Tegenlicht

Drijfzand

Een reconstructie van de wapeninspecties in Irak in de jaren '90, door de medewerkers van UNSCOM die daarbij betrokken waren.

Een nieuw team van wapeninspecteurs, onder de naam UNMOVIC, vertrok eind 2002 om de waarheid over Saddams vernietigingswapens boven water te halen. De vorige VN missie, uitgevoerd door UNSCOM die ook als doel had Irak te ontwapenen, zou volgens het westen zijn stukgelopen op het gebrek aan medewerking van Irak. Maar uit de reconstructie die Scott Ritter, een van de betrokken wapeninspecteurs, maakte, komt een heel ander beeld naar voren.

bijlagen

Ritter, ex-marineofficier en ex-CIA agent tijdens de Golfoorlog, is van 1991-1997 hoofdinspecteur van het wapeninspectieteam. Zijn taak is om de waarheid achter de door Irakezen opgegeven wapenopslagplaatsen te achterhalen. Onder leiding van de Zweed Rolf Ekéus proberen Scott Ritter en zijn team Saddams obstakels te omzeilen en ontmantelen een groot deel van het wapenarsenaal.

Deze missie, die het team uitvoert in opdracht van de VN, wordt echter steeds meer onderdeel van een spel dat gespeeld wordt door de internationale politiek en de CIA. Zo verwerpt de Amerikaanse inlichtingendienst de conclusie van de UNSCOM dat de meeste wapens van Irak vernietigd zijn. Ondanks dat Amerika niet met duidelijke aanwijzingen kan komen dat er meer wapens te vinden zijn, worden de wapeninspecteurs gedwongen verder te zoeken naar wapens waarvan ze zelf denken dat die er niet meer zijn. Als Scott Ritter uiteindelijk rechtstreeks de opdracht krijgt aan te sturen op een conflict met Irak, stapt hij op.

De wapeninspecties gaan dan verder onder leiding van de Australiër Richard Butler, maar zonder groot succes. Uiteindelijk lanceren de VS en Groot-Brittannië de operatie ‘Desert Fox’ nog voordat het UNSCOM-rapport de Veiligheidsraad bereikt. De United Monitoring, Verification and Inspection Commission, de politieke speelbal van de VS, heeft gefaald. President Clinton legt op televisie uit waarom de aanvallen niet te vermijden waren:

“Earlier today I ordered America’s armed forces to strike military and security targets in Iraq… Their mission is to attack Iraq’s nuclear, chemical and biological weapons programs and its’ military capacity to threaten its neighbors. The international community gave Saddam one last chance…to resume cooperation with the weapons inspectors. Saddam has failed to seize the chance…And so we had to act…and act now…”

Uit frustratie over de eenzijdige berichtgeving, maakt Scott Ritter in 2001 een film over wat er tijdens de wapeninspecties werkelijk gebeurde. Een persoonlijk document, hoewel Rolf Ekéus, het toenmalige hoofd van UNSCOM, en andere hogere functionarissen van diezelfde commissie aan de film hebben meegewerkt. Bovendien beschikte hij over videomateriaal dat het team tijdens de inspecties had gedraaid.

Bewerkte aankoop, 2002

Regie: Scott Ritter
Nederlandse bewerking: Hans Otten, Shuchen Tan.
Eindredactie Frank Wiering en Doke Romeijn