Overzicht

De Heere God nam hem vlak voor zijn honderdste tot Hem. Billy Graham, zo werd deze week bekend, stierf op zijn 99ste. Graham is de aartsvader van de massa-evangelisatie. Hij bracht aan minstens 210 miljoen zielen de blijde boodschap, en polderevangelisten als Johan Maasbach keken het vak af van Graham.
Protestantismekenner Hans Krabbendam is te gast.

Verder o.a. aandacht voor de film Black Panther, de column van John Jansen van Galen, Oranjes in oorlog en revolutie, historische boeken van Wim Berkelaar, de beroemde componist van de voormalige Sovjet-Unie, Dmitri Sjostakovitsj en in het Spoor Terug, de Migrant, een vogel op de vlucht

Er bestaat geen goede Nederlandse vertaling voor het nostalgische begrip ‘Heimat’ van onze oosterburen. Maar voor zover we begrijpen komt ‘Heimat’ neer op heimwee naar het echte Duitsland, zo ongeveer het gevoel dat Limburgers hebben bij hun glooiende heuvels en Friezen doen verlangen naar Abe Lenstra. In Duitsland heeft de minister van Binnenlandse Zaken er sinds kort een portefeuille bij: ‘Heimat’.
Correspondente Annette Birschel komt vertellen over het Heimatgevoel als Duitse identiteitspolitiek.

Verder o.a. aandacht voor hele en Halbe-leugens, oorlog in de 21ste eeuw en het verdriet van Rusland. Deze week zendt OVT maar één uur uit i.v.m. de Olympische Spelen in Zuid-Korea.

We wisten al dat de Mayasteden groot waren en hun tempels indrukwekkend. Maar het was allemaal nog veel groter en indrukwekkender dan we tot voor kort aannamen. Zo blijkt uit de ontdekking van archeologen in het oerwoud van Guatemala. Ze troffen er de overblijfselen aan van een beschaving waar wellicht 10 tot 15 miljoen mensen leefden – een veel hogere schatting dan voorheen werd aangenomen.

Verder o.a. aandacht voor gebruik en misbruik van IQ-testen, Molukkers als onze eerste minderheid, Europese dromers. Deze week zendt OVT maar één uur uit i.v.m. de Olympische Spelen in Zuid-Korea.

Het was ooit een echte twintigste-eeuwse arbeidersstraat, toen werd het een multicultistraat, nu is het een van de meeste hippe straten van Amsterdam. Proletariërs gingen, gastarbeiders kwamen en gingen, en hipsters kwamen.
Parooljournalist Maxime Smit schreef De Javastraat. Biografie van een volksstraat.

Verder o.a. aandacht voor historisch slechte Bordeauxwijnoogst, de intellectuele achtergrond van de Fortuyn-revolte, de kinderliefde der Swifterbanters, Gronings gas, de elektronenmicroscoop en in Het Spoor Terug: Herodotus.

‘Ik heb nog nooit zoiets walgelijks gezien’, zei Jelena Drapeko, lid van de cultuurcommissie van het Russische Lagerhuis, na de voorvertoning van de zwarte komedie ‘The Death of Stalin’. Nieuwsgierig gemaakt haastte OVT zich fluks naar de bioscoop om de Britse komedie over de nasleep van de Stalinterreur te zien, met o.a. Steve Buscemi als Chroestjov en Michael Palin als Molotov.

Verder o.a. RIP, Rosie the Riveter, Hella Haasse 100 jaar, rijkeluiszoontje wordt krantenman Gordon Bennett, 50 jaar 1968 en van wie is Alexander de Grote? In Het spoor terug een documentaire over de geschiedenis van het eiland Tholen.

Deze week live vanaf het Winternachten Festival in Den Haag: Een gesprek met Belgisch historicus en schrijver David van Reybrouck, slavernij-historicus Karwan Fatah-Black en Indonesië-historicus Henk Schulte Nordholt over de omgang met het koloniale verleden. Hoe verhoudt de Nederlandse omgang zich tot die van onze zuiderburen? Hebben zij hun eigen Jan Pieterszoon Coen en is de Congo hun Indonesië?

Verder onder meer aandacht voor het Tapijt van Bayeux, de maandelijkse boekenrubriek met Wim Berkelaar, tachtiger Albert Verwey, de column van Nelleke Noordervliet, het laatste deel in de romantrilogie van Louise Fresco 'de Idealisten' en de debuutroman 'Wormen en Engelen' van Maarten van der Graaff. Er is live muziek van Ernst Reijseger

“Hij geloofde dat wat je anders maakt, je bijzonder maakt” aldus acteur Hugh Jackman over de befaamde 19e-eeuwse circusexploitant PT Barnum. Hugh Jackman speelt Barnum in The Greatest Showman, een Hollywood-musical over Barnum als de uitvinder van showbusiness en emancipator van de ongewone medemens. Maar wellicht moeten we die typering met een korreltje zout nemen, net als de door Barnum tentoongestelde aapmensen, zeemeerminnen en andere wonderlijke spelingen der natuur.

Tot de jaren zestig opende de Gijsbreght van Aemstel op 3 januari traditioneel het jaar in de Amsterdamse stadsschouwburg, maar oorspronkelijk was het stuk bedoeld voor een hele andere schouwburg. Namelijk eentje op de Keizersgracht. In de 18e eeuw brandde dat theater echter volledig af. Tegenwoordig huist er op dezelfde plek het hotel de Dylan. Theatergroep Kwast maakte een speciale adaptatie van de Gijsbreght zodat het weer kon worden opgevoerd op zijn oorspronkelijke locatie. Regisseur Imre Besanger is te gast.

Verder in OVT aandacht voor de zwarte bladzijden in de geschiedenis, de Iraanse opstanden, het sprookje van de vrijemarkteconomie en in Het Spoor Terug de 2doc documentaire 'Een tijd van daarvoor en een tijd van daarna'

Zoals gebruikelijk eindigt OVT het jaar weer met het jaarlijks "In Memoriam": een terugblik op onder meer leven en betekenis van Helmut Kohl, Jeanne Moreau, Fred van der Spek en Jorge Zorrequieta.

Daarnaast aandacht voor 200 jaar Frankenstein en in Het Spoor Terug deze week een documentaire over Bijlmerflat de Gliphoeve.

De oorlog in Biafra duurde van 1967 tot 1970; tussen de een en drie miljoen mensen vonden de dood, vooral door hongersnood. Broodmagere kinderen met opgezette buikjes waren voor het eerst op tv te zien en dat leidde tot het idee om deze uitgehongerde kinderen naar Nederland te halen om ze alhier te laten aansterken. Een verhaal over de keerzijde van goede bedoelingen.

Verder o.a. de ondergang van de Bronstijdbeschaving, 'dumb city' Fordlandia en een lang gesprek over De ondergang van het Avondland, het 100-jaar oude werk van cultuurpessimist Spengler.

De weg naar de hel is geplaveid met goede bedoelingen. In 1968 werden tien verzwakte Biafraanse kinderen naar Nederland gehaald.

De cafeetjes van vroeger raken op, net als de oude mannetjes die ze bevolken, aldus kasteleinszoon Midas Dekkers. Hij beschreef het ouderwetse bruine café in het boek Volledige Vergunning. Tegelijkertijd verscheen het historische kroegenboek De Amsterdamse herberg 1450-1800 van historicus Maarten Hell. Beiden zijn zondag te gast.

Verder o.a. de geschiedenis van Jeruzalem, communistische keukenstrijd, adoptieland Korea, de stille revolutie van 1917, Eichmann in Jeruzalem en in Tijdgeest het verhaal van John Wilkins, die een perfecte taal wilde creëren.

Warschau, eind 19e eeuw. De gynaecoloog Franz Ludwig Neugebauer doet al jaren onderzoek naar mensen die lichamelijk tussen man en vrouw in vallen. Hij denkt dat ergens in het lichaam iets te vinden moet zijn wat ‘de ware sekse’ van het lichaam blootgeeft. Maar wat denkt de ‘hermafrodiet’ er eigenlijk zelf van? En hoe zou Neugebauers onderzoek de basis leggen voor het 20e-eeuwse concept van gender? Daarover gaat aflevering 6 van Tijdgeest.

Verder o.a. maankoorts, Mariaatje spelen met Jezuspop, de Chinese rechter Tie, een prehistorische reuzenpinguin, Wim Berkelaar met Boeken en in de documentaire Het spoor terug: Een vergeten Indische kampgeschiedenis, gemaakt door Pieter-Bas van Wiechen.

Met de prentenrevolutie van Aat Veldhoen in Tijdgeest, Witte kerst in het Witte Huis, algemeen mannenkiesrecht, Big History, Constantijn wist al waar Jezus lag, De Van Imhoff-oorlogsmisdaad en in Het Spoor Terug de geschiedenis van de Afsluitdijk, verteld door de arbeiders die de dijk maakten.

Met o.a. Het beroemde artikel ‘Het onbehagen bij de vrouw’ van Joke Smit verscheen dit weekend precies 50 jaar geleden in De Gids. Het bleek het startsein voor de tweede feministische golf. Deze week verscheen de herziene uitgave van ‘Joke Smit, biografie van een feministe’, geschreven door Marja Vuijsje. De schrijfster komt praten over het beroemde artikel van Joke Smit.

Verder in OVT aandacht voor de filmklassieker Casablanca, Abel Tasman, de boekenrubriek door Wim Berkelaar, criminele honden aan de galg in Tijdgeest, de column van Nelleke Noordervliet en Spaans supertoneel in Het Spoor Terug.

De Sefardisch-Joodse vluchteling Jacob Barocas vertaalde Lope de Vega’s toneelstuk La hermosa Ester, dat in 1659 zijn Amsterdamse première beleefde. Mathijs Deen maakte voor OVT een documentaire in Het Spoor Terug.

Kunstenaar Ger van Elk werd net voor het noodlot toesloeg vastgelegd door documentairemakers Djoeke Veeninga, Marlou van den Berge en Jeroen Visser. Ze maakte een ontroerend beeld van een groot modern Nederlands kunstenaar.

Met o.a. Tijdgeest, een nieuwe serie van OVT over vreemde ideeën uit het verleden. Deze week over Psalmanazar, de blonde Taiwanees.

Verder In Memoriam Salvador Bloemgarten, Palestijnse broederstrijd, de heilige Black Elk en bekeerling Snouck Hurgronje. In Het Spoor Terug deel één van een tweeluik van Michal Citroen over Hittegolf, de mislukte en nooit uitgegeven roman van Jan Wolkers.