Overzicht

Luister naar deze aflevering van Tijdgeest, waarin Julie Blussé vertelt waarom heel Europa in de achttiende eeuw onder de ban was van een roboteend - die zelfs kon poepen.

Bij watersnoodrampen denken we vanzelf aan de ramp in Zeeland van 1953. Maar ook eerder waren er rampen die het land vormden zoals de Kerstvloed van 1717. Ons ‘wij’-gevoel ontstond door onze strijd tegen het water, dat althans betoogt de kersverse hoogleraar Lotte Jensen in haar oratie en nieuwe boek 'Wij tegen het water'. Zondag is ze bij ons te gast.

Verder in OVT: biopic Berlusconi, de verkiezingen in Amerika, een vroege Bumapatriot, foute vaders foute boeken? en de column van John Jansen van Galen.

Michal Citroen maakte een documentaire over de belevenissen van een Schotse luitenant die het front van de Eerste Wereldoorlog nooit zag.

Deze uitzending staat in het teken van de Libris Geschiedenis Prijs. We gaan in gesprek met de jury, genomineerden en de winnaar van vorig jaar. Aan het eind van de uitzending zal juryvoorzitter Jeroen Dijsselbloem de Libris Geschiedenis Prijs 2018 uitreiken.

Verder in OVT: 'Tegen Terreur' met Beatrice de Graaf, de botten van Oldebarnevelt, 50 jaar Man Vrouw Maatschappij, de column van Nelleke Noordervliet en livemuziek.

In deze uitzending, live vanuit Goejanverwellesluis: In Memoriam Wim Kok. Ook kijken we samen met historicus Gabri van Tussenbroek naar de mannen op het bekendste schilderij van Nederland: de Nachtwacht. Wie waren zij? En waarom lieten zij zich vereeuwigen?

Verder in OVT: de geschiedenis van Goejanverwellesluis, de nouveau riche van de Gouden Eeuw, Brexit en de Noord-Ierse grens, Rachida Lambaret over de Eerste Wereldoorlog, vulvapaniek en mannenvrees, historische boeken met Wim Berkelaar, de column van John Jansen van Galen en muziek van Jan Rot.

Tijdens de Maand van de Geschiedenis gaat OVT op tournee langs opstandige steden. Deze week wordt er uitgezonden vanuit de Oude Mariakerk in Deventer. Eens een woelige stad, met middeleeuwse boeteprediker Geert Groote, en van oudsher een zogeheten rode stad. Met schrijfster Christine Otten, geboren in Deventer, praten we over de stad, haar familieachtergrond en Deventer als rood asiel.

Verder in OVT: een rondje om de kerk, het Nederlandergevoel, Maria van Gelre, het troosthuisje, Geert Groote, de RIF-opstand van 1958, Farah Diba, Maria van Gelre, het Nedersaksisch, de column van Nelleke Noordervliet, en livemuziek van Zwart Licht.

OVT zendt deze week uit vanuit Alkmaar, waar het eerste belangrijke succes van onze Tachtigjarige Oorlog dit weekend gevierd en herdacht wordt. Op het Ontzet van Alkmaar in 1573 kijken we terug met kundige gasten. Daarnaast duikt OVT in pijnlijke onderwerpen als de foute Poolse priesterkaste en de laatste avond van Martin Luther King.

Verder in OVT: Luilekkerland, paradijs Bali, vroege vrijheid in Suriname en de column van John Jansen van Galen en live muziek door de Alkmaarse Luuk Ransijn

We openen de Maand van de Geschiedenis met een uitzending vanuit het Openluchtmuseum in Arnhem. De hele maand behandelen we onderwerpen rondom het thema 'Opstand'. Deze zondag zijn onder andere te gast: Maand van de Geschiedenis-essayist Nelleke Noordervliet en Hans Goedkoop en Judith Pollmann over de nieuwe serie '80 jaar oorlog'.

Verder in OVT: Katholicisme met Chinese karakteristieken, vijftig jaar 'Floris', Reggie Baay over zijn familie's verleden, Wim Berkelaar over nieuwe historische boeken, livemuziek van The Amazing Stroopwafels en een rondje door het museum.

Het kan u bekend voorkomen: een kandidaat-rechter voor het Hooggerechtshof, nu Brett Kavanaugh, wordt vlak voor zijn benoeming beschuldigd van #metoo-praktijken. Hetzelfde overkwam Clarence Thomas in 1991 toen hij door Anita Hill werd beschuldigd van seksueel wangedrag. We spreken met Amerikaniste Markha Valenta over de beschuldigingen toen en nu.

Verder in OVT: de grootste kunstroof ooit, de Verendief, Oude Dozen, Steentijdbier, Zuid-Tirol en in Het Spoor Terug 'Anne Frank en het vernietigde plaatje'.

De Dalai Lama is weer in Nederland, en treedt deze zondag op voor een zinderend Ahoy. Boeddhisme-kenner en hoogleraar Aziatische religies Paul van der Velde ontmoette hem en praat ons bij over het fenomeen van de Dalai Lama.

Verder in OVT: Zweeds extreem-rechts, genocide op de San, etnisch registreren, de opkomst en ondergang van andragologie, Helen Shepherd en in Het Spoor Terug 'De Friezen in opstand'.

Oxford-hoogleraar Bart van Es verliet Nederland jaren geleden, maar één verhaal uit zijn kindertijd verliet hem nooit. Het verhaal over het jonge Joodse meisje Lientje dat door zijn grootouders verborgen werd gehouden voor de nazi’s. Ze voedden het meisje op als hun eigen dochter, maar decennia na de oorlog werd het contact plots verbroken. Wat is haar verhaal? En wat veroorzaakte de diepe breuk? Van Es schreef hierover het boek 'Ver-geet-mij-niet'. De auteur en de voormalig onderduikster zijn te gast.

Verder in OVT: 70 jaar Noord-Korea, de bijna-premier van West-Papoea, Maoïstische Memoires, herdenkingsmemorabilia, de eerste autobiografie van Hitler en de Joodse couturier Max Heymans in Het Spoor Terug.

30 april 1981: Koninginnedag in Breda. Eén jaar na de kroningsrellen in Amsterdam laat burgemeester Merkx preventief 148 demonstranten oppakken, voornamelijk op basis van uiterlijk. Met protesten en schadevergoedingen leidt het uiteindelijk tot een omslagpunt in het denken over preventief arresteren. In het Spoor Terug: Preventief vastzetten: een radiodocumentaire van René Oomen & Yvonne Ton.

Verder in OVT: de opgraving van Franco, 50 jaar “bra-burning feminists”, de column met Nelleke Noordervliet, infiltreren in de KKK, vrouwelijke spionnen in de 17e eeuw, geasfalteerde Rozenoorlogen en de middeleeuwse kosmopoliet.

Kunnen klassieke boeken ons helpen om de moderne mens te begrijpen? OVT zoekt het uit in de zomerserie Modern Man. We sluiten af met The First Stone van schrijfster Helen Garner. Een scherp zelfonderzoek naar haar geconditioneerde reactie op een ‘klein’ seksueel incident op een Australische universiteit. Een boek over Me Too toen er nog geen Me Too was. Met journalist Marja Pruis, schrijfster Bregje Hofstede en hoofdredacteur van de Groene Amsterdammer Xandra Schutte.
Aandacht voor overleden historici Hermann von der Dunk en Henk Wesseling.
John McCain is overleden en een documentaire over Bart van der Schelling, een zingende Hollander met een politieke boodschap.

Kunnen klassieke boeken ons helpen de moderne mens te begrijpen? OVT zoekt het uit in de zomerserie Modern Man: klassiekers over de mens van nu. Met deze week: It can’t happen here van Sinclair Lewis. Een dystopie over een fictieve Amerikaanse president die Amerika in de jaren dertig in een dictatuur verandert. America First, oftewel het mooiste land ter aarde behoort aan de mooiste blanke mensen op aarde, is zijn lijfspreuk. Met de historici en journalisten Anton Jager en Casper Thomas en met Xandra Schutte, hoofdredacteur van de Groene Amsterdammer

Verder een historische vakantietip en een documentaire over het Duitsland van Reinhard Mey.

Kunnen klassieke boeken ons helpen om de moderne mens te begrijpen? OVT zoekt het uit in de zomerserie Modern Man. Deze week: Kurt Vonneguts Player Piano. Dat het geen onverdeeld genoegen zou zijn, als robots het werk van de mens zouden overnemen, dat voorzag Vonnegut al in 1952. Hij schreef het boek Player Piano over de getergde overbodige mens en het robottijdperk. Met journalist Jaap Tielbeke, amerikanist Markha Valenta en Xandra Schutte van de Groene Amsterdammer.

Verder een historische vakantietip en een documentaire over Trio Lescano: een Nederlandse meidengroep die beroemd werd in het Italië van Mussolini.

Kunnen klassieke boeken ons helpen de moderne mens te begrijpen? OVT zoekt het uit in de zomerserie Modern Man: klassiekers over de mens van nu.
Met deze week: The Fire Next Time van James Baldwin. “Dit is jouw thuis, mijn vriend, zorg dat je er niet uit verdreven wordt,” zo drukt Baldwin zijn 14-jarige neefje op het hart in dit klassieke boek. Met dat “thuis” bedoelt Baldwin het gecompliceerde Amerika van 1963, waarin president Kennedy vermoord werd en de zwarte bevolking de March on Washington hield. Met schrijver Stephan Sanders, journalist Harriet Duurvoort en Xandra Schutte, hoofdredacteur van de Groene Amsterdammer.

Verder een historische vakantietip en de documentaire 'In het zicht van de haven'.

Kunnen klassieke boeken ons helpen om de moderne mens te begrijpen? OVT zoekt het uit in de zomerserie Modern Man. Deze week: James Baldwins 'The Fire Next Time'.

Kunnen klassieke boeken ons helpen de moderne mens te begrijpen? OVT zoekt het uit in de zomerserie Modern Man: klassiekers over de mens van nu.
Met deze week: A room of One’s Own van Virginia Woolf. “Het enige wat ik kon doen was u een mening te geven over een klein punt: een vrouw moet geld hebben en een kamer voor zichzelf om romans te kunnen schrijven,” aldus Woolf, die in deze klassieker niettemin de lezer veel meer feministische pareltjes van wijsheid biedt. Met schrijvers Marjolijn van Heemstra, Jannah Loontjens en Xandra Schutte, hoofdredacteur van de Groene Amsterdammer.

Verder een historische vakantietip en een documentaire over Lou Bandy, komiek tijdens het interbellum.