Israël als onverwachte redder

Terwijl Druzenjongeren die hun dienstplicht weigerden, werden gemarteld, Druzendorpen door Assads vaatbommen platgebombardeerd werden en demonstranten meedogenloos werden onderdrukt – Israël stak nooit een hand uit.Dus waarom verdedigt de regering-Netanyahu nu een Druzenleider en is ze zelfs bereid tegen de wensen van grote bondgenoot Amerika in te gaan? De VS willen tenslotte expliciet niet dat Israël zich mengt in interne Syrische aangelegenheden.

(tekst loopt door onder foto)

© ANP

Dodelijke cocktail

Daarvoor moeten we even in de tijd terug. Dagenlange gevechten tussen Druzenmilities en bedoeïenengroepen hebben Sweida inmiddels veranderd in een slagveld. Wat begon als een lokaal conflict, is uitgegroeid tot een dodelijke cocktail van sektarische spanningen, criminele afrekeningen en politieke chaos.

De Druzen zijn een religieuze minderheid in het Midden-Oosten. Hun geloof ontstond als een afsplitsing van de islam en groeide uit tot een geheimzinnige mix van verschillende monotheïstische religies, filosofie, gnostiek en oude Griekse denkbeelden.

Maar de ordinaire ruzie - inclusief moorden en ontvoeringen - met de islamitische Arabische bedoeïenen heeft niets met theologie te maken.Het draait om smokkelroutes, drugshandel en toegang tot land en water.

(tekst loopt door onder kader)

Na deze hevige gevechten besloten zowel bedoeïenen als de Druzenleiders hulp van Damascus te vragen. Opvallend, want sinds de val van Assad, hebben een aantal Druzenfracties regeringstroepen lang niet geduld in hun regio.

Dat is goed te begrijpen, want de huidige president mag dan internationaal lof oogsten en zich uitspreken in inclusieve termen, feit blijft dat hij nog steeds aan het hoofd stond van wat ooit de Syrische tak van Al-Qaeda was.

Een houding van afwachten en wantrouwen is dan ook niet alleen begrijpelijk maar misschien zelfs noodzakelijk. Dat prominente Druzenleiders zich desondanks uitspraken vóór interventie door de regering, was een teken van wanhoop. En misschien zelfs van vertrouwen in het nieuwe staatshoofd Al-Sharaa.

Hinderlaag op hinderlaag

Toch besloot een Druzenmilitie - ondanks duidelijke afspraken - regeringssoldaten in een hinderlaag te lokken. Lijken werden weggesleept en gefilmd, veiligheidstroepen die gevangen waren genomen, werden vernederd, door ze in onderbroeken over straat te jagen. Ook werden leden van een Bedoeïenengemeenschap standrechtelijk geëxecuteerd.

Om erger te voorkomen, werd daarop een nieuwe deal gesloten tussen lokale leiders en Damascus. Maar opnieuw hielden de milities zich niet aan hun woord.

Dit keer volgde ongekend sektarisch geweld door gewapende eenheden die claimen namens de staat te opereren, maar vooral wraak leken te nemen.

Inmiddels is het Syrische leger begonnen met de terugtrekking uit de zuidelijke stad Sweida na een nieuw wapenstilstand. Dat gebeurde na dagen van hevige gevechten waarbij zeker zeshonderd mensen zijn omgekomen, met onder de slachtoffers zowel regeringstroepen, Druzenstrijders als bedoeïenen. Ook een onbekend aantal burgers is gedood bij deze heftige geweldsexplosie.

(tekst loop door foto)

© ANP

Bekende naam duikt op

Terwijl de strijd in Sweida steeds grimmiger werd, dook er plots weer een bekende naam op tussen het stof van de frontlinies: sjeik Hikmat al-Hijri.

De wieg van deze veelbesproken Druzenleider stond in Venezuela. Maar hij keerde terug naar het Syrië van zijn familie om rechten te studeren en uiteindelijk de leiding van zijn volk, de Druzen, op te eisen.

Met zijn Syrian Military Council, een recent gevormde militie, heeft hij de touwtjes stevig in handen over een groot deel van de drugshandel in Zuid-Syrië. De miljoenenindustrie rondom Captagon, een goedkope, verslavende amfetamine die massaal wordt geproduceerd en via smokkelroutes richting de rijke Golfstaten verdwijnt, voedt zijn macht.

Dankzij deze stroom aan drugsgeld koopt hij loyaliteit, bewapent hij zijn achterban en bouwt hij gestaag aan een parallel gezag.

(tekst loopt door onder foto)

© ANP

Bittere pil voor Al-Sharaa

Toen al-Hijri’s woning werd omsingeld door Syrische regeringstroepen, was het Israël dat als eerste reageerde. Gevechtsvliegtuigen bombardeerden Syrische stellingen, zogenaamd om de Druzen te beschermen.

Maar dat narratief houdt geen stand. Het gros van de Druzenleiders wil niets weten van Israëlische inmenging. Behalve al-Hijri.

Zijn banden met Tel Aviv zijn geen geheim meer. Voor Israël is hij een pion die controle heeft over een grensregio, drugsroutes en een loyale achterban. Voor de rest van de Druzen is hij een leider met een dubbele agenda.

Al-Hijri is een godsgeschenk voor de propagandamachine in Tel Aviv. Zijn aanwezigheid biedt Israël precies wat het nodig heeft: een excuus om zich dieper in Syrië te nestelen.

Onder het mom van bescherming is de regering-Netanyahu bezig met een sluipende annexatie van de Syrische grensregio. Niet alleen vanwege de strategische ligging, maar ook vanwege de toegang tot schaarse watervoorraden.Het ironische is dat president Al-Sharaa waarschijnlijk alleen uit deze crisis kan komen door zélf met Israël een deal te sluiten. Een bittere pil, die Damascus vermoedelijk flink wat concessies zal kosten.Maar als Syrië toetreedt tot de Abraham-akkoorden, kunnen de nieuwe machthebbers in Damascus misschien de eenheid van hun land redden.Zo wordt Israël, hoe onverwacht ook, de redder van zowel al-Hijri als Al-Sharaa.

Tot snel,
Abdou Bouzerda