Gevangenissysteem VS is toe aan hervorming
Making a Murderer, The Central Park 5 en The Innocence Files: op Netflix zijn heel wat documentaires te vinden over mensen die onterecht vast hebben gezeten. En niet geheel toevallig spelen die zich allemaal af in de Verenigde Staten.
In Amerika is de gevangenis nooit ver weg. Elk jaar worden er zo'n 10.6 miljoen mensen opgepakt, 600.000 daarvan belanden voor langere tijd in de gevangenis. Twee derde van de ex-gedetineerden zit binnen drie jaar weer in de cel. Deze cijfers zijn nog wat harder voor Afro-Amerikanen. Eén op de drie zwarte mannen zit in zijn leven een keer in de gevangenis. Al deze feiten maken dat er veel discussie is over het Amerikaanse gevangenissysteem.
War on Drugs
Want hoe kan het dat zo’n groot deel van de Amerikaanse bevolking in de gevangenis belandt? Er is niet één antwoord op die vraag, maar om het beter te begrijpen gaan we terug naar het jaar 1971. In dat jaar verklaarde president Nixon de 'War on Drugs'. Drugsgebruik werd ‘public enemy number one’, en er werd hard opgetreden. Vanaf dat jaar zou het aantal gevangenen stijgen met 700 procent.
Iemand die werd gepakt met 5 gram crack cocaïne (een goedkopere en rookbare variant van cocaïne) – en drugs die veel werd gebruikt door de zwarte bevolking – verdween 5 jaar achter de tralies. Je kon beter gepakt worden met cocaïne; ‘pas’ met 500 gram van die drug op zak kreeg je 5 jaar cel. Volgens critici was dit hét bewijs van een racistisch beleid, rijkere witte mensen gebruikten immers vaker cocaïne.
Nixon’s hoofd van binnenlands beleid, John Ehrlichman, deed tijdens een interview in Harper's Magazine een boekje open over de echte reden achter de War on Drugs. 'We wisten dat het niet mogelijk is om tegen de oorlog zijn, of zwart zijn illegaal te maken. Maar we konden mensen wel hippies laten associëren met marihuana, en zwarte mensen met heroïne, en dat dan hevig criminaliseren. Zo konden we hun communities verstoren. We konden hun leiders arresteren, hun huizen binnenvallen en hun meetings binnenvallen. Wisten we dat we logen over de drugs? Natuurlijk wel.’
drie keer is scheepsrecht
De straffen die in de VS uitgedeeld worden zijn een stuk hoger dan wij in Nederland gewend zijn. 49.000 mensen zitten er levenslang in de gevangenis, terwijl dit er in Nederland 40 zijn. Dit hoge aantal is deels te verklaren door de 'Three Strikes Law'. De wet maakt het mogelijk om mensen die al twee keer een misdaad hebben begaan, de derde keer extra hard te straffen, ook als het om een klein vergrijp gaat. Zo bericht The Texas Observer over een man die 70 jaar kreeg, voor het stelen van een broodje in de supermarkt.
hervorming
De laatste jaren zijn er kleine stappen gezet in de hervorming van het gevangenissysteem, mede dankzij aandacht van bekendheden als acteur Sylvester Stallone en rappers Jay-Z en Meek Mill. Misschien wel de fanatiekste is realityster Kim Kardashian. Ze bezocht het Witte Huis om de First Step Act te bespreken waarna Trump de wet ondertekende. De wet maakt het makkelijker voor niet-gewelddadige misdadigers om vervroegd vrij te komen, door bijvoorbeeld opnieuw te kijken naar mensen die levenslang hebben vanwege de 'three strikes’-wet. Ook moet het makkelijker worden voor ex-gevangen om weer mee te draaien in de samenleving.
Een week na het aannemen van de 'First Steps Act' kwam Alice Johnson vrij, Kardashian voerde al maanden campagne voor haar. De oma van 63 kreeg in 1997 levenslang voor een klein drugsvergrijp. Tot Trump haar gratie verleende. Johnson mocht spreken in het Witte Huis en zei: ‘Ik ben het voorbeeld van een vrouw die een tweede kans heeft gekregen in het leven. Maar er zijn zo veel anderen die ook een tweede kans verdienen.’