Woonpionierwinnaars: bouwers van de toekomst

De woningnood was nog nooit zo groot als nu. De harde feiten: pakweg 40.000 daklozen (een verdubbeling in de afgelopen tien jaar), een tekort van 300.000 woningen, jarenlange wachtlijsten voor sociale huurwoningen en onbetaalbare huizenprijzen. Dat de nood hoog is, was wel terug te zien tijdens het woonprotest van zondag 12 september. Zo'n 15.000 mensen gingen in Amsterdam de straat op om op te komen voor hun woonrecht. Het was voor het eerst in veertig jaar dat er weer grootschalig werd gedemonstreerd voor meer betaalbare woningen.  

Eerder dit jaar verzamelde VPRO Tegenlicht 153 burgerinitiatieven, die elk, op hun manier, het woningtekort proberen aan te pakken. Op 12 mei vond de pioniersfinale plaats in Pakhuis de Zwijger en werden er twee winnaars aangewezen. De vakjury, onder leiding van Marja Elsinga, hoogleraar ‘Housing Institutions & Governance’ aan de TU Delft, wees Jongerenproject SET aan als winnaar. Het publiek koos voor het project Peel Natuurdorpen. 

Jongerenproject SET zat in de categorie ‘Bouwen, bouwen, bouwen’, een leus die in de politiek vaak voorbij komt. Die leus klinkt goed, maar nieuwe bouwprojecten duren meestal lang en zijn voor starters vaak onbetaalbaar. Het SET-project van architectenbureau SVP kon door de modulaire bouwtechniek in korte tijd worden gerealiseerd en biedt huisvesting aan jongeren en statushouders. 

Modulair bouwen houdt in dat er vooraf units worden gebouwd in een fabriek die vervolgens op lokatie op elkaar worden geplaatst. Een proces dat veel sneller verloopt dan traditioneel bouwen. Na verloop van tijd kan het gebouw gedemonteerd worden en op een andere plek weer worden opgebouwd. 

‘Met modulair bouwen ben je in staat om acuut te reageren op de woningnood die er nu is’, zegt SVP directeur Gideon de Jong. Hij vindt dat we daarom ook veel naar beschikbare plekken moeten kijken. ‘Dit is het bewijs dat het kan, de plekken zijn beschikbaar, we kunnen het technisch gezien. Dus volgens mij moeten we veel meer doorpakken om dat soort plekken in te gaan vullen.’

De andere winnaar werd Peel Natuurdorpen, een combinatie van wonen in tiny houses in nieuwe natuur op landbouwgrond in de Brabantse Peel. Boeren, die toch al van hun veeteelt af moeten, gaan op hun landbouwgrond nieuwe natuur aanleggen: bossen, heggen, houtwallen, waterpartijen enzovoort. Daartussen komen de huisjes te staan.

Bij de totstandkoming van het project stonden drie onderwerpen centraal. Zo willen de initiatiefnemers de boer toekomstperspectief bieden, een bijdrage leveren aan de woningnood en tegelijkertijd zorgen voor nieuwe natuur en biodiversiteit. ‘Het is nodig om nu weer te pionieren, om binnen die landbouw naar nieuwe combinaties en verdienmodellen te zoeken. Maar ook om de natuur weer een impuls te geven’, aldus Pierre Bos, voorzitter van Peel Natuurdorpen.