Uitzendingen

De Palestijnse BDS-beweging, die voor boycots tegen Israël pleit, plaatst zichzelf expliciet in een lange traditie van geweldloos protest. Maar de BDS-beweging is in sommige landen enorm omstreden. Hoe moeten we nou naar deze beweging kijken, en hoe past die in de geschiedenis van de boycot? Te gast daarover zijn historicus Maartje Janse en voormalig Israëlcorrespondent Derk Walters

Verder in OVT: Opstandige druïdes, de klimaattwijfellobby, de column van John Jansen van Galen, Mina & Mevrouw #3 en meer.

Bij het lezen van de naam Madame Tussaud denk je vast aan wassen beelden die in meer of mindere mate lijken op beroemdheden. Minder bekend is dat de doodsmaskers van hoofden die zijn afgehakt door de guillotine aan het fundament staan van de internationale museumketen Madame Tussaud. Jacobine van den Hoek schreef de historische roman 'Madame' en is te gast.

Verder in OVT: Witte strijders, Bart Funnekotter over 'Masters of the Air', de column, Mina & Mevrouw #2 en meer.

Dat Nederland als eerste het homohuwelijk legaliseerde zien veel Nederlanders tegenwoordig als niet meer dan logisch. Maar merkwaardige kronkelredeneringen en politiek pragmatisme speelden een belangrijke rol in de grillige geschiedenis van homopolitiek. Politicoloog Joke Swiebel schreef er een boek over en is te gast.

Verder in OVT: De première van de podcastserie Mina & Mevrouw, holocaust-onderzoeker Bart Nauta over de nieuwe film 'The Zone of Interest', de omstreden restauratie van de Giza-pyramide, historische boeken en meer.

Vrouwelijke verzetsstrijders zijn in tegenstelling tot hun mannelijke collega's vaak anoniem gebleven. Wie zijn zij en waarom bleven hun namen in nevelen gehuld? Historicus Rianne Oosterom deed onderzoek naar de vrouwen van de verzetsgroep Trouw.

Verder in OVT: Een opera voor Suriname, de oorsprong van de term genocide, de opening van de omstreden Hindoe tempel in India, boeken, Het Spoor Terug: De Spanjestrijders en ik #4: Verlies en meer.

OVT zendt deze week live uit vanuit het literatuurfestival Writers Unlimited (voorheen Winternachten) in Den Haag. Met onder meer schrijvers Adriaan van Dis, Abdelkader Benali Gershwin Bonevacia en Lara Nuberg. En met een muzikaal eerbetoon aan Remco Campert.

Verder in OVT: het mysterie van de verdwenen ridderromans, boeken, Het Spoor Terug: De Spanjestrijders en ik #3: Actie en meer.

Deze week gaat ‘De opera die Bach nooit schreef’ van het gezelschap OPERA2DAY in première. Het verhaal gaat over de Apocalyps, het einde van de wereld en is gebaseerd op het leven van Jan van Leiden. Hij stichtte in de 16e-eeuw in Münster kortstondig een polygame theocratie, omdat de wereld ten onder zou gaan.

Verder in OVT: De inventieve Middeleeuwen, neofascisten in Italië, historische boeken, De Spanjestrijders en ik #2 en meer.

Vladimir Lenin is deze maand 100 jaar dood. Zijn gebalsemde lichaam, dat een intensieve peperdure behandeling nodig heeft, ligt nog altijd opgebaard in Moskou. En dat terwijl Poetin een lastige verhouding heeft met Lenin. Hoe kijken ze in Rusland naar Lenin? En op welke manier wordt Lenin nog altijd politiek ingezet?

Verder in OVT: De discussie over de aanschaf van De Vaandeldrager van Rembrandt, Taiwan en de wereld, de bloederige geschiedenis van de walvisjacht, de comeback van de zeppelin, boeken en meer.

Net als elk jaar staan we stil bij de mensen die ons het afgelopen jaar zijn ontvallen. Onze vaste gasten Wim Berkelaar, Nadia Bouras en Nelleke Noordervliet schenken onder meer aandacht aan: zanger en burgerrechtenactivist Harry Belafonte, schrijver Marga Minco en historicus Emmanuel Le Roy Ladurie.

Boekrecensent Sanne Frequin bespreekt drie nieuwe historische boeken. En in Het Spoor Terug: Sterrenbeelden, over de geschiedenis van de astrologie.

Het Hooggerechtshof van Colorado heeft bepaald dat president Donald Trump in 2024 niet op het stembiljet van de Amerikaanse staat mag staan bij de Republikeinse voorverkiezingen. Dat gebeurde op basis van een oud grondwetsartikel van vlak na de Amerikaanse Burgeroorlog. Wat was de aanleiding om dat artikel in het leven te roepen? Amerikakenner Casper Thomas is te gast.

Verder in OVT: Aleksej Navalny en de politieke gevangenen van Rusland, de nieuwjaarstraditie carbidschieten, historische boeken, Het Spoor Terug: Het Hongaarse Danshuis en meer.

Moederinstinct is het meest natuurlijke wat er is. Als een vrouw een kind krijgt, komt een zorgzame en liefdevolle kant in haar naar boven. Om die ideeën te ontkrachten schreef de Franse Élisabeth Badinter in 1980 'De mythe van het moederschap'. Xandra Schutte schreef het voorwoord van de zojuist verschenen Nederlandse vertaling en is te gast.

Verder in OVT: hoe homoseksualiteit uit de lijst psychiatrische aandoeningen werd geschrapt, Israël en kolonialisme, slavernij in de Romeinse oudheid, en in Het Spoor Terug: Manusama, vriend of vijand.

Afgelopen dinsdag is emeritus hoogleraar Henk Buck overleden. Hij maakte in 1990 bekend een mogelijk medicijn te hebben gevonden tegen AIDS, maar Bucks onderzoek bleek niet te kloppen. Het werd een van de grootste wetenschappelijke affaires die ons land heeft gekend. Hoogleraar farmaceutische geschiedenis Toine Pieters vertelt over de Affaire Buck.

Verder in OVT: de muzikale erfenis van Maria Callas, de teruggave van het kanon van Kandy, historische boeken, Kweekje #6: 'herschikken' en meer.

De Stoïcijnse filosofie is populairder dan ooit. Zelfverklaarde stoïcijnen schieten als paddenstoelen uit de grond, geïnspireerd door Marcus Aurelius, Epictetus en Seneca. Wat heeft deze antieke filosofie de moderne mens te bieden? Daarover een gesprek met classicus Gerard Boter en ervaringsstoïcijn Floris Leest.

Verder in OVT: hardnekkige middeleeuwse clichés, Romeinse keizer Elagabalus als queer icoon, de geschiedenis van de asielwetgeving, Kweekje #5: 'Gekweekt in Suriname' en meer.

*** NPO Radio 1 heeft een nieuwe mediaplayer ingevoerd die een storing veroorzaakt. Excuses voor het ongemak; ze verzekeren ons dat eraan wordt gewerkt. Houdt onze site in de gaten of luister via NPO Radio 1 en de verschillende podcastapps. ***

Nagaan of roofkunst moet worden teruggegeven is niet altijd even makkelijk. Het ligt gevoelig; wat juridisch juist is, kan gevoelsmatig onrechtvaardig zijn. In de podcastserie 'Hier hing een schilderij' pluizen journalist Pieter van Os en podcastmaker Emmie Kollau een van die zaken uit. Ze zijn te gast.

Verder in OVT: Congolina, historische duiding bij de spektakelfilm 'Napoleon', historische boeken met Annelien de Dijn, de column van Abdelkader Benali en deel 4 van Kweekje: Wortel schieten.

*** NPO Radio 1 heeft een nieuwe mediaplayer ingevoerd die een storing veroorzaakt. Excuses voor het ongemak; ze verzekeren ons dat eraan wordt gewerkt. Houdt onze site in de gaten of luister via NPO Radio 1 en de verschillende podcastapps. ***

Met de verkiezingen in aantocht voorziet OVT een aantal punten uit de verkiezingsprogramma’s van broodnodige historische context. Wat is nieuw en wat juist jaren oud? En hoe hebben die standpunten zich in de loop van de geschiedenis ontwikkeld? We bespreken het districtenstelsel van Pieter Omtzigt, het migratiestandpunt van de VVD, de intensieve landbouw bij BBB en het milieustandpunt van GroenLinks/PvdA. En wat doet de wolf in het verkiezingsprogramma van het CDA?

Verder in OVT: een historisch boek met Lotfi el Hamidi, de column van John Jansen van Galen en deel 3 van Kweekje: Ontworteld.

In middeleeuwse steden werden heel wat mensen om het leven gebracht: een priester die op klaarlichte dag door huurmoordenaars wordt omgelegd, een academicus die met pijl en boog in het oog wordt geschoten en een non die een kapelaan vermoordt. Deze moorden zijn inzichtelijk gemaakt in een digitale kaart. Wat kunnen we leren van het bekijken van middeleeuwse steden met deze moorddadige bril?

Verder in OVT: Een politieke geschiedenis van Hamas, De poppenspeler van Mengele, de miniserie Fellow Travellers, Kweekje #2 en meer.

Journalist Nicole Terborg komt uit een warm nest. Toch knaagt er iets. Toen ze dertien jaar was, moest Nicole bij haar tante gaan wonen in de grote stad. Ze is een kweekje, zoals veel Surinamers dat noemen; je groeit niet op bij je ouders maar bij andere familieleden of pleegouders. Aanstaande zondag is de eerste aflevering van de zesdelige podcast te beluisteren in Het Spoor Terug: Kweekje, mi kwekipikin.

Verder in OVT: Het kleedje voor Hitler, de geschiedenis van de Makeover Movie, de oorsprong van het begrip ecocide, historische boeken en meer.

Wie wint de Libris Geschiedenis Prijs? Deze week reiken we, als feestelijk slotstuk van de Maand van de Geschiedenis, de Libris Geschiedenis Prijs uit in theater de Brakke Grond.

Verder in OVT: Het einde van de IJzeren Muur-doctrine, de wereldgeschiedenis in twaalf bonen met Joël Broekaert, historische boeken, de column van Abdelkader Benali, muziek van Shishani Vranckx en meer.

Tijdens de Maand van de Geschiedenis reist OVT door Nederland. Het thema van deze editie is 'Eureka!'. Deze week zenden we uit vanuit het NatLab in Eindhoven.

Met onder meer: oorlogsrecht en het ‘menselijk schild’, de papyrusrollen van Herculaneum, het techbedrijf ASML, de brandstofloze motor van Johannes Wardenier, historische boeken en meer.