van Schayck uit over PAK’s bij EenVandaag. ‘Bij mensen die daar gevoelig voor zijn kan dat leiden tot celvermeerdering en dat leidt weer tot kanker. Heel vaak is dat longkanker, dat is de eerste plaats waar je dat spul inademt.’

• Lees hier het hele rapport.
   

In maart 2023 werd in een debat in de Balie onder andere gesproken over de staatssteun die Tata steel nodig heeft voor een schone staalproductie. De Nederlandse CEO van Tata Hans van den Berg zei het volgende: 
Interviewer: je hebt een bedrijf dat winst maakt en die moet nu een investering krijgen van de overheid, dat richting het miljard gaat, klopt dat? Klopt die aanname?
Hans van den Berg: we hebben een behoorlijke vraag aan de overheid ja, maar het totale project is veel groter he? 

• Het debat is hier terug te zien
   

over economische ongelijkheid en sociale rechtvaardigheid

Hij is een van de bekendste politici van Amerika, deed mee aan twee presidentiële verkiezingscampagnes waar hij miljoenen, veelal jonge, kiezers op de been wist te brengen. Met zijn progressieve ideeën staat hij op de bühne voor economische ongelijkheid en sociale rechtvaardigheid. De 82-jarige politicus, pleit voor een systeemverandering in de Amerikaanse politiek. Bernie Sanders schuift aan over zijn net verschenen vertaling: ‘Het is oké om kwaad te zijn op het kapitalisme’. 

‘Als we de democratie willen redden, dan moet de democratie eerst zelf door een transformatie en de deuren openen voor de arbeidersklasse’ aldus Sanders. Ook laat hij zich uit over de huidige gebeurtenissen in Israël en de Palestijnse gebieden: ‘extremisme kweekt extremisme’. Sanders noemt de huidige situatie verschrikkelijk: ‘de leefomstandigheden in Gaza zijn vreselijk, er zitten racisten in de Israëlische regering en nu Hamas onschuldigen doodt, wordt het alleen maar erger’.  

Lees meer

• Mogelijke opvolgers Kevin McCarthy (the Guardian)
• Cover The New Yorker
• Meer over de Amerikaanse politiek (NRC)
   

meld je aan voor de nieuwsbrief

Krijg als eerste te horen wie er zondag aanschuift voor een mooi gesprek, stevige discussie of goed debat. En krijg na de uitzending een nieuwsbrief met Het beste van Buitenhof. Schrijf je in voor de nieuwsbrief via onderstaand formulier.