OVT

OVT 22 mei 2022

In Limburg trad verleden jaar het voltallige provinciebestuur af wegens gebrek aan integriteit. Onderzoeksjournalist Joep Dohmen sloeg ruim een kwarteeuw geleden al alarm over de Limburgse handjeklap-cultuur. Dohmen schreef samen met Paul van der Steen ‘De Vriendenreünie’, dat deze week verschijnt.

Verder: de oorsprong van de racistische theorie achter de massamoord in Buffalo, de documentaire 'Vrouwen van Suriname' is gerestaureerd, een biografie van de spermabank, in Het Spoor Terug: de tweede aflevering van het tweeluik 'Moslima', waarin Cigdem Yuksel en Maartje Duin de beeldvorming van 'de moslima' onderzoeken.

Luister mee

Luister en kijk live mee door hier te klikken, of abonneer je op de podcast.

De podcast van OVT is te beluisteren via iTunes, Spotify, RSS-feed en meer. Lees hier hoe je OVT als podcast terug kan luisteren op smartphone of computer.

Handjeklap-provincie Limburg

Een renpaard in bruikleen, even een nieuwe oprit aanleggen bij de burgemeester, een keukentje betegelen of gewoon een envelop met geld voor de ambtenaar. Het kon en het kan allemaal in Limburg. In de provincie die ook wel het Beieren van Nederland wordt genoemd trad verleden jaar het voltallige bestuur af wegens een ontbrekend integriteitsbesef.   

Onderzoeksjournalist Joep Dohmen sloeg ruim een kwarteeuw geleden al alarm over de Limburgse handjeklap-cultuur met zijn boek De Vriendenrepubliek. Deze week komt hij met een vervolg, De Vriendenreünie, dat hij schreef met historicus Paul van der Steen. De auteurs zijn te gast.

De racistische theorie achter de massamoord in Buffalo

Bij de racistische aanslag die een achttienjarige vorige week pleegde in het Amerikaanse Buffalo kwamen tien mensen om. In het pamflet dat de moordenaar achterliet wordt als argument voor zijn daad de ‘Great Replacement’-theorie aangehaald. In het Nederlands: de omvolkingstheorie. Een theorie die al decennia rondwaart in Amerika, maar ook in Nederland steeds vaker opduikt. 

Met Amerika-correspondent Casper Thomas zoeken we naar de wortels van deze theorie, die liggen in Frankrijk, nazi-Duitsland en de Verenigde Staten zelf.

'Vrouwen van Suriname' gerestaureerd

In 1975 werd Suriname onafhankelijk van Nederland, maar de strijd was nog niet gestreden. Dat liet de documentaire Oema foe Sranan, ofwel Vrouwen van Suriname, in 1978 zien aan het Nederlandse publiek. De film volgt vier vrouwen die proberen het hoofd boven water te houden in Suriname rondom 1975, toen de economische malaise en corruptie uit de koloniale tijd verre van verdwenen waren.

Vrouwen van Suriname is nu gerestaureerd. Bij dat project werden ook jonge filmmakers betrokken, die een korte introductiefilm maakten: Strijd op 16mm. Op 28 mei worden voorfilm en documentaire in het Eye Filmmuseum vertoond. We bespreken het belang van deze strijdbare documentaire met Nadia Tilon en Ananta Khemradj. Nadia werkte mee aan de film uit 1978, Ananta maakte met Kiki Ho en Luna Hupperetz de introductiefilm.

Biografie van de spermabank

Vreemd eigenlijk dat niemand eerder een geschiedenis van de spermabank geschreven heeft. Dat is de gedachte die in je opkomt als je het boek Zaad zonder naam van de Belgische historica Tinne Claes leest. Het is namelijk een geschiedenis vol van menselijk drama, met verhalen over diepe kinderwensen, taboes, familiegeheimen, geld, machtsmisbruik én groot geluk. En ondertussen leer je ook nog een hoop over de vrouwen- en homo-emancipatie van de afgelopen decennia, en hoe ons denken over mannelijkheid is veranderd.

Tinne Claes is te gast, samen met Mies Mertens. Zij werd in de jaren 80 samen met haar vrouw Christine als een van de eerste lesbische koppels in België moeder via een spermadonor. 

De column van John Jansen van Galen

De parlementaire democratie

Het Spoor Terug: 'Moslima' #2, Wie lost het op?

Een radiodocumentaire van Cigdem Yuksel en Maartje Duin

Een vormeloze jas, bloemetjeshoofddoek, lopend op de markt met een boodschappenwagentje, op de rug van afstand met lange lens geschoten. Het is een bekend beeld van ‘de moslimvrouw’ in de Nederlandse media. Prijswinnend fotograaf Cigdem Yuksel, die zelf Turkse roots heeft, stoort zich al jaren aan dit stereotype en trekt ten strijde. Maar hoe versla je als eenling een systeem dat al decennia bestaat? 

In het tweeluik 'Moslima' onderzoekt Cigdem Yuksel samen met podcastmaker Maartje Duin hoe de beeldvorming van ‘de moslima’ door de jaren heen is ontstaan, en welk beeld een nieuwe generatie makers hier tegenover wil zetten.

In deel twee leert Cigdem dat beeldvorming hardnekkig is, en moeilijk te veranderen. Ze begint met het fotograferen van de eerste generatie Turkse migrantenvrouwen. Ze verzamelt hun familiealbums om ons visueel archief te verrijken. Maar een systeem verander je niet alleen, dus gaat ze op zoek naar bondgenoten onder collega-fotografen en beeldredacteuren. Een ongemakkelijke confrontatie met de hoofdredacteur van het ANP maakt duidelijk dat dit een proces van lange adem is.

Lees hier meer over het tweeluik.