AI-sjeiks met een eigen agenda

De deze week gelanceerde app DeepSeek - de Chinese concurrent van ChatGPT - heeft de techwereld opgeschrikt.
 
Grote Amerikaanse bedrijven zagen hun aandelenkoersen dalen na het besef dat kunstmatige intelligentie wellicht goedkoper en met minder computerchips ontwikkeld kan worden dan voorheen werd gedacht.
 
Toch blijft de wedloop tussen China en de VS vooral draaien om chiptechnologie. Daarin is een centrale rol weggelegd voor een aantal ambitieuze AI-sjeiks.

(tekst loopt verder onder kader)

datacenters in de woestijn

De wedloop tussen China en de VS draait in eerste instantie om chiptechnologie. En hier komen Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) in beeld.
 
De snelgroeiende AI-industrie verbruikt namelijk enorme hoeveelheden land, geld en energie — drie middelen die de olierijke Golfstaten in overvloed bezitten.
 
Gigantische datacenters verrijzen daarom in de woestijnen van het Arabisch schiereiland. Grote chipfabrikanten, zoals het Taiwanese TSMC, overwegen zelfs chipfabrieken te bouwen in de Emiraten.

AI-sjeiks met diepe zakken

Vooral de miljarden van investeringsfondsen, zoals die van prins Tahnoun bin Zayed Al Nahyan, trekken de aandacht van Amerikaanse bedrijven. En van het Witte Huis.
 
Sjeik Tahnoun is het gezicht van de Arabische AI-ambities. Hij wil van de VAE het Silicon Valley van het Midden-Oosten maken en zoekt met zijn techholding G42 strategische partners om dat doel te bereiken.
 
Als nationale veiligheidsadviseur en plaatsvervangend heerser van Abu Dhabi is hij allesbehalve een saaie man.
 
Hij is een fervent Brazilian Jiu-Jitsu-beoefenaar en een obsessieve schaker. Hij hecht sterk aan een gezonde levensstijl en laat de beroemde gezondheidsgoeroe Peter Attia regelmatig overvliegen voor voedings- en fitnessadvies.
 
De schaarse foto’s van de machtige miljardair tonen dan ook een opvallend atletisch figuur.

spionnenmeester

Tahnoun heeft nog altijd genoeg tijd om intriges te smeden. Zo stond hij in het verleden aan de basis van Project Raven: een controversieel surveillanceprogramma dat niet alleen vijandige overheden en militanten bespioneerde, maar ook Amerikaanse burgers.
 
Daarnaast zat hij achter een campagne waarin honderden Europese burgers en organisaties valselijk in verband werden gebracht met terrorisme of corruptie.
Ook Nederlanders waren slachtoffer van deze dark pr-campagne, uitgevoerd via een schimmig Zwitsers bedrijf, onthulde NRC onlangs.

opkomende AI-machten

De Emiraten en Saoedi-Arabië zijn nu al onmisbare investeerders in de AI-sector.
Ook bij de recente aankondiging van Donald Trump om meer te investeren in AI, waren het de Arabieren die als eersten hun portemonnee trokken.
 
Wie denkt dat dit slechts het hobbyproject is van enkele steenrijke sjeiks, vergist zich. Tegen 2030 zal AI naar verwachting veertien procent van het BNP van de VAE uitmaken.
 
En dat is nog maar het begin. Of zoals Tahnoun zelf zegt: ‘Wij zijn hier niet om te volgen, maar om te leiden.’

tussen Beijing en Washington

Een van de voorwaarden van de VS voor samenwerking met de Arabische wereld is de afbouw van investeringen in China.
 
Toch blijft de realiteit dat de Golfstaten zich niet laten dicteren. China blijft voor Tahnoun een belangrijke technologiepartner, en de banden met Beijing zijn sterk.
 
Amerikaanse denktanks en het blad Foreign Affairs waarschuwen daarom voor de geopolitieke complexiteit. De ambitieuze betrokkenheid van de Golfstaten bij zowel Amerikaanse als Chinese AI-projecten zal onvermijdelijk leiden tot verrassende verschuivingen in de technologische machtsbalans.
 
En het gevaar dat chiptechnologie uiteindelijk via de Arabieren in handen van de Chinezen komt.
 
De Golfstaten balanceren nu nog tussen de twee AI-supermachten China en de VS. Maar onderschat hen niet — mannen als Tahnoun zitten niet in de business om te dienen.
 
Hun doel is om de wereld te leiden.