Sinds 15 mei gelden er nieuwe voorwaarden voor Facebook’s WhatsApp. Er zijn experts die zeggen dat voor jouw privacy niets verandert, maar naar die mensen kun je maar beter niet luisteren, vindt Roland Duong. Hij dook in de gegevens die WhatsApp van je verzamelt en als je dat allemaal weet, rest er maar één optie: overstappen naar Signal.

Over de nieuwe voorwaarden van Whatsapp is veel onduidelijk. Volgens een Duitse privacywaakhond krijgt Facebook het recht om WhatsApp data te gaan gebruiken, met de nieuwe voorwaarden in de hand. Facebook is eigenaar van WhatsApp en daarom verbieden de Duitsers Facebook uitdrukkelijk om WhatsApp-data te gebruiken. 

Het lijkt mij een verstandige zet van onze oosterburen. Alle experts die beweren dat er weinig aan de hand is met de nieuwe WhatsApp-voorwaarden kun je maar beter gewoon negeren. En zoniet, kun je de nieuwste ontwikkeling gebruiken als een goede motivatie eindelijk over te stappen op Signal. Ik leg graag uit waarom.

Wie vertrouwt Facebook nog? 

Allereerst moeten we kijken naar de schandalen en datalekken bij Facebook, die wel lijken te zijn ingebouwd in het bedrijfsmodel van Facebook. Van het Cambridge Analytica-schandaal tot het grote datalek waardoor gegevens van een half miljard Facebook-gebruikers in april op straat kwamen te liggen. Als je dit bedrijf nog vertrouwt dan ben je óf murw geslagen door alle grote problemen in de wereld en kan je dit er gewoon niet bijhebben óf gezegend met de mentale vermogens van een elfjarige Tiktok-verslaafde óf (nog) niet geïnteresseerd. 

Ik begrijp dat Facebook vervangen nog niet zo makkelijk is voor veel mensen. Zelf kan ik dat niet beoordelen want ik ben nooit een actieve Facebooker geweest. Ik heb het altijd een lelijke applicatie gevonden. Maar Whatsapp vervangen door Signal is een stuk makkelijker. Als je zegt dat je smartphone al explodeert van de e-mails, apps en sociale media en dat Whatsapp goed voor jou werkt en je hebt geen zin weer een nieuwe app te downloaden, begrijp ik je ook. Maar haal even diep adem, download Signal en boem: het is gebeurd! En dat in anderhalve minuut! Het is een eenvoudige manier om het internet weer ietsje eerlijker en veiliger te maken. En als hele mooie bonus: je geeft een signaal af aan Facebook dat je die halfzachte privacybeloftes van Mark Zuckerberg niet langer vertrouwt.

het gaat de data-kapitalisten niet om berichtjes 

Om te laten zien dat het wantrouwen jegens de nieuwe voorwaarden terecht is moeten we, ten tweede, even naar de kleine lettertjes kijken op de WhatsApp-site zelf. Die zijn overigens moeilijk te vinden. Ze kloppen zichzelf voornamelijk op de borst om te laten zien wat ze niet verzamelen. Wat mij betreft mag je dit een dark pattern noemen: een internetpagina zo opstellen dat er een vals gevoel van dataveiligheid ontstaat terwijl het duidelijk is dat Facebook via WhatsApp zoveel mogelijk data van je wil ontfutselen als de regels toelaten. Zo beweren ze dat privacy in hun DNA zit. Daarmee bedoelen ze vooral dat alleen personen naar wie je berichtjes zijn verzonden die berichtjes kunnen lezen en niemand daarbuiten. Zuckerberg niet, de geheime diensten niet. Maar het rechtstreeks grasduinen in je berichten is al jaren het spel niet meer van het data-kapitalisme. Het gaat om de meta-data. Gegevens die niet direct in je bericht zitten, maar er 'omheen' hangen. IP-adres, locatiegegevens, wanneer je met wie interactie hebt et cetera. Daar lees je in het 'privacy zit in ons DNA'-hoofdstuk niks over. Terwijl het opslaan, (loggen) en delen van metadata al een behoorlijke schending van je privacy kan betekenen. 

Als je wat doorzoekt kom je wel bij de data die WhatsApp van je verzamelt. En dat is toch een heleboel data die totaal overbodig zijn wanneer je enkel berichtjes wilt sturen.

zomaar een greep uit de gegevens die WhatsApp van je verzamelt:

  • Prestatiegegevens, diagnostische en dienstgerelateerde gegevens. Dit omvat gegevens over uw activiteiten, hoe u communiceert met anderen via onze Diensten (inclusief wanneer u communiceert met een bedrijf), en de tijd, frequentie en duur van uw activiteiten en interacties), 
  • Informatie over uzelf, of u online bent, wanneer u onze Diensten voor het laatst hebt gebruikt 
  • We verzamelen apparaat- en verbindingsspecifieke gegevens. Hardwaremodel, gegevens over het besturingssysteem, batterijniveau, signaalsterkte, app-versie, browsergegevens, en de verbinding het 
  • Telefoonnummer, de mobiele provider of internetdienstverlener, de taal en tijdzone, en IP-adres en informatie over de werking van het apparaat. -ID's (waaronder ID's die uniek zijn voor Producten van Facebook-bedrijven die zijn gekoppeld aan hetzelfde apparaat of hetzelfde account). 
  • We verzamelen en gebruiken nauwkeurige locatiegegevens van uw toestel met uw toestemming, wanneer u ervoor kiest om locatiegerelateerde functies te gebruiken

Dit zijn gegevens waarvan de haren van elke privacy-deskundige recht overeind gaan staan! Wat zou je ervan vinden als een vriend of de geheime dienst weet waar jij dag en nacht bent en met wie je allemaal contact hebt? Dat wil je toch niet? Dat al deze gegevens geanonimiseerd worden, kan je met een korreltje zout nemen. Een beetje databroker koppelt deze gegevens met wat andere data en voilà: je bent zo geprofileerd dat anonimiteit een farce is. Dit is zoveel kostbare metadata, dat hier nog van alles mee gedaan kan worden. Dat de Duitse privacywaakhond uit voorzorg zegt dat Facebook deze gegevens niet mag hebben is niet meer dan terecht. Maar beter is: stap over op Signal, want dit platform logt al deze gegevens namelijk niet. Doen, zou ik zeggen.