Veerle Klok - 3 december 2021
Er wordt veel van boeren verwacht. Ze moeten continu groeien en produceren, terwijl ze niet mogen vergeten rekening te houden met het milieu en klimaat. Geen wonder dus dat boeren soms ontploffen. De druk bij de boer moet weg en er moet ruimte komen voor de boer om na te denken: wat willen we voor het land?
Boeren zijn de grootste natuurbeheerders van Nederland. Om bijvoorbeeld de stikstofcrisis en het biodiversiteitsprobleem op te lossen, hebben we hen keihard nodig. VPRO Tegenlicht ging op bezoek bij de biologisch-dynamische boerderij van boer Jaring Brunia om te kijken hoe hij samenleeft met de natuur.
Kijk hieronder de video of scroll door om verder te lezen
Jaring Brunia is een biologische boer uit Friesland. Toen hij besloot om boer te worden, dacht hij: ‘als ik ga boeren, wil ik boeren met de natuur: koeien buiten, bloemrijke weiden, weidevogels en weinig input van buitenaf.’ Brunia gelooft dat we als mens niet boven de dieren staan, maar simpelweg een andere rol hebben gekregen op deze planeet.
Volgens Brunia is boer zijn meer dan alleen maximaal melk uit de koeien halen, meer dan alleen geld verdienen. Boer zijn is ook zorg dragen voor het platteland en zorgen voor een gezond ecosysteem waar je vervolgens zelf op boert. Hij werkt zonder kunstmest, zonder antibiotica en zonder krachtvoer.
De bank? Die begrijpt er niks van. Zo geven Brunia’s koeien ongeveer vijfduizend liter melk per koe, terwijl er boeren zijn met koeien die drie keer zoveel melk geven. ‘Wij fokken met oude Friese roodbonte koeien,’ vertelt Brunia. ‘Die koeien geven gewoon minder. Maar zij maken wel melk van alleen gras. Ze hebben geen poespas nodig.’ Als Brunia dan bij de bank komt, krijgt hij te horen dat zijn cijfers niet goed genoeg zijn. Wat hij daarvan vindt? ‘Daar heb je dan als jonge boer mee te dealen.’
De vraag die volgens Brunia vaker gesteld moet worden is hoe we het beste landbouwsysteem kunnen maken. Niet de beste koe, de meeste melk of het sterkste krachtvoer, maar het beste ecosysteem. Dan zie je dat het bij boer Brunia allemaal heel mooi samengaat: die roodbonte koe, dat kleine melkerijtje, die matige stal, die vogeltjes en hij zelf. Het past gewoon goed.
Uiteindelijk zijn boeren verantwoordelijk voor maar liefst tachtig procent van het landelijke gebied in Nederland. Volgens Brunia kan het zorgen voor het land op een manier die beter is voor de bodem, beter voor de koe én beter voor de mens. We moeten het doen op de manier die de natuur bedacht heeft, vindt Brunia. ‘Dat is niet ouderwets, maar juist hartstikke modern.’