Tegenlicht

Ik en het web

De digitale jeugd heeft de toekomst! In Tegenlicht: de voor en tegens van een broodnodige virtuele werkelijkheid.

Pubers leven in hun eigen wereld, weten alles beter en wensen vooral weinig bemoeienis. Tot zover niets nieuws onder de zon. Toch is er één groot verschil tussen de huidige generatie adolescenten en haar voorgangers. De hedendaagse jeugd leeft deels letterlijk in een andere wereld: het Internet. Jongeren trekken zich uren per dag terug in cyberspace en bouwen daar aan een nieuwe, virtuele identiteit. Hun ouders blijven in vertwijfeling achter. Door hun technische achterstand kennen zij de weg niet in dit universum en ze hebben geen idee wat hun kinderen daar uitvoeren.

bijlagen

"Internet is een perfecte methode om je ouders te ontvluchten", verklaart een puber in Tegenlicht. Een ander noemt het Internet haar beste vriend. Deze jongeren leven in een virtuele wereld waar ze via chatten, games, en profielsites de wereld naar hun wensen kunnen vormen. Daarbuiten valt het dan vaak tegen. "Internet is een deur naar een andere wereld. Soms zou je willen dat je daar achter kon blijven maar dan moet je terug naar de realiteit", aldus een creatief meisje dat op school weinig aansluiting vindt maar via haar laptop vriendschappen over de hele wereld onderhoudt.

De tijd dat onderzoekers vooral wezen op de gevaren van het Internet is voorbij. Het sociale leven van de jeugd breidt zich uit via deze virtuele wereld zonder geografische grenzen. Bovendien leren kinderen om informatie te vinden op het wereldwijde web en deze op waarde te schatten; een onmisbare kwaliteit in het nieuwe mediatijdperk.

"Ouders hebben het beeld dat kinderen die achter de computer zitten alleen zijn, maar dat is niet zo. Geen generatie onderhoudt zoveel contacten als deze," stelt Wim Veen, hoogleraar educatie en technologie aan de TU Delft. "De samenleving en het bedrijfsleven hebben mensen nodig die gewend zijn om in dit soort platte digitale gemeenschappen te functioneren. Dus je moet je als ouder misschien meer zorgen maken als je kind uren met zijn neus in de boeken zit dan als het veel tijd achter de computer doorbrengt."

Het is niet zo gek de virtuele wereld voor veel ouders een ver-van-mijn-bedshow is. Veen: "Dit is een unieke periode in de geschiedenis, de samenleving ontwikkelt zich na eeuwen van analoog naar digitaal. Dit betekent zo ongelofelijk veel voor de manier waarop wij communiceren en voor hoe arbeids- en productieprocessen verlopen, dat je kunt spreken van een grote kloof met de generatie die hier niet mee opgroeit."

Maar de virtuele wereld verandert zo snel dat jongeren van twintig al zeggen een kloof te voelen tussen de generatie na hen, de pubers van nu. Het online leven wordt te ingewikkeld, en komt te nabij. Zo maakt het overaanbod van opinies het steeds moeilijker om een eigen mening te formuleren, vertelt Rob Wijnberg. Deze 25-jarige filosoof schreef Boeiuh! Het stille protest van de jeugd over generatiekloven en nieuwe ontwikkelingen zoals het Internet.

Het overaanbod aan informatie leidt volgens hem ook tot een structureel wantrouwen voor alles wat ons netvlies bereikt. Door de steeds vagere scheiding tussen nieuws en amusement is voor veel jongeren alles zo'n beetje amusement geworden. "Ze kunnen zich er niet meer druk om maken, en weten in veel gevallen niet eens of iets echt dan wel geënsceneerd is. Het gevolg hiervan is dat alles gerelativeerd wordt. Niet meer kunnen kiezen, niet meer werkelijk betrokken zijn, met als uiteindelijk resultaat: jezelf terugtrekken in een eigen wereld."

De digitale jeugd heeft de toekomst! In Tegenlicht: de voor en tegens van een broodnodige virtuele werkelijkheid.

Regie: Eline Flipse
Research: Eva van Pelt
Produktie: Miriam Bos