Het is de oorzaak van veel leed in onze samenleving: winstmaximalisatie. Maar nu is er een opkomend bedrijfsmodel dat daar wel eens een einde aan zou kunnen maken.

We hebben een probleem. Bedrijven, gefixeerd op winstmaximalisatie en aandeelhouderswaarde, verloren de afgelopen decennia hun oorspronkelijke doel uit het oog, en ontwrichtten zo planeet en samenleving, in plaats van eraan bij te dragen.

Het resultaat? Zeeën vol plastic, een opgewarmde aarde, groeiende ongelijkheid, een wereldwijde bankencrisis en een verdubbeling van het aantal daklozen in Nederland. Het is slechts een onvolledige bloemlezing.

Toch zijn er ook de eerste lichtstralen aan het einde van de tunnel. Sommige ondernemers lijken te beseffen dat, om het leven zoals we dat kennen te waarborgen, er radicale verandering nodig is in ondernemersland. Steeds vaker wordt er geëxperimenteerd met alternatieve bedrijfsmodellen. Purpose, een internationaal netwerk van organisaties dat bedrijven helpt met de realisatie van een alternatief bedrijfsmodel, ziet het aantal geïnteresseerde ondernemers toenemen.  

Maar wat zijn dat dan voor alternatieve bedrijfsmodellen? Allerlei constructies zijn uiteraard mogelijk, maar èèn model is volgens de Purpose-beweging een goede kanshebber om hèt bedrijfskundige model van de toekomst te worden. 

De naam? 'Steward Ownership'.

het is tijd voor een radicale omslag in ondernemersland

wat is Steward Ownership?

Alle aandelen van een Steward Owned bedrijf worden ondergebracht in een stichting, die daarmee officieel eigenaar wordt van de onderneming. Het bedrijf is als het ware van zichzelf, en kan volgens de statuten van de stichting niet meer worden gekocht of verkocht.

Zo worden alle persoonlijke financiële prikkels weggenomen bij het management, die nu zelf ook vaak opties en aandelen bezitten. Bij Steward Ownership zijn de directeuren slechts stewards die voor het bedrijf zorgen tot ze niet meer willen of kunnen.

Het bedrijf kan zich daardoor richten op z'n missie: het doel van de onderneming blijft gewaarborgd. Winst verdwijnt in een Steward Owned onderneming niet in private zakken, maar kan alleen worden geherinvesteerd in de missie van het bedrijf.

waarom zou je meedoen?

De principes van het Steward Ownership, zijn overigens niet nieuw. De Duitse lenzenfabrikant Zeiss bestaat al ruim honderd jaar volgens dit principe, en ook elektronicagigant Bosch maakt al gebruik van dit bedrijfsmodel.

En steeds meer bedrijven volgen.  De aandacht voor alternatieve eigendomsstructuren groeit de afgelopen jaren, als tegenreactie op het huidige ondernemen, waar voorrang wordt gegeven aan winstmaximalisatie en sociale en ecologische zaken vaak worden verwaarloosd.

Kortom, het ‘nieuwe ondernemen’ begint aan zijn opmars. Nog niet overtuigd? Wij geven je vijf redenen om aan boord te springen.

Kiezen voor Steward Ownership? Dit zijn 5 redenen waarom ↓

1. Een bedrijf kan zich volledig op zijn missie richten

Bedrijven die werken volgens het Steward Ownership willen niet alleen zorgen voor winstmaximalisatie en aandeelhouderswaarde, maar zijn erop gericht de missie van het bedrijf te waarborgen. Om dit te realiseren, wordt het financiële eigendom en de zeggenschap over het bedrijf strikt van elkaar gescheiden. 

De invloed van aandeelhouders verdwijnt, de invloed van werknemers die toegewijd zijn aan de missie van het bedrijf, neemt toe. Niemand kan nog profiteren ten koste van het bedrijf, de samenleving of de planeet.

2. Steward Ownership vergroot de levensvatbaarheid van het bedrijf

Onderzoek naar Deense Steward-Owned bedrijven toont aan dat bedrijven die volgens deze eigendomsstructuur werken, een hogere overlevingskans hebben dan bedrijven met een klassiek bedrijfsmodel. Terwijl ‘conventionele’ bedrijven na veertig jaar een overlevingskans hebben van tien procent, hebben bedrijven die werken volgens het Steward Ownership een overlevingskans van zestig procent.

Daarnaast hebben bedrijven die in het bezit zijn van een stichting een hoger personeelsbehoud en betalen ze hogere lonen. En dat allemaal terwijl ze net zo winstgevend zijn als bedrijven met een klassiek bedrijfsmodel.

3. De groeiende vermogenskloof wordt overbrugd

Steward Ownership zorgt ervoor dat zeggenschap over een bedrijf niet kan worden gekocht of geërfd. Dus wanneer de steward van een Steward Owned bedrijf overlijdt of aftreedt, gaat het bedrijf niet automatisch naar erfgenamen of de hoogste bieder. Bloedband, noch vermogen bepaalt wie er aan het roer komt te staan van het bedrijf. 

Hierdoor wordt de groeiende vermogenskloof en ongelijkheid als gevolg van geërfd vermogen bestreden. Kapitaal wordt door Steward Ownership als het ware gedemocratiseerd.

4. Iedereen binnen het bedrijf is gelijkwaardig

In het klassieke bedrijfsmodel is het kopen van aandelen vaak de enige manier om zeggenschap te krijgen. Bij een Steward Owned bedrijf kun je ook instappen zonder zelf kapitaal in te brengen. Daardoor is het makkelijker voor mensen met de juiste kennis, maar zonder financiële middelen, om invloed uit te oefenen. Dit komt de kwaliteit van het bedrijf uiteindelijk ten goede. 

Steward Ownership bevordert bovendien de samenwerking en solidariteit tussen werknemers, omdat niemand een groter belang heeft dan de ander. Want niet alleen de investeerders bouwen het bedrijf op, ook de werknemers en klanten hebben een groot aandeel in het succes van een bedrijf. Dit zorgt voor een gezonde en gelijkwaardige verhouding binnen het bedrijf, waar iedereen dezelfde kansen krijgt.

5. Steward Ownership is een stap richting een duurzame economie

Onze planeet loopt sociaal, economisch en ecologisch tegen haar grenzen aan. Steward Owned bedrijven kunnen veel makkeljker duurzame keuzes maken, omdat zij niet hoeven te kiezen tussen de meeste winst of de juiste optie.