Wie is de grootse graaier van 2016?

De president van Oekraïne, Petro Poroshenko, is in het programma door Bureau Buitenland uitgeroepen tot Grootste Graaier van 2016. Daarmee won hij de prestigieuze corruptiekampioenschappen van dit programma. Poroshenko werd gekozen door een deskundige jury, en liet andere kandidaten zoals Koning Salman van Saoedi-Arabië en Jacob Zuma van Zuid-Afrika achter zich. Eerder hield Bureau Buitenland succesvolle verkiezingen op het gebied van democratie, Dictator van het Jaar 2014 en Dictator in de Dop 2015.

De verkiezingen werden georganiseerd in de eerste twee weken van januari om de draak te steken met de obligate eindejaarslijstjes die ieder jaar weer de revue passeren, en tegelijkertijd om over een serieus onderwerp als de toenemende internationale corruptie onder de loep te nemen. Want jatten is een vak, en veel politici blijken daar bijzonder goed in. Glorieuze leiders blijken vaak ook succesvolle snaaiers. En wie doet dat op originele wijze, is inventief in het bedenken van zeer corrupte constructies, en wie ontvreemdt het meest? 

Kandidaten werden aangedragen door diverse landen-deskundigen in ons programma bepleitten waarom hun kandidaat de corruptiekampioen van 2016 moest zijn. De zeven kandidaten (hieronder genoemd) bezetten stuk voor stuk een prominente plaats binnen het schandaal rond de Panama Papers, het meest emblematische corruptiemoment van afgelopen jaar. Luisteraars konden via Twitter op deze nominaties reageren. 

Een deskundige jury met juryvoorzitter Eric Smit (oprichter van Follow the Money), Gerke Berenschot (Transparency International) en corruptie-expert Willeke Slingerland, koos uiteindelijk Petro Poroshenko uit tot winnaar. Dezelfde leider werd overigens ook gekozen door het publiek, dat via de website van Bureau Buitenland zelf een stem kon uitbrengen. Hier moet helaas bij worden aangetekend dat de site - geheel in stijl met recente internationale fraudepraktijken - gevoelig bleek voor manipulatie. Daarvoor onze excuses.

Petro Poroshenko, president en chocoladekoning van Oekraïne was tijdens de oorlog in het oosten van zijn land vooral bezig met het wegsluizen van miljoenen uit zijn zakenimperium. Om belangenverstrengeling te “vermijden” stalde hij zijn kapitalen in belastingparadijzen.

Koning Salman bin Abdulaziz Al Saud bestuurt Saudi-Arabië als zijn eigendom. Vanuit Luxemburgse investeringsmaatschappijen besteedde hij tientallen miljoenen aan luxe appartementen in centraal Londen. Hij sponsorde de campagne van de Israëlische premier Netanyahu.

De Argentijnse president Mauricio Macri vergaarde als zakenman miljoenen en sluisde de winsten via brievenbusmaatschappijen het land uit. Hij wordt verdacht van grootschalig witwassen en belastingontduiking. Er is een gat van vele miljoenen tussen zijn opgegeven bezit en zijn geschatte vermogen.

Ex-premier Bidzina Ivanishvili van Georgië regeert het land nog steeds als een maffialeider met stromannen op sleutelposities. Hij vergaarde miljarden in de metaal- en bankensector en stalde het in belastingparadijzen. Zijn kapitaal is even groot als de helft van het Georgische Bruto Nationaal Product. 

Ex-premier Sigmundur Davio Gunnlaugsson van IJsland was voor de helft eigenaar van een bedrijf op de Maagdeneilanden met obligaties in drie banken die in 2008 omvielen. De andere helft was van zijn vrouw. Toen dit uitkwam trad hij af. 

De Zuid-Afrikaanse president Jacob Zuma gebruikte miljoenen aan overheidssubsidies voor de verbouw van zijn villa, waaronder een amfitheater, een kippenren en een zwembad. Hij negeerde een bevel van een anti-corruptieorgaan om het geld terug te betalen.

Ex-premier Hamad bin Jassim bin Jaber Al Thani van Qatar is een van de rijkste mannen ter wereld. Hij verzamelde, beschermd door diplomatieke immuniteit, honderden miljoenen met zakendeals in Londen. Hij wordt beschuldigd van illegale toe-eigening van bezittingen en marteling van een zakelijke rivaal.