Tegenlicht

I fight for you

De van oorsprong Marokkaanse Othman Amarnis zette een mogelijk succesvolle commerciële carrière opzij om zich in te zetten voor het lot van de schoonmakers.

Het is zes uur ’s morgens. Othman Amarnis, 27 jaar, gaat de dienstingang van een groot kantoorgebouw in het centrum van Den Haag binnen. Hij vertelt de bewaker dat hij een afspraak heeft met het schoonmaakbedrijf en loopt door. Hij stapt een willekeurige lift in en loopt zoekend over de nog verlaten kantoorvloeren. Wanneer hij een eenzame schoonmaker ziet stelt hij zich voor en zegt: “Hallo, Othman Amarnis FNV bondgenoten, mag ik even met u praten?” De schoonmaker kijkt hem niet begrijpend aan. “I am from the union, I fight for you!” herhaalt Othman. De schoonmaker kijkt verschrikt om zich heen en gebaart Othman met hem mee te gaan naar een diepe kast voordat hij iets durft te zeggen.

De van oorsprong Marokkaanse Othman Amarnis zette een mogelijk succesvolle commerciële carrière opzij om zich in te zetten voor het lot van de schoonmakers. Als een generaal brengt hij Haagse kantoren, medewerkers in de schoonmaakbranche en de opdrachtgevers in kaart. En betreedt, wanneer noodzakelijk onaangekondigd, de panden waar de schoonmakers werkzaam zijn. Zijn ultieme wapen tegen de eigenaren van de panden, of dat nu Shell, TPG of het Ministerie van Defensie is, is het aanrichten van reputatieschade. De vanuit de Verenigde Staten ontwikkelde organizing-methode is er niet alleen op gericht om nieuwe leden te werven maar ook om een nieuwe klasse van mondige en actiebereide werknemers op te leiden.

bijlagen

  • Het fenomeen 'organizing' (wild werven) is in de Verenigde Staten zeer succesvol en heeft gemaakt dat een grote groep, veelal illegale Mexicaanse servicewerkers, zich steeds duidelijker durft te manifesteren. Ook in Nederland is de servicesector -schoonmaak, beveiliging, horeca, (thuis)zorg- groeiende: ongeveer 1,5 miljoen mensen werken voor vaak lage lonen, nul-urencontracten en een minimum aan sociale zekerheid. Het gebrek aan beheersing van het Nederlands, angst, de onregelmatige werktijden, het geïsoleerde karakter van de werkzaamheden en de lage organisatiegraad maken de service-industrie tot een ongrijpbare sector van de arbeidsmarkt.

    Mondiaal opererende servicebedrijven als ISS en CSU zijn met elkaar in moordende concurrentie over de contracten voor de schoonmaak van kantoorpanden. Elke aanbesteder wil een zo laag mogelijke prijs bieden, en dat wordt afgewenteld op de schoonmakers. Op het CAO-loon van bruto 8,62 euro per uur kan niet worden geconcurreerd; des te meer op arbeidsdruk en een vrijelijke interpretatie van de secundaire arbeidsvoorwaarden. Van de 170.000 schoonmakers die in Nederland werkzaam zijn, is maar 7% lid van een vakbond. Het is dus praktisch onmogelijk voor de bonden om een vuist te maken tijdens de CAO-onderhandelingen.

    Om de schoonmakers tot actievoeren te bewegen, proberen Othman en de andere organizers de woede over de arbeidsomstandigheden naar boven te halen. Alleen gedreven door die woede kunnen de schoonmakers hun angst voor de werkgevers overwinnen en hun eigen lot verbeteren.

    Regie: Marije Meerman
    Research: William de Bruijn, Henneke Hagen
    Productie: Nicoline Tania/Madeleine Somer/Karin Spiegel
    Eindredactie: Doke Romeijn/Frank Wiering