In Tegenlicht drie weken lang 'De val van Milosevic', een reconstructie van de politieke ondergang van Slobodan Milosevic, voormalig president van Joegoslavië, vanaf het hoogtepunt van zijn macht na het Dayton-vredesakkoord in 1995 tot zijn gevangenneming in Den Haag. ‘De val van Milosevic’ ( The Fall of Milosevic ) is een vervolg op ‘Death in Yugoslavia’, gemaakt door Brian Lapping en Norma Percy van de BBC in co-productie met de VPRO
In deze driedelige serie vertellen wereldleiders, oorlogsvoerders, ooggetuigen en slachtoffers over de gebeurtenissen die leiden tot de ondergang van Milosevic.
Oorlog in Kosovo, maart –juni 1999
In dit tweede deel van ‘De val van Milosevic’ vertellen de wereldleiders Clinton, Blair en Chirac hoe zij de Secretaris-Generaal van de NA V O het groene licht geven om Servië te bombarderen.
Vervolgens vertellen Mira Markovic, de vrouw van Milosevic, Jim Hardin, de commandant van het US Squadron, en de westerse leiders hoe zij dachten dat de bombardementen maar een paar dagen zouden duren. Het liep anders. En aan het bombarderen van mogelijk extra doelen gingen moeilijke discussies vooraf, aldus Clinton en Chirac. Omdat de bombardementen zowel impact moesten hebben op Milosevic, als ook tegelijkertijd acceptabel moesten zijn voor het thuisfront.
Ondertussen zetten de Serviërs hun etnische zuivering door. Bali Thaci, universitair docent, geeft een gedetailleerde beschrijving van etnische zuivering in zijn dorp. Nadat de Serviërs het dorp hadden verlaten, kwam Thaci uit zijn schuilplaats om zijn familie te zoeken. Zijn zoektocht legde hij vast op tape. Het filmmateriaal geeft een schokkend beeld van etnische zuiveringen door de Serviërs, met als tragisch dieptepunt de vondst van 35 lijken van burgers. Onder de lijken bevindt zich ook het lichaam van zijn oom. Het zwaar mishandelde lichaam wordt door Thaci niet herkend.
Premier Blair, president Clinton en veiligheidsadviseur Sandy Berger beschrijven hoe zij na verhitte discussies overeenstemming bereikten over de formulering ‘alles te doen wat nodig was om te winnen’ en daarmee te verhullen hoe verschillend er onderling werd gedacht over het eventueel overgaan tot een grondoorlog.
Toen Moskou doorkreeg dat de NAVO niet ten onder zou gaan aan intern gekibbel, reageerde Jeltsin onmiddellijk met het voorstel voor een gezamenlijke US-Russische vredesinspanning, aldus de Russische minister-president Stepashin.
Dit tweede deel van ‘De val van Milosevic’ sluit af met een analyse door afgevaardigden van de vredesmissie, en betrokkenen uit de omgeving van Milosevic van wat er uiteindelijk voor heeft gezorgd dat Milosevic besloot te capituleren en zich terug te trekken uit Kosovo.
Milosevic, intussen aangeklaagd voor oorlogsmisdaden, stond met lege handen. Kosovo was onder internationale controle en Milosevic was president van een gebombardeerd en bankroet land. Maar Milosevic was veilig voor het internationale tribunaal zolang hij president van Joegoslavië bleef.