Rotterdam: Meten is weten

3 juni 2015

Waar we vroeger voornamelijk afhankelijk waren van de lichaamsthermometer is het nu de normaalste zaak van de wereld geworden om zelf je hartslag, bloedruk, stressniveau en algemene conditie van je lichaam te meten. Al deze sensoren op en aan ons lichaam noemen we wearables.

experiment

Bij de quantified self draait het om het individu, maar bij het Colliers International Corporate Solutions (CICS) wordt inmiddels geëxperimenteerd met de quantified workplace. Als onderdeel van het internationale vastgoedbedrijf Colliers adviseert CICS bedrijven en organisaties over de ideale werkplek voor hun werknemers. Omdat ze ervan overtuigd zijn dat wearables en selftracking in de nabije toekomst hun intrede gaan doen op de werkvloer besloten ze hier eerst zelf ervaring mee op te doen. Die ervaring kunnen ze in de toekomst dan meenemen in hun adviezen. Een jaar lang dragen hun circa 30 medewerkers op vrijwillige basis een armbandje dat allerlei metingen op hun lichaam uitvoert. Zo proberen zij inzicht te krijgen in het welzijn van de medewerkers. Samen met datastrateeg en quantified self pionier Joost Plattel is een systeem opgezet waarin enerzijds de productiviteit wordt gemeten (hoe veel iemand typt, etc.) en anderzijds, met behulp van het armbandje, het welzijn van de werknemer in kaart wordt gebracht (stressniveau, bloeddruk etc.). De uiteindelijke resultaten worden verzameld en aan elkaar gekoppeld op een dashboard, een voor elke werknemer toegankelijke online overzichtspagina. Hierop je ook je eigen data vergelijken met die van de organisatie als geheel: hoe functioneer je ten opzichte van je collega’s? Zowel werkgever als werknemer krijgen zo meer inzicht in de wijze waarop het werk wordt uitgevoerd.

balans

Volgens Harold Coenders, directeur van CICS, hebben werknemers tegenwoordig meer vrijheid en verantwoordelijkheid met als gevolg dat er een bewuste balans moet worden gezocht tussen werk en privé. Deze balans, en daarmee het welzijn van de werknemer, is niet voor iedereen even makkelijk te vinden. Door direct inzicht te verwerven in het gedrag van de werknemer worden zowel werkgever als werknemer bewust van mogelijke factoren die het welzijn in de weg staan, en kan er op tijd bijgestuurd worden. Het experiment dient ook als wetenschappelijke casus. Onderzoekers van Middlesex University en het Quantified Self Institute van de Hanze Hogeschool in Groningen gebruiken de meetgegevens van het project voor verder onderzoek.

Dit experiment klinkt misschien als totalitaire controle – je baas zou immers precies kunnen weten wanneer jij een licht verhoogde hartslag hebt, bijvoorbeeld als die nieuwe leuke collega voorbij loopt – maar meedoen is vrijwillig. Bovendien kun je als werknemer aangeven welke informatie je wel en niet wilt delen met de rest van de organisatie. Bij CICS blijken de meeste werknemers erg positief over de transparantie van alle data; als je gestrest bent heeft je baas immers toch alle recht om dat te weten? Bovendien werkt dit controlesysteem ook als zelfbescherming van de werknemers, want als blijkt dat er gemiddeld veel stress wordt ondervonden, kan dit betekenen dat de werkdruk te hoog is en dus verlaagd moet worden.

Aflevering 4: de bionische mens

We sleutelen aan ons DNA, aan ons brein en aan ons nageslacht. In de zesdelige Human/VPRO-serie De Volmaakte Mens gaat schrijver en columnist Bas Heijne in gesprek met topwetenschappers en grote denkers, in de hoop een antwoord te vinden op de vraag: wat is de mens?

meer uit aflevering 4: de bionische mens

Profiel

Michael Sandel

Politiek filosoof Michael Sandel (Minneapolis, 1953) is hoogleraar aan de Universiteit van Harvard. Voor hem is filosofie geen vrijblijvende denkoefening, maar juist een praktisch hulpmiddel om over moeilijke ethische kwesties met elkaar in debat te gaan.

Profiel

Peter-Paul Verbeek

Prof. Dr. Ir. Peter-Paul Verbeek (1970) is hoogleraar Wijsbegeerte aan de Universiteit Twente. Zijn specialiteit is de verwevenheid van mens en techniek en de plaats van ethiek hierin.

Achtergrond

New York: Cyborg Neil Harbisson

Neil Harbisson is kunstenaar en cyborg. Cyborg staat voor cybernetic organism, dus een levend wezen waar mechanische elementen aan toegevoegd zijn die functioneren als onderdeel van het lichaam. Voor Harbisson betekent het cyborg-zijn een uitbreiding van de waarneming.

Achtergrond

Delft: Samenwerken met techniek

Mens en techniek versmelten in een steeds hoger tempo. David Abbink (1977) is universitair docent aan de TU Delft en voert onderzoek uit naar de interactie tussen mens en machine, met het doel mens en machine zo optimaal mogelijk te laten samenwerken.