Je zou denken dat je moet oppassen wat je schrijft in het repressieve regime van de Volksrepubliek China. Maar de studenten aan de Sun-Yat Sen Universiteit in Guangzhou denken daar heel anders over ontdekte Daan Heerma van Voss. De romanschrijver en historicus was er een maand lang te gast om te schrijven én te doceren. Het gaf hem een bijzondere kijk in de belevingswereld van jonge Chinezen.

Heerma van Voss was een maand lang 'writer in residence' en gaf naast het schrijven les aan een kleine groep studenten die het vak Creative Writing volgden, in het Engels dus. Opvallend was dat de studenten zichzelf een soort geuzennaam hadden gegeven: de 'Little Flowers'. Heerma van Voss: “In hun WeChat -Whatsapp maar dan in China- hadden ze een groep, en daar heetten ze de Little Flowers. Ik zag dat een keer toevallig en nam dat over.”

‘Volstrekt ironieloos’

Het feit dat de Chinese studenten in het Engels fictie en non-fictie leerden schrijven zorgde soms voor verrassende uitkomsten. Heerma van Voss: “Chinees is vrij lyrisch, dus er zaten veel uitdrukkingen en metaforen in over maneschijn en de diepte van het water, en over dieren en drakenvlees die op mij heel raar overkwamen. Maar die vanuit de Chinese traditie volstrekt aanvaardbaar waren.”

Ook liep Heerma van Voss aan tegen het feit dat Chinezen ironie niet begrijpen. “Ze waren volstrekt ironieloos.” Hierdoor stopte Heerma van Voss zelf ook met het gebruik van ironie, wat volgens hem voordelen had voor de interactie met zijn klas. “Ironie is ook vaak een masker, een heel gebruikelijk masker, in Nederland waarmee je de ander op afstand houdt.”

© Flickr / Melchior Gr / https://flic.kr/p/8qadSi

Eén van de universiteitsgebouwen.

Politieke onvrijheid geen issue

De docent kwam er tijdens het lesgeven in China achter dat bepaalde ideeën die hij had over het land en haar inwoners niet bleken te kloppen. “Min of meer had ik verwacht dat ik in een samenleving terecht zou komen waar mensen zich onvrij voelen. En dat die studenten niet konden schrijven wat ze wilden.” Maar zijn klas bleek dit gevoel helemaal niet te hebben.

Ze schreven dan wel niet over politieke onvrijheden, waar Heerma de Voss onbewust op had gehoopt, maar vonden dit ook geen interessant onderwerp. Eén van de studenten zei hierover dat zij willen schrijven over hun eigen levens en dat politiek gaat over iemand anders. Heerma van Voss: “Als de afgelopen maanden iets hebben duidelijk gemaakt is dat wij misschien ook niet echt het recht hebben om in andere delen van de wereld te zeggen hoe het moet.”